Τα ηλεκτρικά πατίνια υπήρξαν από τα πρώτα θύματα της πανδημίας. Ήδη, δύο από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου είχαν προλάβει και είχαν αποσύρει τα πατίνια από τους δρόμους της Θεσσαλονίκης τον Φεβρουάριο του 2020, ελάχιστες εβδομάδες πριν από την επιβολή της πρώτης καραντίνας.
Πρώτη απέσυρε τα ηλεκτρικά πατίνια η αμερικανική εταιρεία Lime, από τις πιο σημαντικές εταιρείες παροχής ηλεκτρικών πατινιών στον κόσμο. Στις 19 Φεβρουαρίου 2020, κι ενώ ακόμη δεν είχε ανακοινωθεί κανένα επίσημο κρούσμα στη χώρα μας, η Lime ανακοίνωσε πως αναστέλλει την υπηρεσία της σε συνολικά 23 χώρες, εξαιτίας της πρωτοφανούς πρόκλησης που αντιμετωπίζουν οι πόλεις λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού.
Λίγες ημέρες αργότερα, στις 28 Φεβρουαρίου, και η άλλη εταιρεία η οποία δραστηριοποιούταν στην Ελλάδα, η Hive, θυγατρική του ομίλου Daimler – Mercedes Benz, γνωστοποίησε ότι αποχωρεί από τη χώρα μας. Σύμφωνα με την ανακοίνωση που είχε εκδώσει τότε η εταιρεία, η απόφασή της να μη συνεχίσει να παρέχει τις υπηρεσίες της στην Ελλάδα οφειλόταν "στην απουσία ολοκληρωμένου νομικού πλαισίου" και σημείωνε πως "η εταιρεία θα εστιάσει σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές που ήδη λειτουργούν με συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο το οποίο δίνει τη δυνατότητα για λειτουργία συγκεκριμένου αριθμού παρόχων".
Την ίδια περίοδο, τον Φεβρουάριο του 2020, έκανε τα πρώτα της βήματα στο χώρο μια Θεσσαλονικιώτικη εταιρεία, η Rise, η οποία είναι και η μοναδική που διαθέτει σήμερα προς χρήση έναν περιορισμένο αριθμό ηλεκτρικών πατινιών στην πόλη. Ωστόσο, ουδείς είναι σε θέση να γνωρίζει για πόσο ακόμη θα αντέξει και αυτή, ούτε, βεβαίως, εάν και πότε θα επαναδραστηριοποιηθούν οι άλλες εταιρείες ή εάν θα εμφανιστούν καινούργιες.
Πανδημία και κανόνες
Ο αστάθμητος παράγοντας της πανδημίας δεν είναι η μοναδική αιτία αυτής της αβεβαιότητας. Εξίσου σημαντική είναι και η σημαντική καθυστέρηση όσον αφορά τη θέσπιση νομοθετικού πλαισίου, αλλά κυρίως κανονιστικού πλαισίου λειτουργίας εκ μέρους του δήμου Θεσσαλονίκης και φυσικά και των υπολοίπων δήμων του πολεοδομικού συγκροτήματος. Το νομοθετικό πλαίσιο ψηφίστηκε μόλις πριν από λίγους μήνες, τον Μάρτιο του 2021, ωστόσο εκκρεμούν σειρά υπουργικών και άλλων αποφάσεων που είναι αναγκαίες για την εφαρμογή του. Εξ ίσου αναγκαία είναι και η θέσπιση κανονιστικού πλαισίου από τον δήμο Θεσσαλονίκης το οποίο θα ρυθμίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις διάθεσης και κυκλοφορίας των ηλεκτρικών πατινιών.
"Ο δήμος Θεσσαλονίκης θέλει τα ηλεκτρικά πατίνια καθώς κάθε 'πράσινη' μετακίνηση είναι μέσα στη φιλοσοφία μας. Θα πρέπει όμως, αυτό να γίνεται με κανόνες ώστε να αποτελούν λύση και όχι εμπόδιο στις μετακινήσεις", τονίζει στη Voria.gr ο αντιδήμαρχος Οικονομικών Μιχάλης Κούπκας. Όπως εξηγεί ο ίδιος οι κανόνες αφορούν μια σειρά παραμέτρους, "τη χωροθέτηση των σημείων στα οποία θα μπορούν αυτά να σταθμεύουν, τον αριθμό που θα μπορεί να κυκλοφορεί στην πόλη, ενώ σκοπεύουμε να επιβάλουμε και ένα τέλος χρήσης δημόσιου χώρου το οποίο θα καταβάλουν οι εταιρείες".
Όσον αφορά τη χωροθέτηση ο τεχνικός σύμβουλος του δημάρχου, Δημήτρης Μήτρου, σημειώνει ότι "οι χώροι στάθμευσης των ηλεκτρικών πατινιών, αλλά και άλλων αντίστοιχων οχημάτων, όπως τα ηλεκτρικά ποδήλατα, θα είναι συγκεκριμένοι ώστε να μην υπάρχει η αναρχία που είδαμε κατά την περίοδο πριν από την πανδημία. Δεν μπορεί αυτά να αφήνονται οπουδήποτε. Οι ειδικοί χώροι θα πρέπει να είναι μακριά από μνημεία, από εισόδους πολυκατοικιών, από διαβάσεις πεζών, από τις οδεύσεις για τυφλούς, ώστε να μην παρεμποδίζουν τις λειτουργίες της πόλης. Επίσης να είναι περισσότεροι, ώστε να καταλαμβάνουν μικρότερο χώρο".
Σύμφωνα με τον κ. Μήτρου στους ειδικούς χώρους στάθμευσης θα υπάρχει η δυνατότητα φόρτισης των ηλεκτρικών πατινιών ή ποδηλάτων με τη χρήση τεχνολογίας ΑΠΕ. Ο δήμος Θεσσαλονίκης συνεργάζεται με το Ινστιτούτο Μεταφορών προκειμένου να καταλήξει στο κανονιστικό πλαίσιο το οποίο στη συνέχεια θα καταθέσει προς το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, στο πλαίσιο του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ).
Στο ερώτημα "πότε θα είναι έτοιμο και εγκεκριμένο το κανονιστικό πλαίσιο ώστε να ξαναδούμε τα ηλεκτρικά πατίνια, σε πλήρη ανάπτυξη στη Θεσσαλονίκη;", η απάντηση που δίνει ο κ. Κούπκας είναι ότι "προσπαθούμε να ολοκληρώσουμε αυτές τις διαδικασίες το ταχύτερο. Δυστυχώς η πανδημία μας πήγε πίσω και σε αυτό το θέμα" και εκτιμά πως "το αργότερο ως το τέλος του χρόνου, ίσως και νωρίτερα, όλα αυτά θα έχουν ρυθμιστεί".
Υπολειτουργούμε
Αυτή τη στιγμή κυκλοφορούν στην πόλη περί τα εκατό ηλεκτρικά πατίνια (πέρα από τα ιδιωτικά) της Rise. "Διαθέτουμε ένα μέρος μόνο του στόλου μας και λόγω της πανδημίας, αλλά και γιατί ο δήμος μάς έχει ζητήσει η παρουσία μας να είναι λιτή έως ότου εκπονηθεί το κανονιστικό πλαίσιο", δηλώνει στη Voria.gr ο διευθυντής της Rise Κωνσταντίνος Κουντουρίδης. Όπως εξηγεί, "εμείς είχαμε την ατυχία να ξεκινήσουμε στις 29 Ιανουαρίου 2020, λίγο πριν από την πανδημία. Σε αυτόν τον ενάμιση χρόνο δουλέψαμε λιγότερους από δέκα μήνες και, φυσικά, όχι σε πλήρη ανάπτυξη. Οι αντοχές της εταιρείας, υπό αυτές τις συνθήκες, δεν μπορεί να είναι απεριόριστες".
Ο κ. Κουντουρίδης επισημαίνει ότι έχει υπάρξει μεγάλη καθυστέρηση στην εκπόνηση του κανονιστικού πλαισίου, "αυτή η προσπάθεια ξεκίνησε από την προηγούμενη δημοτική αρχή κι ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί". Όπως αναφέρει, "εμείς προτείναμε στον δήμο να εκπονήσει ένα προσωρινό κανονιστικό πλαίσιο, με χωροθετήσεις και με το τέλος χρήσης κοινόχρηστων χώρων, ώστε να μπορέσουμε να λειτουργήσουμε πιο δυναμικά, έως ότου οριστικοποιηθεί το τελικό σχέδιο". Τονίζει, δε, ότι η Rise έχει καταθέσει τις προτάσεις της, τόσο προς τον δήμο όσο και προς το Ινστιτούτο Μεταφορών.
Τα πατίνια στον Θερμαϊκό
Ένα από τα προβλήματα που υπήρξαν κατά την πρώτη περίοδο εμφάνισης των ηλεκτρικών πατινιών στην πόλη ήταν ότι αρκετά απ' αυτά κατέληξαν τελικά στον βυθό του Θερμαϊκού. Μάλιστα, η ανέλκυσή τους έγινε έπειτα από πρωτοβουλία του δήμου Θεσσαλονίκης. Ο αντιδήμαρχος Σωκράτης Δημητριάδης ο οποίος είχε επιληφθεί εκείνης της προσπάθειας σημειώνει ότι "για να μην επαναληφθεί αυτό το φαινόμενο ζητάμε από τις ενδιαφερόμενες εταιρείες να μεριμνήσουν ώστε να υπάρχει ειδικό λογισμικό το οποίο θα επιτρέπει τα πατίνια, μετά τη χρήση τους, να κλειδώνουν μόνον στις ειδικές θέσεις στάθμευσης. Έτσι δεν θα μπορεί ο χρήστης να τα εγκαταλείπει οπουδήποτε, πόσω μάλλον στον Θερμαϊκό".
"Αυτό είναι εύκολο να γίνει, μπορούμε να το κάνουμε", δηλώνει ο διευθυντής της Rise. "Κι εμάς μας ενδιαφέρει να υπάρχει τάξη στην πόλη και φυσικά να μην υπάρχουν βανδαλισμοί. Στις προτάσεις που έχουμε καταθέσει περιλαμβάνονται και οι ειδικές βάσεις στάθμευσης στις οποίες θα μπορούν να κλειδώνουν τα πατίνια, και μόνον εκεί. Έτσι οποιοσδήποτε χρήστης παραβαίνει τους όρους χρήσης, θα εντοπίζεται".