Skip to main content

Μείωση των μεταστάσεων του καρκίνου φέρνει η χορήγηση τοπικών αναισθητικών

Τι δείχνουν μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη και θα παρουσιαστούν στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Περιοχικής Αναισθησίας και Θεραπείας Πόνου

Μείωση των μεταστάσεων του καρκίνου φαίνεται ότι φέρνει η χορήγηση των τοπικών αναισθητικών. Αναδρομικές μελέτες σε ογκολογικά χειρουργεία καρκίνου του μαστού, του εντέρου και του προστάτη δείχνουν ότι φάρμακα που είναι ευρέως διαδεδομένα και χρησιμοποιούνται στην περιοχική (τοπική) αναισθησία, αποκτούν αντιφλεγμονώδεις και πιθανόν αντιμεταστατικές ιδιότητες, εάν χορηγηθούν ενδοφλεβίως.

Τα νέα δεδομένα στον τομέα της Αναισθησιολογίας παρουσιάστηκαν σε συνέντευξη Τύπου για το 39ο Ετήσιο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Περιοχικής Αναισθησίας και Θεραπείας Πόνου (ESRA), το οποίο θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη, από τις 22 έως τις 25 Ιουνίου 2022 κι έχει ως κεντρικό θέμα «Διαμορφώνοντας το μέλλον στην περιοχική αναισθησία, την περιεγχειρητική φροντίδα και τον χρόνιο πόνο».

«Τα τοπικά αναισθητικά είναι τα κλασικά φάρμακα που χορηγεί ο οδοντίατρος για να μουδιάσει τη γνάθο για να γίνει μία μικρή οδοντιατρική επέμβαση. Είναι όμως φάρμακα που χρησιμοποιεί ο αναισθησιολόγος στην καθημερινή του πρακτική. Κι έχει αποδειχτεί ότι χορηγούμενα με τις τεχνικές της περιοχής αναισθησίας, π.χ. κατά την επισκληρίδιο, κατά έναν παρασπονδυλικό αποκλεισμό, σε ασθενείς που υποβάλλονται σε ογκολογικά χειρουργεία, μειώνεται η πιθανότητα εμφάνισης μεταστάσεων απώτερα, κάτι που σημαίνει ότι προφανώς βελτιώνεται το προσδόκιμο επιβίωσης αυτών των αρρώστων», είπε η αναισθησιολόγος, ταμίας του ΔΣ της ESRA, εκπρόσωπος της Τοπικής Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου και Γενική Γραμματέας του Ελληνικού Τμήματος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Περιοχικής Αναισθησίας και Θεραπείας Πόνου (ESRA Hellas), Ελένη Μόκα. Η ίδια σημείωσε ότι στο συνέδριο θα παρουσιαστούν πειραματικά δεδομένα, κατά με τα οποία τοπικά αναισθητικά εφαρμόστηκαν σε καλλιέργειες καρκινικών κυττάρων και αποδείχτηκε ότι φρέναρε ο περαιτέρω πολλαπλασιασμός τους.

Η κ. Μόκα επισήμανε ότι το κλειδί φαίνεται πως είναι η αντιφλεγμονώδης δράση των φαρμάκων αυτών, ωστόσο πρέπει να γίνουν περαιτέρω μελέτες. «Δεν ανακαλύφθηκε το φάρμακο εναντίον του καρκίνου, όμως όλα αυτά είναι καινούργιες προεκτάσεις φαρμάκων που είναι φτηνά και τα γνωρίζαμε πολύ καλά έως σήμερα. Έχει αποδειχτεί, εξάλλου, ότι εξαιτίας της αντιφλεγμονώδους δράσης τους, τα τοπικά αναισθητικά χορηγούμενα ενδοφλέβια, η γνωστή σε όλους ξυλοκαΐνη, μειώνει τον οξύ και χρόνιο μετεγχειρητικό πόνο και συγχρόνως βοηθά στην ταχύτερη κινητοποίηση και ανάρρωση ασθενών που υποβάλλονται σε επεμβάσεις χολεκτομής για παράδειγμα», είπε χαρακτηριστικά.

Η αντιμετώπιση του μετεγχειρητικού και του χρόνιου πόνου, εξάλλου, είτε με γνωστά είτε με νέα φάρμακα και τεχνικές είναι το δεύτερο σημαντικό κομμάτι που θα απασχολήσει τις εργασίες του συνεδρίου. Τα δεδομένα δείχνουν ότι τα 2/3 των επισκέψεων στα ΤΕΠ των νοσοκομείων αφορούν ασθενείς που ζητούν ανακούφιση από οξύ πόνο οποιασδήποτε αιτιολογίας. Ύστερα από ένα χειρουργείο, το 80% των ασθενών αναφέρει ότι βιώνει μετεγχειρητικό πόνο. Ποσοστό μικρότερο του 50% εξ αυτών αναφέρει επαρκή αναλγησία μετά την επέμβαση, με τουλάχιστον το 10% – 50% από αυτούς να αναπτύσσει χρόνιο μετεγχειρητικό πόνο. Το 38% των επανεισαγωγών στο νοσοκομείο ύστερα από χειρουργείο και εξιτήριο σε επεμβάσεις ημερήσιας νοσηλείας αποδίδεται σε ανεπαρκή ανακούφιση του οξέος μετεγχειρητικού πόνου». Αντίστοιχα, το 10% των χειρουργικών ασθενών -κυρίως αλλά όχι μόνο καρκινοπαθών- θα αναπτύξει χρόνιο πόνο μετά το χειρουργείο, με το 1% αυτών να περιγράφει αφόρητο πόνο, ανεξαρτήτως του είδους και της βαρύτητας της χειρουργικής επέμβασης.

Το πρόβλημα αντιμετώπισης των ασθενών αυτών επιδεινώνει η υποστελέχωση των ιατρείων πόνου, πρόβλημα που επιτάθηκε στη διάρκεια της πανδημίας και οδηγεί ακόμη και σε αναστολή λειτουργίας τους. Όπως ανέφερε η αναπληρώτρια καθηγήτρια Αναισθησιολογίας ΑΠΘ, μέλος της Τοπικής Οργανωτικής Επιτροπής του συνεδρίου, Αικατερίνη Αμανίτη, ο χρόνιος πόνος είναι ένα τεράστιο πρόβλημα για την κοινωνία. Η ίδια σημείωσε ότι υποφέρει το 50% των καρκινοπαθών, ποσοστό που φτάνει στο 80% στο τελικό στάδιο της νόσου. Συνολικά, όπως ανέφερε, ένας στους πέντε πάσχει από χρόνιο πόνο πολύ σημαντικές συνέπειες σε ποιότητα ζωής. «Γι’ αυτό λέμε ότι δεν είναι σύμπτωμα, είναι νόσος», τόνισε. Η κ. Αμανίτη υπογράμμισε πως υπάρχουν τα διαθέσιμα όπλα, ώστε ο πόνος να ελεγχθεί σε ποσοστό άνω του 90%. Κυρίως είναι φάρμακα, αλλά όπου αυτά αποτυγχάνουν- σε ένα μικρό αριθμό ασθενών- υπάρχουν άλλες παρεμβατικές θεραπείες που δίνουν λύση.

Στο «μπλοκάρισμα» του πόνου με εστίαση σε συγκεκριμένα νεύρα που επιτυγχάνεται σε διάφορες κατηγορίες χειρουργικών επεμβάσεων αναφέρθηκε ο αναισθησιολόγος, πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του συνεδρίου, Alain Delbos. Όπως είπε, πλέον με μεθόδους όπως η υπερηχογραφία, ο αναισθησιολόγος μπορεί να γνωρίζει και να βλέπει πού ακριβώς χορηγεί τα τοπικά αναισθητικά, να αναγνωρίζει τα νεύρα και να αποφεύγει τυχόν βλάβη τους.

Από την πλευρά της, η αναισθησιολόγος, γενική γραμματέας ΔΣ της ESRA, Clara Lobo, σημείωσε πως τα πλεονεκτήματα της περιοχικής αναισθησίας σε σύγκριση με τη γενική (ολική) είναι ότι μειώνονται η διάρκεια της μετεγχειρητικής νοσηλείας, τα ποσοστά του χρόνιου μετεγχειρητικού πόνου και η υποτροπή του καρκίνου σε ογκολογικά χειρουργεία. Πρόσθεσε δε ότι οι τεχνικές είναι πολύ ασφαλείς, έχουν εφαρμογή στην πλειονότητα των ασθενών, ενώ συμβάλλουν στη μείωση του πόνου και των επιπλοκών, στην ταχύτερη κινητοποίηση του ασθενούς και συνεπακόλουθα επιφέρουν μικρότερο κόστος νοσηλείας.

Στο συνέδριο θα παρουσιαστούν και 521 επιστημονικές ανακοινώσεις, εκ των οποίων οι 86 έχουν ελληνική προέλευση. Διακόσιοι διεθνώς καταξιωμένοι επιστήμονες είναι ομιλητές, μεταξύ των οποίων και 30 Έλληνες, οι οποίοι θα παρουσιάσουν τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της Αναισθησιολογίας και της ανακούφισης του χρόνιου πόνου, ακόμα και μέσω 62 εφαρμοσμένων κλινικών φροντιστηρίων και εξειδικευμένων εργαστηριακών μαθημάτων, που θα διεξαχθούν στο τμήμα Ανατομίας της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και στις αίθουσες χειρουργείου του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης, με ταυτόχρονη διαδικτυακή μετάδοση στο Μέγαρο Μουσικής. Όπως τόνισε ο καθηγητής Αναισθησιολογίας, πρόεδρος του Δ.Σ. της ESRA, Thomas Volk, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται μέσω του συνεδρίου στην πρακτική άσκηση των συμμετεχόντων αναισθησιολόγων, οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα εκπαιδευτούν από ειδικούς στην πραγματοποίηση νευρικών αποκλεισμών και παρεμβατικών τεχνικών αντιμετώπισης χρόνιου πόνου με τη χρήση 40 μηχανημάτων υπερήχων που έχουν τοποθετηθεί στο χώρο του συνεδρίου. Παράλληλα, όπως είπε, στο πλαίσιο του συνεδρίου θα πραγματοποιηθεί και το ESRA Fun Run, ένας αγώνας δρόμου 5 χιλιομέτρων, την Πέμπτη 23 Ιουνίου, από τις 6-8 το πρωί, με σημείο εκκίνησης τις Ομπρέλες του Ζογγολόπουλου στην παραλία της Θεσσαλονίκης.