Στη Θεσσαλονίκη το κυκλοφοριακό είναι εδώ και χρόνια για τους πολίτες το πιο σοβαρό πρόβλημα στη λειτουργία της πόλης. Όπως λένε οι συγκοινωνιολόγοι αυτό οφείλεται στο ότι η πόλη και δεν έχει ούτε πολλούς, ούτε μεγάλους δρόμους, όπως δεν έχει ούτε ικανούς χώρους στάθμευσης. Ως εκ τούτου οι λίγοι και σχετικώς μικροί δρόμοι γίνονται πάρκινγκ, με αποτέλεσμα να… μικραίνουν ακόμη περισσότερο.
Η κρίση της περασμένης δεκαετίας, με τη μείωση του ΑΕΠ της χώρας κατά 25% και την ανεργία μεταξύ 16% και 24%, περιόρισε τις δουλειές και μαζί μείωσε την κίνηση στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, καθώς η ουσιαστική έλλειψη μέσων μαζικής μεταφοράς αναβαθμίζει το ΙΧ αυτοκίνητο σε επαγγελματικό εργαλείο. Αυτό ισχύει ακόμη και αν η χρήση του δεν συνδέεται με την ουσία της εργασίας, αλλά μόνο με τη βασική αλέ ρε τουρ μετακίνηση από το σπίτι στη δουλειά.
Με αυτά τα δεδομένα η Θεσσαλονίκη συνήθισε εδώ και χρόνια την όψη του… τέρατος. Δηλαδή τα μεγάλα μποτιλιαρίσματα και τις ατέλειωτες διαδρομές. Το «μάρμαρο» πληρώνουν σε σημαντικό βαθμό όσοι Θεσσαλονικείς μετακινούνται με τα αστικά λεωφορεία, τα οποία αφενός είναι λίγα και πολύ κακής ποιότητας εξαιτίας των περιπετειών του ΟΑΣΘ τα τελευταία χρόνια, ενώ αφετέρου σέρνονται μετά δυσκολίας στους υπερφορτωμένους δρόμους της πόλης, ανάμεσα στα ΙΧ, τα ταξί, τα μηχανάκια. Γι’ αυτό το λόγο εδώ και 30 περίπου η Θεσσαλονίκη υιοθέτησε το σύστημα των λεωφορειόδρομων, το οποίο στην αρχή συνάντησε σφοδρές αντιδράσεις από τους τότε καταστηματάρχες του κέντρου, οι οποίοι θεωρούσαν πλεονέκτημα το να διασχίζουν τα λεωφορεία βασανιστικά -για παράδειγμα- την Τσιμικσκή και τη Μητροπόλεως, αλλά και να παρκάρουν τα ιδιωτικά αυτοκίνητα όπου να ’ναι, όποτε να ’ναι.
Στην πορεία αποδείχθηκε ότι ένα ακόμη μεγάλο πρόβλημα στους κεντρικούς δρόμους δημιουργούν τα το διπλο – τριπλο παρκαρισμένα «για ένα λεπτό βρε αδελφέ να πάρω κάτι κι εξαφανίστηκα».
Αυτή η χρονίζουσα αθλιότητα οδήγησε την προηγούμενη δημοτική αρχή, την διοίκηση Μπουτάρη, να επιλέξει να τοποθετήσει σε δρόμους με ιδιαίτερο πρόβλημα διπλοπαρκαρίσματος τα γνωστά -ή μάλλον περίφημα- πασαλάκια. Αυτά τα πλαστικά πασαλάκια σε άσπρο και πορτοκαλί χρώμα για να φωσφορίζουν το βράδυ όταν τα φώτα των αυτοκινήτων πέφτουν επάνω τους, τοποθετήθηκαν με κονδύλια της δωρεάς του ιδρύματος Νιάρχου, πάνω στη διπλή γραμμή, ώστε να επιβάλουν αυτό που οι οδηγοί δε σέβονται. Να μη μπαίνουν τα αυτοκίνητα στο αντίθετο ρεύμα, αλλά και να μη μπορούν να διπλοπαρκάρουν οι ασυνείδητοι, διότι τα πασαλάκια αποκλείουν του ελιγμούς, οπότε κανείς δεν μπορεί να σταματήσει αχρεωστήτως πλήρως την κυκλοφορία.
Με αυτή τη μέθοδο ανακουφίστηκαν η Ερμού, η Μητροπόλεως, η λεωφόρος Στρατού, η Μπότσαρη και άλλοι μπλοκαρισμένοι δρόμοι. Απελευθερώθηκε σε σημαντικό βαθμό η κυκλοφορία με πρώτα ωφελημένα τα αστικά λεωφορεία και τον πολύ κόσμο που μετακινείται με αυτά. Φυσικά κάποιοι δυσαρεστήθηκαν. Οι επαγγελματίες της Ερμού (Καπάνι κ.λπ.) η τροφοδοσία των οποίων δυσκόλεψε -για την ακρίβεια γίνεται τις ώρες και με τον τρόπο που πρέπει-, αλλά και κάποια μαγαζιά στη Λεωφόρο Στρατού, όπου πολλοί διπλοπάρκαραν για κουλούρι, κρουασάν και καφέ ή στη Μπότσαρη, όπου προμηθεύονται μαναβική από καταστήματα που λειτουργούν μέχρι πολύ αργά το βράδυ και τα Σαββατοκύριακα. Δύο σημεία στα οποία το πέρασμα ενός απλού, κανονικού αυτοκινήτου ήταν σκέτος εφιάλτης, για να γίνεται τζίρος σε ορισμένες επιχειρήσεις, μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού.
Τους τελευταίους μήνες, για την ακρίβεια από την αρχή της θητείας της διοίκησης του δημάρχου Κωνσταντίνου Ζέρβα, η συζήτηση για τα πασαλάκια άνοιξε και πάλι. Όχι, όμως, για να αξιολογηθεί το μέτρο και πιθανότατα να επεκταθεί και σε άλλους δρόμους, όπως -για παράδειγμα- η Δελφών, η Κωνσταντινουπόλεως, η Παπάφη, η Λαμπράκη και η Μαρτίου -30 χρόνια πριν είχε γραφτεί σε τοπική εφημερίδα ένα κείμενο με τον τίτλο «Μαρτίου μαρτύριον» που ακόμη ισχύει εις το ακέραιον. Η συζήτηση την οποία τροφοδοτούν έμποροι και επαγγελματίες είναι για να περιοριστούν τα πασαλάκια.
Το περίεργο είναι ότι τα σχετικά αιτήματα φαίνεται να βρίσκουν στον δήμο Θεσσαλονίκης ευήκοα ώτα, με το απίθανο επιχείρημα «να δούμε τι θέλουν οι γειτονιές». Απίθανο επιχείρημα διότι θα ρωτηθούν οι γειτονιές που θέλουν να αξιοποιήσουν -μάλλον να εκμεταλλευτούν- τους διερχόμενους, αλλά όχι οι ίδιοι οι διερχόμενοι -επιβάτες αστικών λεωφορείων, μποτιλιαρισμένοι οδηγοί κ.λπ.-, οι οποίοι είναι και το αντικείμενο της αξιοποίησης – εκμετάλλευσης. Ήδη το ξήλωμα ξεκίνησε από τον περασμένο Νοέμβριο σε δύο σημεία: Στην οδό Μητροπόλεως με δικαιολογία την ιδιωτική κλινική που υπάρχει λίγο πριν από την Παύλου Μελά και όπου ήδη όλη την ημέρα υπάρχουν διπλοπαρκαρισμένα αυτοκίνητα. Και στη λεωφόρο Στρατού, με δικαιολογία στην αρχή τα πασαλάκια ευθύνονταν για ατυχήματα με δίκυκλα -λες και πριν να μπουν ή και τους τελευταίους μήνες που έχουν ξηλωθεί δεν γίνονται ατυχήματα. Μετά κάτι ακούστηκε για ασφαλτόστρωση του συγκεκριμένου σημείου, η οποία, πάντως, καθυστερεί διότι θα πρέπει η ΕΥΑΘ να κάνει κάποια έργα, τα οποία καθυστερούν. Κι όποιος κατάλαβε κατάλαβε.
Η κάθε μορφής διακυβέρνηση έχει δύο βασικές συνιστώσες. Τις μεγάλες αποφάσεις και την καθημερινή διαχείριση, τις μικρές αποφάσεις. Η Ελλάδα -για παράδειγμα- που τις τελευταίες δεκαετίες πήρε σωστά όλες τις μεγάλες αποφάσεις (Βορειοατλαντικό Σύμφωνο, Ευρωπαίκή Ένωση, Ευρωζώνη) την πάτησε και υποφέρει από τα λάθη στις μικρές αποφάσεις, δηλαδή στην διαχείριση της καθημερινότητας.
Με αυτή τη λογική ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, ο οποίος στα στρατηγικά θέματα μιλάει σωστά -προ ολίγων ημερών στην ημερίδα της Voria.gr έκανε λόγο για το όραμα του να εξελιχθεί η Θεσσαλονίκη σε smart city στην πρωτοπορία της πράσινης ανάπτυξης- κινδυνεύει να εκτεθεί στα μικρά καθημερινά θέματα, αποδεχόμενος συντεχνιακά αιτήματα, όπως έκαναν προκάτοχοι του δεκαετίες πριν. Το πασαλάκια είναι ένα -για πολλούς ίσως μικρό-, αλλά χαρακτηριστικό δείγμα νοοτροπίας.