του Στράτου Γ. Σιμόπουλου
Στην ευρωπαϊκή νομοθεσία και πρακτική, βασική έννοια στις πολιτικές απασχόλησης είναι αυτή του «αναζητούντος εργασία» (job seeker), δηλαδή του προσώπου που είναι διαθέσιμος και πρόθυμος να αναλάβει εργασία και προχωρά σε συγκεκριμένες ενέργειες προς τον σκοπό αυτό. Μολονότι και στην ελληνική νομοθεσία εμμέσως προβλέπεται η διαθεσιμότητα προς εργασία ως όρος για τον χαρακτηρισμό ενός προσώπου ως ανέργου, εντούτοις η προϋπόθεση αυτή δεν έχει αποτυπωθεί νομοθετικά με σαφήνεια, με αποτέλεσμα να παραμένουν στα μητρώα ανεργίας του ΟΑΕΔ εγγεγραμμένα πρόσωπα, τα οποία είτε δεν ενδιαφέρονται να αναζητήσουν εργασία, είτε δεν είναι πρόθυμα να προχωρήσουν σε κάποια σχετική ενέργεια.
Όσο και να θέλει να αντιπολιτευτεί κάποιος την κυβέρνηση δεν μπορεί παρά να παραδεχτεί ότι το νομοσχέδιο «Δουλειές Ξανά» ανταποκρίνεται πλήρως στις ανάγκες της ελληνικής αγοράς εργασίας ώστε με οργανωμένο και ψηφιοποιημένο τρόπο να βρίσκουν απασχόληση οι πραγματικά αναζητούντες εργασία. Πρέπει να τονίσουμε τη λέξη «αναζητών», διότι δεν είναι πάντα σίγουρο ότι όλοι οι άνεργοι ή όσοι λαμβάνουν το επίδομα ανεργίας αναζητούν δουλειά.
Βασικό εργαλείο για την παροχή υπηρεσιών του ΟΑΕΔ προς τους αναζητούντες ενεργά εργασία μέσω της εξατομικευμένης προσέγγισης είναι το ατομικό σχέδιο δράσης. Ωστόσο, η κατάρτισή του είναι δύσκολη και χρονοβόρα, καθώς ελλείπει ένα ψηφιακό, προτυποποιημένο σύστημα που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί. Τα μητρώα του ΟΑΕΔ τηρούνται σε ψηφιακή μορφή, αλλά δεν υπάρχει διαλειτουργικότητα με την κάρτα ανεργίας, η οποία να αξιοποιεί τον ψηφιακό χαρακτήρα τους και να επιτρέπει την άμεση αναγνώριση της εγγραφής του κατόχου της σε αυτά.
Μέχρι τώρα, στη νομοθεσία δεν ήταν συστηματοποιημένες οι υποχρεώσεις του αναζητούντος εργασία του ΟΑΕΔ και της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α.), με αποτέλεσμα να μην ήταν σαφές πότε ένας άνεργος αναζητούσε ενεργά εργασία, και συνεπώς δικαιούνταν τα σχετικά επιδόματα και παροχές, και πότε όχι. Επιπλέον δεν υπήρχε μια συνολική εποπτεία και συντονισμένη αντιμετώπιση των ζητημάτων που σχετίζονται με την κατάρτιση και τη διάγνωση των αναγκών εργασίας, με αποτέλεσμα να παρατηρείται διαφοροποίηση μεταξύ των δεξιοτήτων και προσόντων που διαθέτουν οι αναζητούντες εργασία και των αναγκών της αγοράς εργασίας.
Η σημασία μιας τέτοιας συνολικής αντιμετώπισης είναι θεμελιώδης, καθώς ένα εξειδικευμένο και ευέλικτο εργατικό δυναμικό που διαθέτει τα προσόντα που επιτάσσει η σύγχρονη αγορά, αλλά και η ψηφιακή και πράσινη ανάπτυξη, καθίσταται παραγωγικό και ανταγωνιστικό. Ως εκ τούτου, μια τέτοια συνολική αντιμετώπιση αναμένεται να συμβάλει στη μείωση της ανεργίας, στην αύξηση της απασχόλησης και κατ’ επέκταση στην προαγωγή της κοινωνικής συνοχής και ένταξης.
Το νέο νομοσχέδιο, έχει σημαντικό κοινωνικό πρόσημο. Είναι ένα νομοσχέδιο σύγχρονο, ανταποκρινόμενο στις ανάγκες της αγοράς εργασίας, αλλά και τις κοινωνικές. Φέρνει μεγάλες και σημαντικές τομές στις εισοδηματικές προϋποθέσεις, τις υποχρεώσεις των αναζητούντων εργασία και τις συνέπειες αν δεν τις εκπληρώνουν καθώς και την παράταση της καταβολής του επιδόματος ανεργίας. Δεν υπάρχει λογικός άνθρωπος που να διαφωνεί στο ότι το επίδομα πρέπει να δίνεται με εισοδηματικά κριτήρια ή αν ο αναζητών εργασία αρνηθεί τρεις φορές τις προσφερόμενες θέσεις σύμφωνα με το Ψηφιακό Ατομικό Σχέδιο Δράσης πρέπει να διαγράφεται για δύο χρόνια από τα μητρώα; Ποιος δεν αναγνωρίζει ότι αποτελεί κίνητρο εργασίας η παράταση καταβολής κατά 50% του επιδόματος ανεργίας έως την ημερομηνία της προβλεπόμενης λήξης του;
Ο πρώην ΟΑΕΔ εξορθολογίζεται, ψηφιοποιείται και μετατρέπεται σε έναν σύγχρονο φορέα που θα στηρίζει όσους πραγματικά αναζητούν εργασία, ενώ ταυτόχρονα θα αποτελέσει και όπλο για την στεγαστική πολιτική της κυβέρνησης, κυρίως για τα ευάλωτα ζευγάρια.
Επιπρόσθετα, όσον αφορά το νέο πλαίσιο για την εκμετάλλευση των προσοδοφόρων ακινήτων της ΔΥΠΑ και τη δυνατότητα της απόκτησης ακινήτων για διευκόλυνση της κρατικής στεγαστικής πολιτικής, στη διαδικασία οφείλουν να συμμετέχουν ιδιώτες, κυρίως με την τεχνογνωσία τους και προφανώς με απολύτως διαφανείς διαδικασίες.
Και μιας και οδεύουμε προς τις Άγιες μέρες του Πάσχα, κλείνω με τη στροφή από τους τελευταίους Χαιρετισμούς και χαίρομαι που η ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών
Υποθέσεων πήρε πλήρως υπόψη της: «Χαίρε, φιλοσόφους, ασόφους δεικνύουσα, χαίρε τεχνολόγους αλόγους ελέγχουσα». Διότι δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι πάντα οι νομοθέτες είναι «σοφοί» και οι τεχνοκράτες «λογικοί».
Ο Στράτος Σιμόπουλος είναι βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, πρώην Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Έργων.