Skip to main content

Πώς η πανδημία του κορωνοϊού εξελίσσεται σε περιβαλλοντική νόσο

Οι επιπτώσεις τις υγειονομικής κρίσης στο περιβάλλον βρέθηκαν στο επίκεντρο της δεύτερης ημέρας 1ου Διεθνούς Συνεδρίου Αστικής Υγείας και Βιωσιμότητας

Η περιβαλλοντική διάσταση της πανδημίας του κορωνοϊού βρέθηκε στο επίκεντρο της σημερινής δεύτερης ημέρας 1ου Διεθνούς Συνεδρίου Αστικής Υγείας και Βιωσιμότητας (The White Tower Forum) που πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη.

Οι συμμετέχοντες στο πάνελ της θεματικής ενότητας «Υγιές περιβάλλον για βιώσιμη οικονομία και ισότιμη κοινωνία» σημείωσαν ότι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της υγειονομικής κρίσης δεν έχει υπολογιστεί και αντιμετωπιστεί, παρότι είναι ένα ζήτημα που θα απασχολήσει έντονα στο μέλλον.

«Οι μάσκες, τα τεστ, τα αντισηπτικά, ακόμα και οι πολλαπλές νοσηλείες αφήνουν περιβαλλοντικό αποτύπωμα που πρέπει να το δούμε. Δισεκατομμύρια μάσκες και τεστ δεν ανακυκλώνονται, όπως και η μεγάλη παραγωγή υγειονομικών αποβλήτων από τις νοσηλείες», ανέφερε ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος, ο οποίος εξήγησε ότι προτεραιότητα ήταν η αντιμετώπιση της πανδημίας.

Από την πλευρά της η προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας και Ποιότητας Ζωής του υπουργείου Υγείας, Βασιλική Καραούλη, ανέφερε ότι η μικροβιολογική επίπτωση των νόσων στο περιβάλλον ήταν γνωστές από παλαιότερα. Όπως είπε, η διαχείριση των αποβλήτων των υγειονομικών μονάδων είναι ένα θέμα που έχει απασχολήσει ελληνική κοινωνία, όπως και την Ευρώπη, χωρίς πάντως να έχει θεσπιστεί ευρωπαϊκή οδηγία. Η κ. Καραούλη ανέφερε πως η συζήτηση για τη διαχείρισή τους αφορά το αν θα γίνει αποστείρωση και υγειονομική ταφή ή αποτέφρωση. «Ωστόσο, δεν έχουμε προχωρήσει στη διαχείρισή τους ως ανακυκλώσιμων υλικών, σε αντίθεση με τα αστικά απόβλητα», τόνισε.

Διεθνής συμμαχία για την αντιμετώπιση των πανδημιών

Οι συμμετέχοντες επισήμαναν πως η παγκόσμια κοινότητα θα κληθεί στο μέλλον να διαχειριστεί και άλλες πανδημίες. Η κ. Καραούλη επισήμανε ότι έχει ξεκινήσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο η συζήτηση για μία συμφωνία κοινής διαχείρισης για τις επόμενες πανδημίες, με όποια μορφή έρθουν. Όπως είπε, αυτό που εξετάζεται είναι αν αυτός ο χαρακτήρας θα είναι δεσμευτικός, κάτι που η Ελλάδα πιστεύει, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά στις βασικές του γραμμές.

«Δεν θα είναι η τελευταία πανδημία που θα δούμε λέει η επιστημονική κοινότητα. Πρέπει να πάμε πιο πέρα από την ευρωπαϊκή συνεργασία. Χρειαζόμαστε διεθνή συνεργασία. Θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αυτό και να αναπτύξουμε τους μηχανισμούς για διεθνή αντιμετώπιση», τόνισε από την πλευρά του ο οικονομολόγος, καθηγητής Anil Markandya, ο οποίος πρόσθεσε πως η από κοινού διαχείριση δεν θα πρέπει να περιοριστεί μόνο στην παρασκευή εμβολίων, αλλά και στην προστασία των πηγών μολύνσεων.

Οι επιπτώσεις της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης στη δημόσια υγεία

Παγκόσμια πρόκληση, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αποτελεί και η μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος, που απειλεί τη δημόσια υγεία. «Έχουμε πλέον μεγαλύτερη επίγνωση των επιπτώσεων του περιβάλλοντος στην υγεία, όπως και της κλιματικής αλλαγής. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι επιπτώσεις είναι σημαντικές και το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το διαφορετικό προσδόκιμο ζωής ανά περιοχή. Είναι σημαντικό να μειώσουμε τις εκπομπές ρύπων και να στραφούμε στην πράσινη ανάπτυξη», τόνισε ο κ. Markandya. Ο ίδιος ανέφερε μάλιστα ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει διαμορφώσει ευνοϊκές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργεια, ειδικά για την Ελλάδα, που μπορεί να γίνει εξαγωγέας καθαρής ενέργειας, συμβάλλοντας στην ενεργειακή αυτονομία και ασφάλεια της Ευρώπης. Πρόσθεσε, πάντως, ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για τις σαφείς επιπτώσεις, κάτι που θα απαντηθεί από τα επιστημονικά στοιχεία που συλλέγονται από τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα.

Την ίδια εκτίμηση εξέφρασε και η κ. Καραούλη, η οποία επισήμανε πως έχουν γίνει περιβαλλοντικές μετρήσεις σε μεμονωμένες περιοχές, όμως δεν υπάρχει ολοκληρωμένη μελέτη για τη σύνδεση των επιπτώσεων με κάθε έναν από τους περιβαλλοντικούς ρύπους. «Πρέπει να γίνει έρευνα σε διάστημα τουλάχιστον 20ετίας, γιατί οι επιπτώσεις στην υγεία είναι συνήθως μακροπρόθεσμες. Αυτό είναι τεράστιο εγχείρημα. Εχουν βρεθεί κάποιες επιβαρυμένες περιβαλλοντικά περιοχές, όπως η Πτολεμαΐδα και η Μεγαλόπολη. Όμως δεν είναι τόσο σαφής η διασύνδεση με τους ρύπους, γιατί δεν είναι εύκολο να απομονώσεις έναν παράγοντα», ανέφερε.

Ισότιμη πρόσβαση στην υγεία

Την εκτίμηση ότι δεν υπάρχει μέχρι στιγμής ισοτιμία στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας εξέφρασε ο κ. Εξαδάκτυλος. Αυτό, όπως είπε, φάνηκε και στην πανδημία, η οποία έπληξε περισσότερο περιοχές όπου το βιωτικό επίπεδο και το επίπεδο εκπαίδευσης χαμηλότερο ήταν χαμηλότερο.
Ο πρόεδρος του ΠΙΣ αναφέρεθηκε και στα προληπτικά προγράμματα υγεία, τα οποία χαρακτήρισε κολοσσιαίας σημασίας. Τόνισε, πάντως, ότι δεν μπορούμε να πανηγυρίζουμε ως χώρα για το πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά» για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού, καθώς η Ελλάδα ήταν στις τρεις τελευταίες χώρες που δεν είχαν ανάλογα προγράμματα μαζί με τη Σλοβακία και τη Ρουμανία. «Το πρόγραμμα υλοποιείται δέκα χρόνια μετά την αμέσως προηγούμενη χώρα, τη Βουλγαρία το 2012 και 14 χρόνια μετά την απολίτιστη γείτονα», είπε χαρακτηριστικά.

Ο κ. Εξαδάκτυλος τόνισε πως πρέπει να δοθεί το μήνυμα ότι όλοι πρέπει να κάνουν τις προληπτικές εξετάσεις και πρόσθεσε πως τα επόμενα προγράμματα θα αφορούν τους καρκίνους του τραχήλου μήτρας και του παχέως εντέρου, ενώ κατά πάσα πιθανότητα θα ακολουθήσουν ανάλογες δράσεις για τις καρδιαγγειακές νόσους.