Η τριμερής συμφωνία μεταξύ Τουρκίας, Φινλανδίας και Σουηδίας που ουσιαστικά ανάβει το πράσινο φως για την είσοδο των δυο σκανδιναβικών χωρών στη Βορειοατλαντική Συμμαχία και η υπόσχεση του Αμερικανού προέδρου Μπάιντεν να προμηθεύσει με F-16 τη γείτονα, ήταν τα δύο σημαντικότερα γεγονότα της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Μαδρίτη.
Για τον αναπληρωτή καθηγητή Γεωπολιτικής στη Σχολή Ευελπίδων, Κωνσταντίνο Γρίβα, η Τουρκία κέρδισε σε αυτή την Σύνοδο γιατί «εμφανίζεται να είναι ο ρυθμιστικός παράγοντας στο ΝΑΤΟ».
«Ενώ θα περίμενε κανείς ότι οι ΗΠΑ και γενικότερα το ΝΑΤΟ θα τραβούσαν το αυτί της Τουρκίας ώστε να άρει τις επιφυλάξεις της για την είσοδο της Σουηδίας και της Φινλανδίας, η Τουρκία λειτούργησε ωσάν αυτή να ήταν η κυρίαρχη δύναμη και επέβαλε, με ταπεινωτικό τρόπο και στη Σουηδία και τη Φινλανδία αλλά και στο ΝΑΤΟ γενικότερα, να αποδεχθούν τους όρους της. Οπότε, είναι μια τεράστια νίκη για την Τουρκία σε επίπεδο συμβολισμών και επικοινωνιακό επίπεδο. Αυτό στην ευρύτερη στρατηγική της Τουρκίας που θέλει να δείξει ότι είναι μια αυτόνομη και αυτόφωτη χώρα και λειτουργεί χωρίς να λαμβάνει εντολές από τους υποτιθέμενους ισχυρούς του διεθνούς συστήματος είναι τεράστια επιτυχία» ανέφερε στη Voria.gr ο κ. Γρίβας.
Στην τριμερή συμφωνία Τουρκίας- Σουηδίας- Φινλανδίας προβλέπεται ότι δεν υφίστανται πλέον εθνικά εμπάργκο όπλων ή εμπάργκο μεταξύ τους. Έτσι η Σουηδία θα αλλάξει το εθνικό ρυθμιστικό της πλαίσιο για τις εξαγωγές όπλων σε σχέση με τους συμμάχους στο ΝΑΤΟ ενώ στο μέλλον οι αμυντικές εξαγωγές από τη Φινλανδία και τη Σουηδία θα πραγματοποιούνται σύμφωνα με την αλληλεγγύη της συμμαχίας.
«Δεν έχω καταλάβει αυτό τι σημαίνει; Δηλαδή ανοίγει η σουηδική αγορά οπλικού υλικού στην Τουρκία; Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο είναι πιο σημαντικό από τα F- 16» είπε ο κ. Γρίβας αναφερόμενος στην υπόσχεση που φέρεται να έδωσαν οι Αμερικανοί να προμηθεύσουν με F 16 τη γείτονα χώρα. Αυτή η προμήθεια βέβαια μπορεί να υλοποιηθεί μόνο μετά από έγκριση του Κογκρέσου μέλη του οποίου ήδη έχουν εκφράσει δημόσια τις αντιρρήσεις τους.
Ο διεθνολόγος Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος εκτιμά ότι ο Ερντογάν κατάφερε με τα αποτελέσματα της Συνόδου να στείλει ένα μήνυμα στο εσωτερικό της χώρας της.
«Ένα μήνυμα νίκης το οποίο το είχε πάρα πολύ ανάγκη. Ανάγκασε τις δύο χώρες να αναγνωρίσουν το PKK και τους Γκιουλενιστές ως τρομοκράτες και τρομοκρατικές οργανώσεις και γίνεται αναφορά αυτό σε διεθνές κείμενο. Είναι σημαντικό αυτό για τη Τουρκία και φαίνεται ότι αποσπάσει από την αμερικανική κυβέρνηση ότι θα πιέσουν το Κογκρέσο να δώσει το πράσινο φως για την αγορά των F 16. Άρα μπορεί να μην άλλαξε το γεωπολιτικό τοπίο άρδην μετά από μια Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ παρόλα αυτά φαίνεται ότι ο Ερντογάν αξιοποίησε την υποψηφιότητα της Σουηδίας και της Φινλανδίας για να πάρει κάτι» είπε στη voria.gr ο κ. Δεσποτόπουλος.
Τι κέρδισε η Ελλάδα
Ο κ. Γρίβας εκτιμά ότι στην Σύνοδο του ΝΑΤΟ η Ελλάδα φαίνεται να κέρδισε κάτι σημαντικό δηλαδή «προς στιγμή φαίνεται να απομακρύνεται ο κίνδυνος κάποιου επεισοδίου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας» και ότι είναι πιθανόν «να έχουμε ένα πιο ήρεμο καλοκαίρι από ό,τι φοβόμασταν. Αυτό φαίνεται ότι ίσως έχει επιτευχθεί».
Από την πλευρά του ο κ. Δεσποτόπουλος εκτιμά ότι η Σύνοδος πήγε καλά για την Ελλάδα κι ότι με την ανακοίνωση του Λευκού Οίκου οι Αμερικανοί διαβεβαιώνουν ότι δεν έχει αλλάξει η πολιτική τους έναντι της χώρας μας.
«Πρώτα από όλα παρά τον συμβιβασμό των Αμερικανών για τα F 16 και το μασάζ που έκαναν στον Ερντογάν φρόντισαν στην ανακοίνωση που έβγαλε ο Λευκός Οίκος να διευκρινίσουν ότι θέλουν την σταθερότητα στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο. Δηλαδή με άλλα λόγια οι Αμερικανοί είπαν «ναι δίνουμε τα F 16 αλλά δεν θέλουμε προβλήματα στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο από την Τουρκία». Φρόντισαν να μεταφέρουν ένα μήνυμα σε εμάς «μην ανησυχείτε, δεν έχει αλλάξει η πολιτική μας έναντι της Ελλάδας». Αυτό ήταν κάτι που χρειαζόταν» τόνισε ο κ. Δεσποτόπουλος.
Κέρδος θεωρεί επίσης ότι ο Τούρκος πρόεδρος αφού πήρε «κάποια ανταλλάγματα για να τα πουλήσει στο εσωτερικό της χώρας του «ξέχασε» στη Σύνοδο να αναφερθεί στην αποστρατικοποίηση των νησιών, στην κυριαρχία των ελληνικών νησιών κλπ»
Εν κατακλείδι, ο διεθνολόγος εκτιμά ότι «η μεγάλη εικόνα στην πραγματικότητα δεν άλλαξε» και ότι η Ελλάδα έχοντας τα γαλλικά Rafale αλλά και F-35 που προκειται να προμηθευτεί «εξακολουθεί να είναι ένα βήμα μπροστά στα εξοπλιστικά σε σχέση με την Τουρκία»
«Η Σύνοδος τελείωσε. Οι αποφάσεις όμως δεν έχουν ολοκληρωθεί. Υπογράφτηκε ένα κείμενο από τον Ερντογάν και τις δύο χώρες. Το κείμενο αυτό λέει κάποια πράγματα πολιτικά, δεν έχει νομική ισχύ. Η Τουρκία ζήτησε την έκδοση 71 ανθρώπων από την Σουηδία η οποία απάντησε ότι εμείς ακολουθούμε το εθνικό και διεθνές δίκαιο. Για να ολοκληρωθεί η διαδικασία της εισόδου Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ θα πρέπει να ψηφίσουν και τα κοινοβούλια. Άρα θεωρώ ότι ο Ερντογάν θα συνεχίσει το παζάρι στο δεύτερο στάδιο που θα είναι η ψήφιση εισόδου των δύο χωρών από την Τουρκική εθνοσυνέλευση και εκτιμώ ότι το θρίλερ δεν έχει τελειώσει. Μπορεί να έχουμε μια καταρχήν συμφωνία αλλά έχουμε μήνες μπροστά μας. Δηλαδή θα μας ταλαιπωρήσει και το 2023, δεν θα ολοκληρωθεί τέλος του 2022 και θα μπουν οι δύο χώρες στο ΝΑΤΟ. Ο Ερντογάν θα πιέσει τους Αμερικανούς προκειμένου όντως να πάρει τα F 16 αλλιώς θα στηλώσει τα πόδια του ειδικά ενόψει των εκλογών που έχει» κατέληξε ο κ. Δεσποτόπουλος.