Skip to main content

Σταϊκούρας: Η κυβέρνηση έχει αντανακλαστικά αν χρειαστούν στήριξη νοικοκυριά-επιχειρήσεις

«Η Ελλάδα δανείστηκε μεν ακριβότερα αλλά κλείδωσε το επιτόκιο σε ύψος λιγότερο από το μισό αυτού που είχε τον Μάρτιο του 2019», τόνισε ο υπουργός.

«Θα πρέπει να μαζευόμαστε. Μετά από μια διετία που η χώρα αύξησε σημαντικά τα πρωτογενή της ελλείμματα, σε όλη την Ευρώπη υπάρχει μια προσαρμογή προς την Δημοσιονομική Σταθερότητα το 2022. Αυτό δεν σημαίνει απόσυρση των μέτρων στήριξης, σημαίνει σταδιακή απόσυρση και στοχευμένη στήριξη για όσο χρειαστεί. Άρα και η Ελλάδα το 2022 δεν είπε ότι δεν θα βοηθήσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Βοηθά και το ύψος των μέτρων εκτιμάται ότι θα ανέλθει με τα σημερινά δεδομένα στα 3,7 δισ. ευρώ. Απλά η έκταση της βοήθειας δεν θα είναι η ίδια όσο επιστρέφει η κανονικότητα, όπως ισχύει πανευρωπαϊκά» τόνισε ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8.

Το γεγονός ότι έχουμε 2 ταυτόχρονες κρίσεις, ενεργειακή-πληθωρισμού και υγειονομική δεν σημαίνει ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν πρέπει να έχει γρήγορα αντανακλαστικά αν χρειαστεί προκειμένου να βοηθήσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις, επεσήμανε ο υπουργός. Σχετικά με τον ΦΠΑ, ο κ. Σταϊκούρας είπε ότι αξιολογήθηκε το σύνολο του ΦΠΑ σε όλα τα προϊόντα και θεωρήθηκε ότι «στις αρχές του έτους δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε παρεμβάσεις οι οποίες και να έχουν ένα σημαντικό δημοσιονομικό κόστος και ταυτόχρονα δεν είναι απολύτως βέβαιο ότι αυτή η όποια μείωση του ΦΠΑ θα περάσει τελικά στον πολίτη, μπορεί να μείνει κάπου στα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας. Το μελετήσαμε, όλα θα εξαρτηθούν από την πορεία των κρίσεων στο μέλλον. Έχω πει ότι ποτέ δεν έχω απορρίψει κάτι».

Το 2022, μόλις ξεκίνησε η συζήτηση για τους δημοσιονομικούς κανόνες, ανέφερε, προσθέτοντας ότι θα ακολουθήσει μια πρόταση- πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περίπου σε 1,5 μήνα στην βάση της οποίας θα ξεκινήσουν πιο σοβαρές συζητήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, είπε ο υπουργός ενώ εξέφρασε την αισιοδοξία πως θα υπάρχουν αλλαγές, χωρίς να μπορεί να εκτιμήσει την έκτασή τους, καθώς «η συζήτηση δεν θα είναι εύκολη».

Σε σχέση με τη στήριξη που παρείχε η κυβέρνηση στην διάρκεια της διετούς, κρίσης, ο υπουργός ανέφερε ότι σύμφωνα με την μελέτη του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας η Ελλάδα ως ποσοστό του ΑΕΠ έδωσε το 4ο μεγαλύτερο πακέτο παγκοσμίως. Το κρίσιμο ερώτημα όμως δεν είναι μόνο το ύψος, αλλά και η αποτελεσματικότητα των μέτρων.

Όσον αφορά στις ανάγκες της κοινωνίας για να αντεπεξέλθει στις δύο κρίσεις, οι άξονες στους οποίους κινείται η κυβέρνηση είναι τρεις. Καταρχήν, το διαθέσιμο εισόδημα του πολίτη. «Έχουμε επιλέξει να το ενισχύσουμε και το υλοποιούμε με 3 τρόπους. Ο ένας είναι οι μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών. Έχουμε υλοποιήσει περίπου το 80% των προεκλογικών μας δεσμεύσεων σε ό,τι αφορά αυτές τις μειώσεις φόρων, οι οποίες συνεχίζονται και το 2022. Ο δεύτερος τρόπος είναι η αύξηση του μισθού. Κάναμε μια αύξηση 2%, εμείς θριαμβολογήσαμε ότι είναι υψηλό ποσοστό, ωστόσο οι μισές χώρες της Ευρώπης έκαναν έως 2% και ερχόμαστε να κάνουμε νέα αύξηση πιο γενναία από την πρώτη μέχρι τον Μάιο συμπληρωματικά προς το προηγούμενο μέτρο. Και ο τρίτος άξονας είναι ότι μέσα από στοχευμένα προγράμματα του ΟΑΕΔ για 86.000 θέσεις απασχόλησης φέτος, του πρώτου ενσήμου για νέους, της επιδότησης ασφαλιστικών εισφορών άλλες 50.000 θέσεις απασχόλησης το 2022 πάμε να ενισχύσουμε το διαθέσιμο εισόδημα του νοικοκυριού καλύπτοντας και τον άνεργο. Για τον κορονοϊό, επιστρεπτέες τον Ιούνιο, πάγιες δαπάνες τον Ιούνιο, ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ μέχρι τον Μάρτιο και αποζημίωση ειδικού σκοπού για εργαζόμενους που νομοθετήσαμε την προηγούμενη εβδομάδα. 400 εκατ. μόνο τον Ιανουάριο για την κάλυψη τμήματος του ενεργειακού κόστους και τέλος έλεγχος της λειτουργίας αγοράς. Αυτό είναι το συνολικό πακέτο για να βοηθήσουμε την οικονομία».

«Έχουμε να αντιμετωπίσουμε και τη μονιμοποίηση της κατάργησης για τα εισοδήματα από τον ιδιωτικό τομέα. Η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση ή τις μεταφορές είναι μέχρι τον Ιούνιο του 2022 Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, η μία είναι μόνιμη, είναι επί του παρόντος μέχρι και το 2022, δεν είναι μόνιμο μέτρο. Έχουμε σημαντικές προκλήσεις να καλύψουμε έτσι ώστε αυτά τα μέτρα να τα μονιμοποιήσουμε ή κάποια άλλα. Μονιμοποίηση είναι η εισφορά αλληλεγγύης για τα εισοδήματα από τον ιδιωτικό τομέα, υλοποίηση για πρώτη φορά είναι η εισφορά αλληλεγγύης για τον δημόσιο. Αναζητούμε δημοσιονομικό χώρο», πρόσθεσε ο υπουργός.

Σε σχέση με τον πληθωρισμό και το κόστος δανεισμού της χώρας, ο κ. Σταϊκούρας υπογράμμισε ότι «η Ελλάδα δανείστηκε μεν ακριβότερα, αλλά κλείδωσε το επιτόκιο σε ένα ύψος λιγότερο από το μισό αυτού που είχε τον Μάρτιο του 2019. Κλείδωσε το επιτόκιο για την επόμενη δεκαετία. Γιατί η εκτίμηση όλων είναι ότι το κόστος δανεισμού θα αυξηθεί το επόμενο διάστημα όταν η νομισματική πολιτική, καταρχήν στην FED και δευτερευόντως στην ΕΚΤ, θα τείνει προς περιορισμός της ρευστότητας κι αύξηση των επιτοκίων». Σε όλες τις εκδόσεις ομολόγων και άλλων ευρωπαϊκών κρατών, παντού αυξήθηκε σημαντικά το κόστος δανεισμού, σε σχέση με το αντίστοιχο που είχαν οι ίδιες χώρες 6 μήνες πριν και 12 μήνες, ανέφερε ο υπουργός, σημειώνοντας πως και το γερμανικό επιτόκιο, μετά από 3 χρόνια, πέρασε σε θετικό έδαφος.

Από την αύξηση επιτοκίων, οι κίνδυνοι είναι περιορισμένοι για την Ελλάδα, γιατί το ελληνικό χρέος έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τόνισε ο υπουργός. Πιο συγκεκριμένα, το 77% του χρέους διακρατείται από τον επίσημο τομέα, άρα είναι μη διαπραγματεύσιμο στις αγορές. Το 99% αυτού του δημοσίου χρέους είναι σταθερού, χαμηλού επιτοκίου. Η μέση σταθμική διάρκεια ανατιμολόγησης είναι τα 20 χρόνια, τα ταμειακά μας διαθέσιμα είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη, κοντά στο 20% του ΑΕΠ. «Και έχουμε ένα πολύ ευνοϊκό προφίλ χρέους. Ναι, οι εκτιμήσεις είναι ότι η νομισματική πολιτική, εξαιτίας του γεγονότος ότι ο πληθωρισμός παραμένει και διατηρείται σε σημαντικό ύψος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τις αρχικές εκτιμήσεις, θα τείνει στο να είναι πιο συσταλτική. Φαίνεται ότι στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού η FED από φέτος θα προχωρήσει από φέτος σε αυξήσεις επιτοκίων και φαίνεται ότι θα ακολουθήσει η ΕΚΤ πιθανότατα με αρκετή χρονική καθυστέρηση, από το 2023, όμως ήδη υπάρχουν περιορισμοί που θα έρθουν σιγά σιγά από τον Μάρτιο, από την ΕΚΤ.

Ο πληθωρισμός, όπως συζητήθηκε και στο Eurogroup, ανέφερε ο κ. Σταϊκούρας, έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά στην Αμερική και διαφορετικά στην Ευρώπη. Στην Αμερική προέρχεται κυρίως από την μεγάλη αύξηση της κατανάλωσης, στην Ευρώπη κατά 50% τουλάχιστον από την ενεργειακή κρίση που δείχνει ότι η Ευρώπη δεν ήταν έτοιμη συνολικά να αντιμετωπίσει ένα τέτοιο πρόβλημα εξαιτίας των αποθεμάτων φυσικού αερίου.

«Δεν θα πω κάποιο συγκεκριμένο ύψος επιτοκίου με το οποίο θα είχαμε πρόβλημα γιατί εξαρτάται από την διάρκεια της έκδοσης ενός ομολόγου, προφανώς δεν θα θέλαμε να γυρίσουμε σε περιόδους που ήταν απαγορευτικό το κόστος και δεν μπορούσαμε να βγούμε στις αγορές. Τον Μάρτιο του 2019 που βγήκαμε για έκδοση 10ετούς ομολόγου το κόστος ήταν 3,9%. Σήμερα με δύσκολες διεθνείς συγκυρίες, βγήκε η χώρα με 1,8%. Έχουμε ακόμα περιθώριο να δανειστούμε αλλά χωρίς να φτάσουμε στο ύψος που είχαμε φτάσει το 2019. Υπάρχει άμεση συσχέτιση μεταξύ της επενδυτική εικόνας μιας χώρας και της αύξησης του κόστους δανεισμού σε περιόδους όπως η σημερινή. Η Ελλάδα που δεν είναι σε επενδυτική βαθμίδα επηρεάζεται περισσότερο σε σχέση με χώρες που είναι σε επενδυτική βαθμίδα. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, αν βρίσκεσαι σε καλύτερο ύψος επενδυτικής διαβάθμισης τότε η αύξηση που υπήρχε το τελευταίο δίμηνο οδήγησε σε μια αύξηση του κόστους δανεισμού κατά 6 μονάδες. Όσο πήγαινε προς το χειρότερο αυτό το 6 γινόταν 15, 24, 44 κ.ο.κ..  Στην Ελλάδα που δεν είναι σε επενδυτική βαθμίδα αλλά δεν είναι και τελευταία κατηγορία υπήρχε μια πιο σημαντική αύξηση του κόστους δανεισμού. Άρα, το κόστος δανεισμού της χώρας αυξήθηκε περισσότερο, αλλά το spread  παρέμεινε σε πολύ χαμηλά επίπεδα σε σχέση με αυτά που είχαμε προ πανδημίας. Σε ό,τι αφορά την επενδυτική βαθμίδα, είναι βασικός στόχος της ελληνικής κυβέρνησης η επίτευξη αυτής, αν δεν είχαμε την υγειονομική κρίση, οι ίδιοι οι οίκοι αξιολόγησης έχουν παραδεχτεί ότι θα είχαμε επενδυτική βαθμίδα», τόνισε χαρακτηριστικά.

«Στόχος της κυβέρνησης είναι μέχρι το 2023 να έχουμε πετύχει την επενδυτική βαθμίδα και η επίτευξή της προϋποθέτει μια σειρά επίτευξης στόχων, υψηλή και διατηρήσιμη ανάπτυξη, έξοδο από την ενισχυμένη εποπτεία, μείωση των κόκκινων δανείων, υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών. «Προς αυτή την κατεύθυνση κινούμαστε. Στόχος είναι να βγούμε από την ενισχυμένη εποπτεία το 2022» είπε τέλος ο υπουργός.