Skip to main content

Οι μεγάλες δυνατότητες της Θεσσαλονίκης στον «Σκοτεινό Τουρισμό»

Στο Διεθνές Συνέδριο της Philoxenia με θέμα τον Σκοτεινό Τουρισμό υπογραμμίσθηκε η σημασία του προϊόντος για τις δύο περιοχές.

Πεδίο δόξης λαμπρό μπορεί να βρει η ανάπτυξη του Dark Tourism (Σκοτεινός Τουρισμός) στη Θεσσαλονίκη και στην Κεντρική Μακεδονία ευρύτερα, καθώς το απόθεμα δραματικών αφηγήσεων και μνημείων με συναισθηματική φόρτιση είναι τεράστιο στην περιοχή μας, η οποία αποτελεί τόπο μνήμης και μαρτυρίας. Αυτή ήταν μία από τις διαπιστώσεις του Διεθνούς Συνεδρίου της Philoxenia «Dark Tourism», όπου υπογραμμίσθηκε επίσης πως το τουριστικό αυτό προϊόν δεν είναι καινούριο. Ήδη το 1852 ο γνωστός τουριστικός οργανισμός Thomas Cook δημιούργησε το πρώτο καταγεγραμμένο πακέτο εκδρομής στην Πομπηία, όπου το 76 π.Χ. η έκρηξη του Βεζούβιου άφησε πίσω της 16.000 νεκρούς. Η διαφορά είναι πως σήμερα η τουριστική αυτή μορφή φαντάζει πιο ελκυστική από ποτέ, αφού η ανάγκη για βιωματική εμπειρία λαμβάνει όλο και πιο πρωταγωνιστικό ρόλο στη ζωή μας.

Κ.Μακεδονία και Θεσσαλονίκη διαθέτουν το ιστορικό αφήγημα

Βαλκανικοί πόλεμοι, Μακεδονικό Μέτωπο στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, Μάχες των Γιαννιτσών, του Κιλκίς και της Δοϊράνης, Ολοκαύτωμα, τα Συμμαχικά Κοιμητήρια του Ζέιτελνικ, τα Κοιμητήρια της Βρετανικής Κοινοπολιτείας, η Γραμμή Μεταξά-Οχυρό Ρούπελ, το Πολεμικό Μουσείο, το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, το Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων είναι μερικά μόνο από τα πεδία όπου αναπτύσσονται οι προσπάθειες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας στο κομμάτι του Σκοτεινού Τουρισμού, σύμφωνα με τον Τομέαρχη Τουρισμού, Αλέξανδρο Θάνο. Μάλιστα ο ίδιος αναφέρθηκε και στις αφηγήσεις που θέλουν τον Βιετναμέζο ηγέτη Χο Τσι Μινχ να έχει περάσει από το Thessaloniki Front και την περιοχή της Έδεσσας, κάτι που θα μπορούσε να γίνει κίνητρο ενός ενδιαφέροντος story telling. «Για να στηριχθούν τέτοιες θεματικές πρέπει από πίσω να υπάρχει ένα ιστορικό αφήγημα κι εμείς το διαθέτουμε σε αφθονία» είπε ο κ. Θάνος.



Από την πλευρά του ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Ζέρβας, τόνισε πως η επιλογή της πόλης για το συνέδριο δεν είναι τυχαία, αφού αποτελεί ανεξάντλητο τόπο μνήμης και μαρτυρίας που μπορεί να εξελιχθεί σε διεθνές σύμβολο, ενώ αναφέρθηκε και στην προσωπική του εμπειρία από τις ουρές έξω από το σπίτι της Άννας Φρανκ στο Άμστερνταμ, αλλά και στην αναζωογόνηση του ενδιαφέροντος του κόσμου για την πολύπαθη περιοχή του Τσέρνομπιλ, μετά την ομώνυμη σειρά του Netflix.

Dark Tourism στην ακραία του μορφή

Χαρακτηριστικά παραδείγματα Dark Tourism παρουσίασε με τη σειρά του ο καθηγητής Τουριστικού Μάρκετινγκ και κοσμήτορας της Σχολής Οικονομίας και Διοίκησης του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος, Ευάγγελος Χρήστου, επιλέγοντας ως μερικά από τα κορυφαία τέτοια σημεία το Ground Zero στη Νέα Υόρκη, το Τσέρνομπιλ, που είναι αυτή τη στιγμή ο νούμερο «ένα» τουριστικός προορισμός dark tourism στην Ευρώπη, το Μπέλφαστ και το αρχηγείο της KGB στο Βίλνιους της Λιθουανίας. Μάλιστα, αναφέρθηκε και σε κάποιες ακραίες πρακτικές σκοτεινού τουρισμού: για παράδειγμα η United Airlines προσφέρει θεματοποιημένη πτήση με όνομα UA 93 CRASH και πορεία πτήσης ίδια με εκείνη του σκάφους της που κατέληξε στους Δίδυμους Πύργους. Επίσης κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Βηρυτό υπήρχε τουριστικό πρακτορείο που έδινε τη δυνατότητα σε τουρίστες να παρακολουθούν ζωντανά τις εχθροπραξίες, ενώ επτά τέτοια πρακτορεία έκαναν το ίδιο στην πρόσφατη σύρραξη στην Ουκρανία.   

«Είναι νέο τουριστικό προϊόν ο Σκοτεινός Τουρισμός; Όχι. Από τα αρχαία χρόνια οι άνθρωποι ελκύονταν από τον θάνατο και τις καταστροφές. Τι πήγαινε να κάνει ο κόσμος στο Κολοσσαίο της Ρώμης;» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Χρήστου.

Η ιστορικότητα, η συναισθηματική φόρτιση, η σύνδεση του τοπικού γεγονότος με το παγκόσμιο, το αφήγημα, η πρόκληση ενσυναίσθησης και η σύνδεση με την αλυσίδα της μνήμης είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του Dark Tourism, σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή Κοινωνικής Θεωρίας στο Τμήμα Θεολογίας του ΑΠΘ, Χρήστο Τσιρώνη. Μάλιστα, ο ίδιος μετέφερε έναν από τους διεθνείς ορισμούς αυτής της τουριστικής μορφής που είναι «η πρακτική επισκέψεων σε μέρη όπου η ανθρώπινη εμπειρία έχει συνδεθεί με την καταστροφή, τον θάνατο, τη φρίκη, το μαρτύριο ή το πένθος».