Στον ψηφιακό κόσμο μεταφέρονται φέτος τα 55α Δημήτρια καθώς εξαιτίας του κορωνοϊού, για πρώτη φορά στα χρονικά του θεσμού, θέατρο, μουσική, ποίηση και χορός θα συναντηθούν σε μια ειδικά σχεδιασμένη πλατφόρμα, διαδραστική και τετράγλωσση, μέσω της οποίας το κοινό θα μπορέσει να παρακολουθήσει βιντεοσκοπημένες τις δραματοποιημένες αφηγήσεις γνωστών και πρωτότυπων κειμένων Θεσσαλονικέων συγγραφέων με θέμα την πόλη, τη συναυλία μελοποιημένων ποιημάτων του Ντίνου Χριστιανόπουλου, μουσικές και χορευτικές παραστάσεις.
Πίσω από το πρόγραμμα βρίσκεται ο γνωστός Θεσσαλονικιός ηθοποιός, Άκης Σακελλαρίου, φετινός καλλιτεχνικός διευθυντής της διοργάνωσης, ο οποίος, μιλώντας στη Voria.gr, αναφέρθηκε στους στόχους του φετινoύ Φεστιβάλ, τον ρόλο των αποστάσεων, που είναι και το θέμα των Δημητρίων, στη διαμόρφωση του περιεχομένου και την επιλογή των ηθοποιών. Όπως σημείωσε στο τέλος της συνέντευξης, το πλήρες πρόγραμμα του φεστιβάλ ανακοινώνεται σύντομα ενώ το κοινό περιμένουν διάφορες εκπλήξεις.
- Ποιες είναι οι βασικές συνισταμένες του προγράμματος των 55ων Δημητρίων; Ποιους στόχους θέλατε να πετύχετε με τη φετινή διοργάνωση;
Εκ των πραγμάτων να επιβιώσουμε: στην κατάσταση την οποία υπάρχει, η πόλη να διατηρήσει ένα στίγμα πολιτισμού, χωρίς να είμαστε αναγκασμένοι να ακυρώσουμε όλο το Φεστιβάλ. Από εκεί και πέρα υπάρχει μια διάσταση θετική - εφόσον εξαιρεσουμε την αρνητική ότι δεν θα υπάρχουν ζωντανες εκδηλώσεις- και αυτή είναι ότι κάτι θα παραμείνει στο διηνεκές για το διαδίκτυο. Αυτό είναι ένα θετικό στοιχείο. Ανάμεσα στα πολλά κακά, υπάρχει και κάτι καλό. Η εικόνα είναι πολύ σημαντική και θα προσπαθήσουμε έτσι να δελεάσουμε τους δημότες και όσους αγαπούν τη Θεσσαλονίκη να μας δουν από όλο τον κόσμο.
- Μπορεί έστω και μέσω διαδικτύου, η τέχνη να μικρύνει τις αποστάσεις;
Είναι ένα αναγκαίο κακό. Η απόσταση μικραίνει, αλλά σίγουρα δεν ακυρώνεται. Δεν υποκαθιστούμε ή αντικαθιστούμε τη ζωντανή εμπειρία για αυτό και η απόσταση (σσ που είναι και το θέμα των φετινών Δημητρίων) έχει να κάνει και με το τι μπορείς να κάνεις και με το τι είσαι αναγκασμένος να κάνεις, πόσο εύκολα και πόσο δύσκολα μπορείς να δείξεις συναισθήματά σου ή και ακόμα και το κατά πόσο ευκαιρία είναι να εκφράσεις με άλλον τρόπο την αγάπη σου για την πόλη και τους συμπολίτες σου, πώς να μικρύνεις απόστάσεις σε μια χρονική απόσταση μνήμης του παρελθόντος που ακόμα δεν την έχουμε αμβλύνει τελείως.
- Η νοσταλγία διατρέχει ένα μεγάλο κομμάτι του προγράμματος του Φεστιβάλ. Πώς βιώσατε εσείς και οι άλλοι Θεσσαλονικείς ηθοποιοί που ζουν στην Αθήνα και συμμετέχουν στο πρόγραμμα του φεστιβάλ αυτό το κομμάτι της σύντομης επιστροφής στην πόλη που μεγαλώσατε;
Ένα κομμάτι των αποστάσεων είναι και αυτό. Οι περισσότεροι ηθοποιοί που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ζουν στην Αθήνα και είναι μια ευκαιρία να επισκεφθούν ξανά την πόλη τους με άλλο μάτι και επίσης με κάποια κείμενα που τους αφορούν ή έχουν γραφτεί ειδικά για την περίπτωση. Αισθάνομαι ως ένας ενδιάμεσος ανάμεσα σε αυτούς που έφυγαν και σε αυτούς που μένουν εδώ. Προσπαθούμε λοιπόν να καταγράψουμε πράγματα που συμβαίνουν στην πόλη με ανθρώπους που έχουν φύγει ή έχουν δημιουργήσει εκτός της πόλης.
Υπάρχει νοσταλγία από προσωπική εμπειρία γιατί είναι κάτι το οποίο το οποίο με ενδιαφέρει να πάει καλά και η επόμενη ημέρα να είναι με το κεφάλι ψηλά. Τα πράγματα στην υπόλοιπη Ελλάδα δεν πήγαν τόσο καλά, τουλάχιστον στα live καλλιτεχνικά και προσπαθούμε να έχουμε ένα αποτύπωμα για την πόλη. Το Φεστιβάλ Αθηνών έγινε για παράδειγμα με τρεις εκδηλώσεις, εμείς θα έχουμε ένα πλούσιο πρόγραμμα που θα ξεκινήσει και θα εμπλουτίζεται κάθε ημέρα και περισσότερο. Είμαι αισιόδοξος ότι συνεχίζουμε ένα έργο το οποίο ξεκίνησε εδώ και κάποια χρόνια στη Θεσσαλονίκη, ένα έργο εξωστρέφειας και δημιουργικότητας που δεν μπόρεσε να συνεχιστεί ακριβώς αλλά συνεχίζεται με μια «εσωστρέφεια» προς τις δυνάμεις της πόλης.
- Έχοντας παρακολουθήσει την πορεία των Δημητρίων, πώς βλέπετε ότι ο θεσμός αυτός πρέπει να συνεχίσει;
Η Θεσσαλονίκη έχει ένα δυναμικό που από πάντα ήταν μεταξύ δύο άκρων, ενός συντηρητισμού και ενός προοδευτισμού. Αυτή η ζύμωση φαντάζομαι και ελπίζω σιγά σιγά να έχει καρπούς δημιουργικούς στο μέλλον. Για παράδειγμα ένας συγγραφέας όπως ο Χριστιανόπουλος, που ένα μεγάλο κομμάτι του φετινού διαδικτυακού φεστιβάλ είναι αφιερωμένο σε αυτόν, ήταν ένας άνθρωπος που εμπεριείχε μέσα του και ως προσωπικότητα και γραφή όλα τα στοιχεία: την ορθοδοξία και τον αποκλεισμό των στερεότυπων, είχε μέσα του ζεστασιά και τρυφερότητα και συγχρόνως τον σαρκασμό και την δημιουργική του ειρωνεία - έτσι το λέω εγώ. Αυτό ευελπιστούμε, ο πολιτισμός της πόλης να προσπαθήσει να έχει μια τέτοια διάσταση. [...] Με ένα βλέμμα πλάγιο που να βλέπει τα πράγματα με διαφορετική γωνία, [...] με μια δημιουργική συντηρητική αυθάδεια.
- Πώς ήταν η συνεργασία σας με τη Fanny Ardant στο Παρίσι;
Ήταν εξαιρετική απλά δυστυχώς ήταν λίγη. Μακάρι να είχαμε χρόνο να δουλεύαμε παραπάνω. Είναι μια συγκλονιστική ηθοποιός που κάποιες λίγες κατευθύνσεις που συστήσαμε τις αφομοίωσε αμέσως και είναι μεγάλη χαρά που την έχουμε στο Φεστιβάλ. Ήταν κάτι το οποίο θέλαμε και ξεκινήσαμε από την αρχή πριν γίνει διαδικτυακό και στην περίπτωση του διαδικτυακού, από δική μας μεριά επιμείναμε λιγάκι. Νομίζω ότι [το αποτέλεσμα] εμπλουτίστηκε πολύ δυναμικά με το κείμενο του Δημήτρη Δημητριάδη, το πρωτότυπο, Aurelian Steiner, που ουσιαστικά είναι η απάντηση του αρσενικού στο θηλυκό στο κομμάτι του έρωτα, της ζωής και του θανάτου. Έτσι προέκυψε το πρότζεκτ “Je m' appelle Aurelia, Aurelian Steiner”.
- Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, συμμετέχει στο Φεστιβάλ διαβάζοντας αποσπάσματα από το βιβλίο «Μη με ξεχάσετε» του συγγραφέα Λέοντα Σαλτιέλ, το οποίο παρουσιάζει τρεις συλλογές επιστολών, γράμματα που έστελναν τρεις Εβραίες μητέρες από το γκέτο της Θεσσαλονίκης στους γιους τους στην Αθήνα, μερικές εβδομάδες ή μέρες πριν την αναχώρησή τους προς το Άουσβιτς. Πώς εμπνευστήκατε τη συμμετοχή της Προέδρου;
Δεν θα ήθελα να μιλήσω για αυτό. Είναι τόσο συμβολική η δυναμική αυτού του πρότζεκτ που οτιδήποτε και να πω μπορεί να το μειώσει. Είναι τόσο δυναμικός ο συμβολισμός που δεν έχει αξία να πω πώς το σκέφτηκα. Σημασία έχει πως πολιτισμός είναι και η συμφλίωση με τις μνήμες του παρελθόντος.
- Μιλήσατε για το δυναμικό της Θεσσαλονίκης, το οποίο βλέπουμε έντονα στο συγγραφικό κομμάτι, και το υπόλοιπο κομμάτι, αλλά δεν το βλέπουμε στο θεατρικό κομμάτι της διοργάνωσης. Οι περισσότεροι ηθοποιοί που διαλέξατε είναι άνθρωποι καταξιωμένοι που ζουν πλέον στην Αθήνα και έχουν κάνει μια πορεία. Θα υπάρξει κάτι για τα νέα σχήματα εδώ στη Θεσσαλονίκη που τα Δημήτρια παραδοσιακά προσπαθούσαν να βοηθήσουν;
Εννοείται. Την ευθύνη την παίρνω πάνω μου εγώ τελείως. Υπήρχε μια περίπτωση και ζητήσαμε κάποιες παραστάσεις από διάφορους φορείς. Η δυσκολία όμως για τα πνευματικά δικαιώματα όπως και η υπερφόρτωση από τέτοιες διαδικτυακές παραστάσεις στη διάρκεια της καραντίνας, μας οδήγησε- και εμένα προσωπικά- στο ότι είναι καλύτερα να μην έχουμε ούτε μία παράσταση με τον κόσμο ίσως και να διαμαρτυρηθεί. Του ζητάμε συγγνώμη και υποσχόμαστε αν πάνε όλα καλά, του χρόνου να έχουμε μια ποικιλία θεατρικών δρώμενων στη Θεσσαλονίκη. Θα μου πείτε για ποιο λόγο διαλέξατε ηθοποιούς που είναι καταξιωμένοι και ότι δεν χρειάζεται, αλλά ξέρετε καλό είναι να είμαστε και λιγάκι ρεαλιστές. Αυτή τη στιγμή όλος ο κόσμος που ασχολείται με το διαδίκτυο χρειάζεται κάποιους ανθρώπους με τους οποίους να έχει μια οικειότητα, κάπως να του είναι προσφιλείς. Διαλέξαμε βέβαια και είπαμε ότι αυτό θα το κάνουμε στον χορό, δηλαδή θα υπάρχουν αυτά τα σχήματα τα χορευτικά της Θεσσαλονίκης τα οποία εκπροσωπούν ένα ποσοστό των νεανικών και πιο πειραματικών σχημάτων της πόλης.
Για να γίνει μια σωστή κινηματογράφηση δεν είναι απλό και τα οικονομικά μεγέθη είναι δυσθεώρητα. Το budget που είχαμε ήταν πραγματικά πολύ μικρό. Είναι ένα μικρό θαύμα το ότι γίνεται αυτό το φεστιβάλ διαδικτυακά άρα δεν είχαμε το περιθώριο να πάμε σε μια παράσταση και να την κινηματογραφήσουμε. Ας γίνει ο πρώτο βήμα να κερδηθούν κάποια πράγματα φέτος και του χρόνου, είτε εγώ είτε ο επόμενος, να συνεχίσει τη δουλειά που ξεκίνησε τα τελευταία χρόνια.