Η συζήτηση σχετικά με την τύχη του Κυβερνείου, γνωστό σε πολλούς και ως "Παλατάκι", δεν είναι καινούργια. Έρχεται και επανέρχεται κατά καιρούς, χωρίς ποτέ έως τώρα να έχει οδηγήσει κάπου, σε μια οριστική απόφαση. Αποτέλεσμα αυτών των ατελέσφορων συζητήσεων είναι το εμβληματικό αυτό κτήριο να ρημάζει, καθώς έχει πλήρως εγκαταλειφθεί εδώ και περίπου δεκαπέντε χρόνια.
Το θέμα επανήλθε στο προσκήνιο έπειτα από δηλώσεις του Στέφανου Βλαστού, διευθύνοντος συμβούλου της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου στην οποία ανήκει, ο οποίος είπε ότι πρόθεση της ΕΤΑΔ είναι να αξιοποιήσει το κτήριο, παραχωρώντας το σε ιδιώτη. Στη συνέχεια, μιλώντας στο πλαίσιο του 4ου συνεδρίου Prodexpo North για την ακίνητη περιουσία στη Βόρεια Ελλάδα κι αφού οι προηγούμενες δηλώσεις του αφύπνισαν εκ νέου όσους τάσσονται υπέρ της παραχώρησης του Κυβερνείου στο δήμο Καλαμαριάς, ο κ. Βλαστός ανέφερε πως "δεν υπάρχει ειλημμένη απόφαση για τη μορφή της αξιοποίησης του Κυβερνείου, που αποτελεί τοπόσημο για την περιοχή της Καλαμαριάς, ωστόσο θα επιλεγεί η βέλτιστη λύση για την ανάδειξη του αφού προηγηθεί συζήτηση με την τοπική κοινωνία". Προσέθεσε, πάντως, πως «στόχος της ΕΤΑΔ για όλα τα υπό αξιοποίηση ακίνητα είναι να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά για την οικονομία, αλλά και προς όφελος της τοπικής κοινωνίας» με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει.
Ζήτησε τα κλειδιά
Ο τρόπος με τον οποίο κινείται η ΕΤΑΔ δείχνει ότι προτεραιότητά της είναι η παραχώρηση του κτηρίου σε ιδιώτη προκειμένου να αξιοποιηθεί, είτε ως ξενοδοχείο είτε ως χώρος εστίασης, είτε για κάτι άλλο. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Βλαστός πριν από περίπου έναν χρόνο είχε απαιτήσει να του παραδοθούν τα κλειδιά του Κυβερνείου τα οποία βρίσκονται στα χέρια του εκάστοτε ενοίκου του Διοικητηρίου.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΤΑΔ είχε αποστείλει το 2020 εξώδικο προς τον τότε υφυπουργό Θόδωρο Καράογλου ζητώντας να του παραδώσει τα κλειδιά. Ο τρόπος, δε, με τον οποίο τα απαίτησε είχε προκαλέσει και κάποια ένταση στις σχέσεις του υφυπουργού με τον κ. Βλαστό. Ο κ. Καράογλου του διεμήνυσε ότι θα πρέπει μαζί με τα κλειδιά του Κυβερνείου να παραλάβει και όλη την κινητή περιουσία του (πίνακες, χαλιά, έπιπλα κ.λπ.) η οποία φυλάσσεται εδώ και χρόνια στα υπόγεια του Διοικητηρίου. Έκτοτε ο κ. Βλαστός δεν επανήλθε.
Οι εκάστοτε ένοικοι
Η ΕΤΑΔ είναι ο τελευταίος ιδιοκτήτης του Κυβερνείου, μετά τη μνημονιακή επιταγή για μεταβίβαση προς αυτήν όλων των κρατικών ακινήτων. Τελευταίος ένοικός του υπήρξε την περίοδο 2004 – 2006 ο κοζανίτης υπουργός Μακεδονίας Θράκης της κυβέρνησης Καραμανλή, Νίκος Τσιαρτσιώνης. Έκτοτε εγκαταλείφθηκε και παραδόθηκε στη φθορά του χρόνου.
Η ιστορία του επιβλητικού κτηρίου ξεκινά στα τέλη της δεκαετίας του 1950, όταν άρχισε να κατασκευάζεται από το υπουργείο Δημοσίων Έργων σε έκταση περίπου 15 στρεμμάτων, στο ακρωτήρι του Μικρού Εμβόλου (Καραμπουρνάκι) στην Καλαμαριά. Το συνολικό εμβαδό του είναι 1.604 τ.μ. σε δύο επίπεδα και ένα υπόγειο εμβαδού 1.330 τ.μ. όπου υπήρχαν μαγειρεία, πλυσταριό και αποθήκες. Διαθέτει επίσης και 1.105 τ.μ. εξώστες.
Μετά την αποπεράτωσή του το 1962 παραχωρήθηκε με νόμο για χρήση ως κατοικία του εκάστοτε υπουργού Βορείου Ελλάδος. Ωστόσο, έναν χρόνο μετά δόθηκε για χρήση στη βασιλική οικογένεια, η οποία όμως το χρησιμοποίησε μόνο για μία διανυκτέρευση, καθώς προτιμούσε το ξενοδοχείο "Μεντιτερανέ" στην παλιά παραλία. Το 1968 επιστράφηκε ξανά στο υπουργείο Βορείου Ελλάδος.
Μετά τη μεταπολίτευση χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία από διάφορους υπουργούς Μακεδονίας - Θράκης και από τον τότε πρωθυπουργό και μετέπειτα Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή κατά τη διάρκεια των επισκέψεών του στη Θεσσαλονίκη.
Επί σειρά ετών φιλοξένησε την επίσημη δεξίωση για τα εγκαίνια της ΔΕΘ, ενώ το 1997 έγινε εκεί η μεγάλη έκθεση έργων του Καραβάτζιο, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Θεσσαλονίκης, Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. Τα τελευταία χρόνια αξιοποιείται περιστασιακά μόνον ο αύλειος χώρος για τη διοργάνωση εκδηλώσεων, κυρίως του δήμου Καλαμαριάς.
Οι μνηστήρες
Όπως είναι φυσικό το μεγαλοπρεπές κτήριο προσελκύει το ενδιαφέρον πολλών. Σύμφωνα με τον τέως υφυπουργό Εσωτερικών (Μακεδονίας Θράκης) κ. Καράογλου, στις αρχές του 2020 "διάφοροι επιχειρηματίες της Θεσσαλονίκης είχαν ενδιαφερθεί και εμφανίζονταν πρόθυμοι να χρηματοδοτήσουν τις εργασίες επισκευής του κτηρίου προκειμένου να το αξιοποιήσουν". Ο ίδιος δεν είναι αρνητικός στην προοπτική αξιοποίησης του κτηρίου μέσω κάποιου ΣΔΙΤ.
"Για την αποκατάσταση του κτηρίου θα απαιτηθούν μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Τα χρήματα αυτά μπορεί να τα βάλει ο ιδιώτης στον οποίο θα παραχωρηθεί το κτήριο για κάποια χρόνια, αλλά για συγκεκριμένες χρήσεις οι οποίες θα ορίζονται με σαφήνεια. Για παράδειγμα, για τη λειτουργία κάποιου ξενοδοχείου, καθώς και εστιατορίου. Παράλληλα, θα πρέπει να υπάρχει δέσμευση για παραχώρηση του αύλειου χώρου στο δήμο Καλαμαριάς, χωρίς αντάλλαγμα, προκειμένου να κάνει εκεί κάποιες από τις μεγάλες εκδηλώσεις του, όπως για παράδειγμα το 'Παρά θιν' αλός'". Σύμφωνα με πληροφορίες οι επιχειρηματίες οι οποίοι έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον δραστηριοποιούνται στον ξεοδοχειακό κλάδο καθώς και σε αυτόν της ψυχαγωγίας.
Το Κυβερνείο διεκδικεί διαχρονικά, αλλά όχι πάντα με την ίδια ένταση και με πολύ συγκεκριμένες προτάσεις και ο δήμος Καλαμαριάς. Προ ημερών ο δήμαρχος Γιάννης Δαρδαμανέλης εξέφρασε την αντίθεσή στο ενδεχόμενο παραχώρησης του χώρου σε ιδιώτη τονίζοντας πως «το Παλατάκι είναι για την Καλαμαριά ό,τι είναι για τη Θεσσαλονίκη ο Λευκός Πύργος, ένα τοπόσημο που πρέπει να γίνει φάρος πολιτισμού». Τον τελευταίο καιρό ο δήμος, μαζί και άλλοι φορείς και κινήσεις πολιτών επανδραστηριοποιήθηκαν, απαιτώντας να παραχωρηθεί το ακίνητο στο δήμο.
Στους μνηστήρες του Κυβερνείου περιλαμβάνεται και η Μητρόπολη Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς η οποία θέλει να το αξιοποιήσει για τέλεση γάμων, αλλά και κάποιων άλλων εκδηλώσεων. Σχετικό αίτημα είχε υποβάλλει ατύπως κατά το πρόσφατο παρελθόν. Σύμφωνα με πληροφορίες, ανάλογα αιτήματα έχουν υποβληθεί κατά καιρούς και από ιδιώτες. Αφορμή για τέτοιου είδους σκέψεις αποτέλεσε η παραχώρηση του αύλειου χώρου του Κυβερνείου στην οικογένεια του Ιβάν Σαββίδη για τη δεξίωση του γάμου του γιου του, τον Ιούνιο του 2016.