Απαραίτητη θεωρεί την χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων για το χρέος στα δεδομένα που δημιούργησε η πανδημία ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Θόδωρος Σκυλακάκης στην συνέντευξη που παραχώρησε στο Capital.gr.
Εκτιμά επίσης ότι θα έχουμε συμφωνία μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2022 για την επαναφορά των δημοσιονομικών κανόνων το 2023 ανεξάρτητα από τις πολιτικές εξελίξεις σε Γερμανία και Γαλλία
Στο φορολογικό πεδίο προαναγγέλλει δομικές αλλαγές στο ΕΝΦΙΑ με την ενσωμάτωση του συμπληρωματικού φόρου στην νέα κλίμακα του βασικού φόρου ακινήτων. Μιλάει για μείωση των συντελεστών και κατά συνέπεια μείωση και του ποσού του φόρου που θα πληρώσει η πλειοψηφία των ιδιοκτητών των ακινήτων. Δεν κρύβει όμως ότι θα υπάρχουν και αυξήσεις στον ΕΝΦΙΑ σε περιπτώσεις κατά τις οποίες η πραγματική αξία της ακίνητης περιουσίας θα αυξηθεί λόγω της προσαρμογής των αντικειμενικών τιμών στις εμπορικές.
Επίσης θέτει ως προτεραιότητα για τα επόμενα βήματα την μείωση φόρων που θα είναι η οριστική κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3%. Σε ότι αφορά τον πληθωρισμό συμπλέει με την ΕΚΤ και την Commission θεωρώντας ότι οι ανατιμήσεις θα αρχίσουν να υποχωρούν με το τέλος του χειμώνα.
Τέλος προαναγγέλλει κατακόρυφη αύξηση στις χρηματοδοτήσεις δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης από το 2022.
Ακολουθεί η συνέντευξη:
- Κύριε Υπουργέ να ξεκινήσουμε από το προϋπολογισμό. Στο προσχέδιο τα πράγματα είναι λίγο ως πολύ δεδομένα. Στο τελικό σχέδιο θα έχουμε και δεύτερη αναθεώρηση του ΑΕΠ; Αν ναι θα πρέπει να περιμένουμε και κάποια νέα θετικά μέτρα;
Να ξεκινήσουμε λέγοντας ότι τα στοιχεία του τρίτου τριμήνου θα τα δούμε σε τελική μορφή μετά την κατάθεση του τελικού σχεδίου του προϋπολογισμού Συνεπώς υπάρχει μία δυσκολία στις προβλέψεις που συνδέεται με το γεγονός ότι η ΕΛΣΤΑΤ έχει ένα προγραμματισμό που είναι πέραν της 20ς Νοεμβρίου και έχει σταματήσει να βγάζει αυτό που λέμε πρώτες εκτιμήσεις” flash estimates " Θα δούμε τι στοιχεία θα έχουμε τότε από τον τουρισμό και θα αποφασίσουμε Αλλά πολύ κοντά στον τελικό προϋπολογισμό θα αποφασίσουμε αν θα υπάρξει κάποια ριζική αναθεώρηση της πρόβλεψης για το 2021 και για το 2022
- Ετοιμάζετε επίσης να ανακοινώσετε δομικές αλλαγές για τον ΕΝΦΙΑ. Είσαστε κοντά σε μία λύση που θα μειώσει το φόρο οριζόντια ή θα έχουμε μία μεγαλύτερη μείωση για τις μικρότερες περιουσίες και μία μικρότερη για τις μεγαλύτερες; Θα γίνει δηλαδή όπως έγινε η μείωση του 22% το 2019;
Θα υπάρξει μία συνολική αναμόρφωση του φόρου. Σε κάθε περίπτωση ο ΕΝΦΙΑ δεν είναι ένας φόρος περιουσίας γιατί έχει δύο δομικές αδυναμίες. Πρώτον ασχολείται μόνο με την ακίνητη περιουσία και όχι την κινητή που είναι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι περιουσίας και δεν περιλαμβάνει και μεγάλα κομμάτια περιουσίας που δεν βρίσκονται στον ορίζοντα του όπως η γη πλην των αστικών ακινήτων. Αυτή είναι μία αδυναμία Η δεύτερη είναι ότι δεν υπολογίζει το γεγονός ότι τα ακίνητα πολλές φορές συνδέονται με δάνεια. Συνεπώς η καθαρή θέση της περιουσίας των ανθρώπων που έχουν ακίνητα δεν είναι ίδια με την αντικειμενική αξία του ακινήτου. Ο ΕΝΦΙΑ δεν είναι φόρος περιουσίας. Είναι περισσότερο ένας ανταποδοτικός χώρος που αφορά τα ακίνητα. Με αυτή την έννοια, οι μεταβολές που θα γίνουν θα ανταποκρίνονται σε αυτό, εξ ου και θα ενσωματωθεί ο συμπληρωματικός φόρος στον κύριο με βασική κατεύθυνση σε σχέση με τους πραγματικούς συντελεστές μεταξύ αξίας και περιουσίας που ίσχυαν τα προηγούμενα χρόνια. Θα έχουμε μια μείωση των πραγματικών συντελεστών που θα ισχύουν για την πολύ μεγάλη πλειοψηφία των φορολογουμένων.
-Σκέφτεστε να προχωρήσετε σε ένα τέτοιο φόρο περιουσίας;
Όχι αλλά για αυτό και ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ με τον τρόπο που είχε διαμορφωθεί ήταν ένας ψευδό -φόρος περιουσίας. Για τον λόγο αυτό και αυτό ενσωματώνεται στον κύριο, λαμβανομένου υπόψιν μέρος της αξίας των ακινήτων και της βασικής αξίας ακίνητης περιουσίας. Τούτο διότι, δεν μπορεί να είναι δυσανάλογος εις βάρος των μικροϊδιοκτητών ένας τέτοιος φόρος, ανάποδα πρέπει να δουλεύει, αλλά δεν πρέπει να παριστάνει ότι είναι ένας φόρος περιουσίας.
- Κύριε Υπουργέ υπάρχουν φορολογούμενοι που θα πληρώσουν περισσότερο ΕΝΦΙΑ το 2022 από ότι το 2021;
Ναι, αν έχει αυξηθεί η περιουσία τους. Αύξηση της περιουσίας είναι και η αύξηση των πραγματικών αξιών της περιουσίας. Εδώ πρέπει να χωρίσουμε δύο πράγματα ο ένας είναι ο συντελεστής του φόρου και το άλλο είναι η αξία του ακινήτου. Εμείς με ένα σύστημα απολύτως αδιάβλητο, χωρίς παρεμβάσεις καταλήξαμε στο ποια είναι η πραγματική αξία της περιουσίας που μετράμε. Αν κάποιος δει την πραγματική αξία της περιουσίας του να αυξάνεται, προφανώς μπορεί να δει και μία αύξηση της φορολογίας. Στην μεγάλη πλειοψηφία των φορολογουμένων θα έχουμε μείωση των ποσών που θα καταβάλλουν και γενικά θα έχουμε μια μείωση των πραγματικών συντελεστών φορολόγησης. Το κράτος δεν θα εισπράξει περισσότερο ΕΝΦΙΑ το 2022. Θα πάρει τα ίδια ή λίγο λιγότερα.
- Να σας πάω λίγο στο πρόγραμμα μείωσης φόρων που είχε εξαγγείλει η Νέα Δημοκρατία προεκλογικά. Βεβαίως κάνεις δεν θα μπορούσε να προβλέψει την πανδημία που μας πήγε θα λέγαμε 40 κοντά 42 δισ. πίσω παρόλα αυτά έχουν προχωρήσει αρκετά πράγματα, έχουν μείνει όμως και πολλά πράγματα να προχωρήσουν μέχρι το τέλος της θητείας της παρούσας κυβέρνησης. Ο Πρωθυπουργός από την Θεσσαλονίκη είπε ότι αποκλείονται οι πρόωρες εκλογές. Με δεδομένο λοιπόν το πρόγραμμα που εξαγγέλθηκε προεκλογικά έχουν μείνει η κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης που υπάρχει αλλά μένει να μονιμοποιηθεί, το ειδικό τέλος επιτηδεύματος, η περαιτέρω μείωση της φορολογίας στις επιχειρήσεις στο 20% από το 22% και η μείωση των συντελεστών ΦΠΑ κατά 2%. Με δεδομένα όλα αυτά τι βλέπετε να γίνει μέχρι το τέλος της θητείας αυτής της κυβέρνησης και τι θα πρέπει να περιμένει;
Η πανδημία έχει προφανώς ανατρέψει όλους δημοσιονομικούς σχεδιασμούς σε όλη την Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο Είναι σαφές ότι μετά από ένα τέτοιο, τεράστιο πλήγμα η δημοσιονομική δυνατότητα για να εφαρμοστεί το πρόγραμμά μας, είναι πολύ περιορισμένη. Ήδη έχουμε εφαρμόσει πολύ σοβαρά πράγματα από το πρόγραμμά. Εφόσον θα έχουμε ταχύτερη ανάπτυξη θα βάλουμε κι άλλα πράγματα. Το κλειδί είναι να προχωρούν οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις, αυτά φέρνουν φορολογικά έσοδα και αυτά αλλάζουν την εικόνα
-Μπορούμε να υποθέσουμε δηλαδή ότι ως προτεραιότητα βάζετε τουλάχιστον να μονιμοποιηθούν τα έκτακτα μέτρα (η κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών) που θα ισχύσουν και του χρόνου ως έκτακτα;
Ναι, αυτό είναι μία προτεραιότητα, είναι σαφές. Από κει και πέρα υπάρχουν και άλλες έκτακτες ανάγκες που προκύπτουν. Για παράδειγμα, υποχρεωθήκαμε και δώσαμε δημοσιονομικούς πόρους για το θέμα των αυξήσεων των τιμών που συνδέονται πάλι με την πανδημία, είναι κομμάτι της πανδημίας. Έχουμε και πάρα πολλούς έκτακτους πόρους που προκύπτουν από απρόβλεπτα γεγονότα. Για παράδειγμα ένα σεισμό δεν μπορείς να τον προβλέψεις. Γι αυτό θα πρέπει να έχεις αποθεματικό για να καλύψεις και αυτές τις έκτακτες ανάγκες.
- Η επί της ουσίας συζήτηση για τις αλλαγές στο σύμφωνο σταθερότητας το οποίο ξέρουμε ότι ξεκίνησε αλλά ξεκίνησε σε μία πολύ προκαταρκτική φάση θα πρέπει να περιμένει και το σχηματισμό νέας γερμανικής κυβέρνησης αλλά και τις Γαλλικές εκλογές αφού οι δύο αυτές χώρες είναι οι μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης.
Δεν προλαβαίνουμε να περιμένουμε τόσο πολύ, γιατί οι χώρες καταθέτουν μεσοπρόθεσμα προγράμματα τέλη Απριλίου και τέλη Μαΐου οπότε θα πρέπει τους πρώτους μήνες του 2022 να έχουμε μία εικόνα για το τι θα γίνει το 2023. Δεν γίνεται να πάμε μέχρι το Νοέμβριο ή τον Οκτώβριο για να κλείσει αυτή η συμφωνία. Αυτό είναι βέβαια είναι μια κατ΄ αρχήν τοποθέτηση γιατί όπως ξέρετε στην Ευρώπη οι μεγάλοι συμβιβασμοί οι οποίοι επιτυγχάνονται την τελευταία ώρα της 12ης ενίοτε "τρώμε" και λίγο από την επόμενη μέρα.
-Υπάρχουν και οι λεγόμενοι συντηρητικοί, οι Frugals που ισχυρίζονται ότι δεν χρειάζεται να πάρουμε τελικές αποφάσεις ούτε καν μέχρι το τέλος του 2022.
Αυτό δεν μπορεί να γίνει. Το 2023 πρέπει να πάρουμε αποφάσεις. Είναι μία χρονιά που λέμε ότι πρέπει να επιστρέφουμε σε μία "κανονικότητα". Επίσης μην νομίζετε ότι έχει μηδενιστεί το 2023. Η επίπτωση της πανδημίας κρατάει το 2023 και το 2024 γιατί σας θυμίζω ότι υπάρχουν διάφορα πράγματα που έχουν πιο μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις, όπως παράδειγμα, η μεταφορά ζημιών των επιχειρήσεων, ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων θα επηρεαστούν και το 2023 από τη μεταφορά ζημιών. Κάποια εισοδήματα του 2022 που φορολογούνται το 2023 και αυτά μπορεί να επηρεαστούν. Η γνώμη μου είναι ότι οι κανόνες αποδείχθηκαν ότι είναι λειτουργικοί σε σχέση με το έλλειμμα και τη ρήτρα γενικής διαφυγής. Αλλά δεν είναι λειτουργικοί σε σχέση με το χρέος.
Υπάρχει επίσης και μία άλλη οπτική: Ότι οι χώρες της περιφέρειας, ειδικά αυτές που βρίσκονται σε γεωπολιτικά προβληματικές περιοχές, όπως είμαστε εμείς αλλά δεν είμαστε οι μόνοι, είναι υποχρεωμένες να πραγματοποιούν και σημαντικές επενδύσεις προς όφελος της ένωσης μας και σε άλλους τομείς. Για να δώσω ένα παράδειγμα, εμείς πληρώνουμε πολύ βαρύτερα μεταναστευτικά προγράμματα από ότι άλλες χώρες. Συνεπώς η συζήτηση αυτή είναι μία συζήτηση η οποία έχει γίνει μία φορά μετά την Ελληνική κρίση και την κρίση γενικότερα του 2007 -2008 που μπήκαν κάποιοι πιο αυστηροί κανόνες για να αποφεύγονται δημοσιονομικές κρίσεις. Τώρα όμως με την πανδημία έχουμε και άλλα προβλήματα που συνδέονται με το χρέος.
- Τελικά αν δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις πως θα βαδίσουμε το 2023; Εννοώ ποιος θα είναι ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα;
Θα βαδίσουμε με ένα λογικό πρωτογενές πλεόνασμα που προκύπτει με βάση ευρωπαϊκούς κανόνες για το 2023 καθώς υπάρχει μία υποσημείωση στην απόφαση του Eurogroup. Συνεπώς δεν μπορώ να σας πω τι θα ισχύσει το 2023. Γενικά, εμείς θέλουμε να τηρούμε τους κανόνες αυτό έχουμε δεσμευτεί αλλά πρέπει να υπάρχει μια απόφαση για να συζητηθούν ουσιαστικά τα θέματα αυτά. Υπάρχει απόφαση οι κανόνες να συζητηθούν ουσιαστικά.
- Τι περιμένετε να αλλάξει στο κριτήριο του χρέους;
Σήμερα υπάρχει μία υποχρέωση να καλύπτεις το ένα εικοστό της διαφοράς του χρέους σου με το 60% του ΑΕΠ που είναι το κριτήριο κάθε χρόνο. Όταν έχεις πολύ μεγάλο χρέος για το οποίο ένα κομμάτι δεν φταις εσύ όπως είναι αυτό που δημιουργήθηκε κατά την διάρκεια της πανδημίας, επιβάλλει να έχουμε έναν κανόνα ο οποίος δεν λαμβάνει υπόψιν τις πραγματικές εξελίξεις στην οικονομία είναι δηλαδή ένα αυθαίρετο νούμερο. Εκεί λοιπόν, αυτός ο αριθμός ( σ.σ. δηλ το η μείωση κατά το 1/20), είναι ένας θεμελιώδης αριθμός που πρέπει να αλλάξει.
- Ανησυχείτε δηλαδή για την εξέλιξη του μεγέθους του χρέους;
Όχι, αυτό που προκαλεί ανησυχία είναι να μην προχωρούν οι μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις. Το δικό μας χρέος θα το λύσουμε μέσω μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων. Το χρέος θα είναι καλύτερο από ότι στην πρόβλεψη του μεσοπρόθεσμου όταν θα έχουμε απολογιστικά στοιχεία και θα πάμε σε γρήγορη αποκλιμάκωση τα επόμενα χρόνια. Δεν μπορεί να οδηγήσει σε χρέος του 60% του ΑΕΠ σε μια σε μία εικοσαετία μετά από την πανδημία.
- Θέλω τώρα να πάμε στο πληθωρισμό. Ξέρω τη θέση σας και του όλου του οικονομικού επιτελείου ότι οι πιέσεις οι οποίες είναι εισαγόμενες αφού έχουν βάση τους τα ενεργειακά προϊόντα είναι προσωρινές. Αναρωτιέμαι όμως πόσο προσωρινές, γιατί εσείς πρέπει να συντάξετε και ένα προϋπολογισμό δηλαδή πρέπει να το δείτε σε ένα ορίζοντα χρόνου. Μέχρι πότε πιστεύετε ότι θα πιέζουν κυρίως τα καύσιμα γιατί αυτά προκαλούν ένα τύπου σπιράλ αυξήσεων σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες Πόσο τελικά θα μας επηρεάσει ο υψηλός πληθωρισμός;
Ακούστε τα καύσιμα μόνα τους δεν μπορεί να δημιουργήσουν πληθωριστικές πιέσεις και ο πληθωρισμός δεν είναι οι ανατιμήσεις μιας περιόδου είναι η δημιουργία προσδοκίας συνεχών ανατιμήσεων. Επί της ουσίας περιμένουμε ότι όλο αυτό θα υποχωρήσει Αλλά όπως ξέρετε οι προβλέψεις αφορούν το μέλλον και το μέλλον είναι μία δύσκολη υπόθεση.
Κάνουμε αυτό μας λένε οι σύμβουλοί μας, η Κομισιόν και η Τράπεζα της Ελλάδας. Αυτή θα είναι η πρόβλεψή μας για τον πληθωρισμό. Οι ειδικοί λένε ότι μόλις θα τελειώσει ο χειμώνας του 2022 θα έχουμε μία υποχώρηση. Πόσο θα είναι αυτή η υποχώρηση δεν είναι σαφές. Σίγουρα θα έχουμε με μια υποχώρηση στα προβλήματα της αλυσίδας της προσφοράς και άλλα 4-5 φαινόμενα που εμφανίστηκαν τώρα. Το κλειδί για μας είναι να μη δημιουργηθούν πληθωριστικές προσδοκίες που είναι επικίνδυνες για μία οικονομία. Μια οικονομία θα πρέπει να έχει πληθωρισμό στα Ευρωπαϊκά όρια, μέχρι 2% αυτό λένε οι Ευρωπαϊκές συνθήκες αυτός είναι ο στόχος της ΕΚΤ. Εμείς δεν θέλουμε ούτε αποπληθωρισμό. Η μείωση των τιμών διεθνώς είναι αρνητική για μία χώρα με υψηλό χρέος γιατί ο αποπληθωρισμός καθιστά το χρέος σε πραγματικούς όρους μεγαλύτερο.
- Σχετικά με το Ταμείο Ανάκαμψης, εισπράξαμε την προκαταβολή των 4 και τώρα υλοποιούμε τα 13 πρώτα ορόσημα. Θέλω να μας πείτε πόσα χρήματα θα περάσουν στην πραγματική οικονομία από φέτος και πόσα του χρόνου;
Φέτος είναι νωρίς να σας πω γιατί οι απορροφήσεις είναι συνάρτηση κάποιων μεγάλων προγραμμάτων κάποια ήδη έχουνε φύγει κάποια χρήματα ξέρουμε ότι θα φύγουμε γιατί είναι ένα δύο μεγάλα έργα που ξεκινούν. Αλλά από κει και πέρα δεν είναι τα έργα που θα είναι ο driver ας πούμε η κινητήριος δύναμη για φέτος, είναι κάποια μεγάλα προγράμματα που αφορούν το εξοικονομώ, την κατάρτιση και κάποια μεγάλα προγράμματα επιδοτήσεων για μεσαίες επιχειρήσεις.
Αυτά θα αρχίσουν να βγαίνουν φέτος. Ο μεγάλος όγκος της απορρόφησης θα γίνει το 2022 σε αυτά και τα δύο τα έργα θα αρχίσουν να μπαίνουν σταδιακά φέτος αλλά έχουν όλα μία υστέρηση. Θέλουν μελέτες είναι λίγα αυτά τα χρήματα που μπορείς να ξοδέψεις αξιόλογα άμεσα. Το 2022 θα δούμε πάρα πολλά χρήματα για την συγχρηματοδότηση των Επενδύσεων, των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων και θα αρχίσουν μέσα στο 2021 και τα πρώτα δάνεια του ταμείου ανάκαμψης τα οποία όμως θα έχουν μία πρώτη φάση πάρα πολύ δυναμική πιστεύω.