Ήλπιζα ότι δεν θα ασχοληθώ ξανά με τη σωτηρία της λίμνης Κορώνεια, θεωρώντας ότι αφού οι αρμόδιοι και συγκεκριμένα η Πολιτεία έφτασε στο αμήν, δηλαδή στα καμπανάκια και στα πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη χρόνια και εγκληματική αδιαφορία της για την τύχη του οικοσυστήματος, θα τηρούσαν τις τελευταίες έστω υποσχέσεις τους και θα ολοκλήρωναν επιτέλους τα έργα ενός (δύο και τριών...) master plan, που σέρνεται επί δεκαετίες.
Οι ελπίδες μου γι' ακόμη μια φορά αποδείχτηκαν φρούδες και η κατάντια μιας Πολιτείας, που δεν είναι ικανή να κάνει τα στοιχειώδη για την προστασία μιας λίμνης κοροϊδεύοντας διαχρονικά τους πολίτες, αναδείχτηκε γι' ακόμη μια φορά σε όλο της το μεγαλείο.
Το παράδειγμα της κατά τα άλλα προστατευόμενης Κορώνειας αποτελεί εθνική ντροπή, εκθέτει τη χώρα διεθνώς και πέρα από την εικόνα έχει και ουσία. Αποτέλεσμα θα είναι στην πρώτη επάνοδο της ξηρασίας, της ανομβρίας, της λειψυδρίας να κινδυνεύσει με οριστικό αφανισμό η λίμνη ή στην καλύτερη περίπτωση να στερέψει ξανά από νερό και να υποστεί άλλη μια καταστροφή.
Από τέτοιες καταστροφές όσοι μεγαλώσαμε έχουμε ζήσει ουκ ολίγες στην Κορώνεια. Το ζήτημα προστασίας αρχικά και σωτηρίας στη συνέχεια της λίμνης, μετρά ήδη τρεις ή τέσσερις δεκαετίες. Είναι άλλωστε οι διαρκείς καταστροφές, που υποχρέωσαν τους αρμόδιους να αντιδράσουν μήπως και περισώσουν κάτι από έναν πολύτιμο φυσικό πόρο. Και τότε εκ των υστέρων, αλλά τουλάχιστον κάποιοι, ασχολήθηκαν, κάτι ψιλοέγινε και όλα έμειναν στη μέση, όπως σε ένα από τα πολλά ημιτελή σχέδια και μια από τις ανολοκλήρωτες ενέργειες και δράσεις, οι οποίες κατατρέχουν αυτό τον τόπο και έχουν καταντήσει συνώνυμο της αρμοδιότητας.
Η αποκατάσταση και διαχείριση της λίμνης προχωρά στο χρόνο σαν ένα ανέκδοτο που διαδίδεται από γενιά σε γενιά και συνεχίζει να προκαλεί κλαυσίγελο.
Παρακολούθησα επισταμένως τη σχετική συζήτηση που έγινε στη Βουλή πριν από δυο μέρες. Κατηγορίες και καταγγελίες για την απόδοση ευθυνών. Πόσο μάταιο... Υπάρχει άραγε πολίτης της Θεσσαλονίκης που πιστεύει ότι φταίει κάποιος συγκεκριμένος; Δεν αντιλαμβάνονται όλοι όσοι ασχολήθηκαν στο παρελθόν και ασχολούνται σήμερα ότι οι πολίτες τους χλευάζουν όλους συλλήβδην; Χωρίς διάκριση και δικαίως, διότι ακόμη κι όταν φτάσαμε να υιοθετήσουμε ένα συγκεκριμένο πλάνο αποκατάστασης και διαχείρισης της λίμνης, αυτό το χάσαμε στο χρόνο. Τα έργα ακόμη... γίνονται.
Για την ακρίβεια ακόμη γίνονται μελέτες. Επτά τον αριθμό... Τόσα χρόνια μετά, τόσες δεκαετίες, ακόμη μελετούν...
Το κατά τον κ. Χατζηδάκη «σισύφειο έργο» της Κορώνειας παραμένει τέτοιο και τα τελευταία χρόνια. Ένα έργο δηλαδή που απαιτεί πολύ δύσκολη προσπάθεια κι αυτή είναι αναποτελεσματική.
Αν μετά τόσα χρόνια δεν αποτελεί κοροϊδία και ανικανότητα η παρέμβαση (χρησιμοποιώ τον όρο για την οικονομία των λέξεων...) της Πολιτείας στην Κορώνεια, αν όσοι ασχολήθηκαν δεν ντρέπονται με τα αποτελέσματά τους, τότε το πρόβλημα δεν είναι η απαξίωση των πολιτών και οι «βαριές» εκφράσεις των δημοσιογράφων. Το πρόβλημα είναι δικό τους. Συνολικά του πολιτικού προσωπικού και φυσικά του υπηρεσιακού που ασχολήθηκε με το θέμα.
Που είμαστε σήμερα; Ο ειδικός συντονιστής για τη λίμνη με την ειδική του ομάδα, αφού πέρασε από χίλια κύματα, ακόμη να κάνει δουλειά. Η ΕΕ στέλνει διαρκώς επιστολές. Φαίνεται οι Ευρωπαίοι ενδιαφέρονται για τα ανεξάντλητα κονδύλια που δαπανούν σε ένα έργο το οποίο δεν τελειώνει ποτέ. Οι αρμόδιοι της ελληνικής Πολιτείας; Επιστολές της ΕΕ για την Κορώνεια είχαμε τον προηγούμενο Σεπτέμβριο και ξανά φέτος τον Μάρτιο.
Τον Ιούλιο του 2019 στη λίμνη το νερό περιορίστηκε δραματικά και γι' ακόμη μια φορά τα νεκρά ψάρια «ξύπνησαν» τους αρμόδιους από το λήθαργο. Και στο μεσοδιάστημα μέχρι σήμερα τουλάχιστον σταμάτησαν οι αυθαίρετες υδροληψίες, μπήκαν υδρόμετρα (άλλη ιστορία κι αυτή...) και αρχίζουν να υλοποιούνται τα έργα διευθέτησης της ενωτικής τάφρου (βελτίωση υδραυλικών χαρακτηριστικών και αμφίδρομη λειτουργία).
Εκείνο που έχει μεγάλο ενδιαφέρον είναι ότι σήμερα (όχι πριν από δέκα χρόνια), εκπονούνται επτά μελέτες: Τοπογραφική μελέτη υφιστάμενης κατάστασης, υδραυλική μελέτη, γεωλογική και περιβαλλοντική μελέτη, μελέτη ορεινής υδρονομίας, βιοεξυγίανση, καταγραφή ιστορικού και παρακολούθηση των μελετών. Συμβασιοποιήθηκαν και παραδίδονται άμεσα, για να αρχίσουν τα έργα, λέει η κυβέρνηση.
Πριν από δυο εβδομάδες υπογράφηκε προγραμματική σύμβαση υπουργείου, δήμων Βόλβης και Λαγκαδά και «Εγνατία Οδός ΑΕ» για να καθαριστεί η λεκάνη της Κορώνειας από φερτά υλικά. Σε έξι μήνες θα έχει τελειώσει, τονίζει στη συζήτηση στη Βουλή ο υφυπουργός, Γιώργος Αμυράς. Άμεσα (τώρα) αρχίζει η βελτίωση των υδραυλικών χαρακτηριστικών και της αμφίδρομης λειτουργίας της ενωτικής τάφρου. Χρονοβόρες διαδικασίες, δικαιολογεί ο υφυπουργός.
Ο ερωτών βουλευτής Β' Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμελλος, σχολιάζει ότι πήρε στην κυβέρνηση δυόμισι χρόνια για να κάνει μια προγραμματική σύμβαση και καταγγέλλει ότι είναι στάσιμα τα έργα για τα λύματα, που είχαν ενταχθεί όταν ο ίδιος ήταν στο υπουργείο σε κατάλογο προτεραιότητας.
Ε αυτή είναι η εικόνα. Μας τράβηξαν το αυτί οι Βρυξέλλες και κάναμε ακόμη ένα βήμα. Αν το άφηναν επάνω μας...
Τον Απρίλιο, φέτος, η κυβέρνηση απάντησε στην ΕΕ για τις άδειες χρήσης νερού, για τις γεωτρήσεις, για την κατανομή απολήψεων, για την υποχρέωση εγκατάστασης υδρομέτρων, για τις αγροτοπεριβαλλοντικές δράσεις που αφορούν στη μείωση ρύπανσης και εξοικονόμηση νερού (εκείνο το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης πόσα χρόνια τις σέρνει αυτές τις δράσεις πια;). Έρχεται καλοκαίρι κι όσοι περάσετε από την Κορώνεια και δεν δείτε τα «κανόνια» να ποτίζουν μεσημεριάτικα να μου το πείτε να κάνω πάρτι...
Για να κατανοήσουν όμως όλοι πού ακριβώς βρισκόμαστε με την Κορώνεια σήμερα δίνω δυο στοιχεία, όπως οι αρμόδιοι τα καταγράφουν:
-Βιολογικοί καθαρισμοί σε έξι οικισμούς πέριξ της λίμνης. Ο Λαγκαδάς συμμορφώθηκε μόλις το 2020. Οι βιολογικοί σε Ζαγκλιβέρι και Σοχό εντάχθηκαν και... θα γίνουν. Οι βιολογικοί σε Λαγυνά, Καβαλλάρι και Άσσηρο μελετώνται...
-Γεωτρήσεις: υπάρχουν 1.377 ενεργές γεωτρήσεις, 83 ανενεργές και 327 στις οποίες διακόπηκε η λειτουργία.
Για τα δυο μείζονα προβλήματα, αυτό της ρύπανσης από αστικά λύματα (το άλλο από τα γεωργικά το είπαμε προηγουμένως) κι αυτό της σπατάλης νερού της λίμνης, η εικόνα είναι επισήμως αυτή.
Η Κορώνεια αποκαλύπτει την αδιαφορία των κυβερνήσεων που πέρασαν από τη χώρα τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Προσωπικά δεν μου αρέσει να τσουβαλιάζω, αλλά αποτυπώνω την αίσθηση που έχει η τοπική κοινωνία για το θέμα της Κορώνειας.
Οι πολίτες χλευάζουν όλους τους πολιτικούς γι' αυτό το ζήτημα και προφανώς χλευάζουν κι όλους τους δημοσιογράφους, τους υπηρεσιακούς και όσους ασχολούνται με το θέμα. Και καλά κάνουν.
Αντί να ψάχνουμε για ευθύνες ας το αφήσουμε αυτό το σπορ των εντυπώσεων στην άκρη μέχρι να ολοκληρωθούν κάποτε τα έργα και να ολοκληρωθεί η σχεδιασμένη παρέμβαση στη λίμνη, μπας και σωθεί ό,τι σώζεται πια.
Γιατί σήμερα η λίμνη έχει νερό και η χώρα έχει απαντήσεις στην ΕΕ. Αύριο όμως σε ένα ενδεχόμενο νέο επεισόδιο, νεκρών ψαριών, στερέματος της λίμνης ή ό,τι άλλο, σημασία για τους πολίτες (και για τη λίμνη) δεν θα έχει ποιος φταίει, αλλά το αποτέλεσμα.
Η Κορώνεια κινδυνεύει κυρίως από την αναξιοπιστία, την ολιγωρία και την αναποτελεσματικότητα. Τρεις και τέσσερις δεκαετίες μετά, είναι ανάγκη να τελειώνουμε πια.