Με τις υποψηφιότητες για τις επερχόμενες δημοτικές εκλογές να πέφτουν όχι απλώς σαν βροχή, αλλά σαν πραγματική τροπική καταιγίδα, η Θεσσαλονίκη ήδη υποφέρει.
Διότι όπως οι υποδομές της δεν αντέχουν τα έντονα καιρικά φαινόμενα –όλοι θυμούνται τι έγινε τα τελευταία χρόνια με το χιόνι, την παγωνιά και τις έντονες βροχοπτώσεις- έτσι και το κοινωνικό της σώμα αναμένεται να δυσκολευτεί από την ορμή που αναπτύσσει το τσούρμο των επίδοξων «πρώτων πολιτών». Πάνω από δέκα θα είναι οι υποψηφιότητες για τον δήμο Θεσσαλονίκης, λέει το πολιτικό ρεπορτάζ. Τουλάχιστον τόσοι θα ανακοινώσουν και οι περισσότεροι πιθανότατα θα φτάσουν μέχρι την κάλπη. Αυτό σημαίνει πολλές εκατοντάδες υποψηφίων δημοτικών και τοπικών συμβούλων. Στο τέλος αντί να συζητάμε για εκλογές θα μιλάμε για ομαδικές ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες.
Ενδεχομένως κάποιοι ανάμεσά μας να επικροτούν την πληθωρική συμμετοχή των πολιτών σε μια δημοκρατική διαδικασία όπως είναι οι εκλογές. Σε μια εποχή που (υποτίθεται ότι) καταγράφεται τάση αποχής από πολιτικές διαδικασίες, οι τοπικές εκλογές δείχνουν να αφυπνίζουν τις συμμετοχικές συνειδήσεις. Αυτή, όμως, είναι η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη, που μάλλον βρίσκεται εγγύτερα στην πραγματικότητα, είναι ότι οι περισσότεροι από τους υποψήφιους δημάρχους και συμβούλους απλώς ικανοποιούν απόλυτα προσωπικές ανάγκες, στα όρια του ιδιοτελούς. Το σύστημα της απλής αναλογικής που θα ισχύσει στη σύνθεση των δημοτικών συμβουλίων, αναμένεται να αναδείξει πολλούς παραγοντίσκους, οι οποίοι θα κατέχουν τη μία και μοναδική αλήθεια για κάθε θέμα, την οποία θα περιφέρουν ως λάφυρο και ενίοτε ως διαπραγματευτικό όπλο. Από την άλλη οι εκλογές στην αυτοδιοίκηση θεωρούνται κατάλληλες όχι μόνο για να αναδειχθούν κάποιοι παίκτες της κεντρικής πολιτικής σκηνής του αύριο, αλλά και για να επιστρέψουν από την ακινησία παλαιότεροι αμετανόητοι πολιτευτές. Και στις δύο περιπτώσεις υπάρχουν αναλογίες με ό,τι συμβαίνει στο ποδόσφαιρο. Οι νεότεροι και οι μεγαλύτεροι σε ηλικία παίκτες ξεκινούν και ολοκληρώνουν την καριέρα τους σε κάποιες κατώτερες κατηγορίες και όχι στην Α΄ Εθνική.
Μόνο που στις μέρες μας οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης –και ιδιαιτέρως- οι δήμοι έχουν αποδειχθεί δύσκολο στοίχημα. Οι πολλές αρμοδιότητες που αφορούν την καθημερινότητα των πολιτών και τα μεγάλα κονδύλια που διαχειρίζονται επουδενί τους κατατάσσουν στη δεύτερη κατηγορία. Επομένως δεν επιδέχονται ούτε πειραματισμών, ούτε ακροβασιών. Σε αυτό το περιβάλλον οι «φθαρμένοι βλαχοδήμαρχοι», για τους οποίους είχε μιλήσει ο Αλέξης Τσίπρας το 2013, δεν μπορούν να καταφέρουν και πολλά, κάτι που το ζούμε καθημερινά. Όσο υπερβολικός κι αν ακούγεται ο συγκεκριμένος χαρακτηρισμός που είχε χρησιμοποιήσει ο σημερινός πρωθυπουργός η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα υποφέρει εξαιτίας της ανεπάρκειας μεγάλου ποσοστού των αυτοδιοικητικών της αρχόντων. Με το νέο σύστημα και το τσουνάμι των υποψηφιοτήτων η εικόνα αυτή μάλλον θα επιδεινωθεί.
Επίσης, ας μη διαφεύγει την προσοχή κανενός ότι στις μέρες μας Δήμοι και Περιφέρειες συμβάλλουν με συγκεκριμένους τρόπους στην αναπτυξιακή διαδικασία. Είτε με τα κοινοτικά και άλλα κονδύλια που διαχειρίζονται, είτε με τις αποφάσεις που λαμβάνονται στο όνομα του κανονιστικού και αδειοδοτικού πλαισίου οι ΟΤΑ ευνοούν ή δυσχεραίνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα. Όχι μόνο τη μικρής κλίμακας, αλλά-σε ορισμένες περιπτώσεις- και της μεγάλης. Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα που αποφάσεις και πρωτοβουλίες δημοτικών αρχόντων εμπόδισαν επιχειρηματικές δραστηριότητες. Πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη έγινε χαμός με τα γυάλινα περίπτερα στη Νέα Παραλία, που έχουν πέσει «θύματα» αντιδικίας παραγόντων με διαφορετικές αντιλήψεις. Ο ίδιος –ή μάλλον μεγαλύτερος- χαμός έγινε και με τα κολονάκια που τοποθετεί ο δήμος στη μέση αρκετών δρόμων για να αποτρέψει το διπλοπαρκάρισμα, κάτι για το οποίο διαμαρτύρονται αρκετοί επαγγελματίες των συγκεκριμένων περιοχών.
Λίγες εβδομάδες πριν την επίσημη έναρξη του προεκλογικού αγώνα το πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης –ενδεχομένως και άλλες περιοχές της χώρας- ετοιμάζεται να ζήσει… ηρωικές στιγμές. Ο εντυπωσιακά μεγάλος αριθμός ανθρώπων της προσφοράς, που θεωρούν τους εαυτούς τους κατάλληλους και επιθυμούν να λαμβάνουν αποφάσεις θα κατακλύσουν δρόμους και πλατείες. Στο ίντερνετ και τα κοινωνικά δίκτυα θα γίνει χαμός. Ένα πραγματικό τσουνάμι, ως αποτέλεσμα ενός ιδιότυπου «φαινομένου του θερμοκηπίου», που κι αυτό είναι αποτέλεσμα μιας ιδιότυπης «κλιματικής αλλαγής» την οποία ζούμε στην Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη. Και όποιος αντέξει…