Skip to main content

Θεσσαλονίκη-Δυτικές συνοικίες: Από την ηγεμονία του ΚΚΕ στη Χρυσή Αυγή (πίνακας)

Από την πολιτική κυριαρχία του ΚΚΕ, στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, στους τραμπουκισμούς των ακροδεξιών νεοναζιστικών πυρήνων

Τα βίαια επεισόδια των τελευταίων ημερών με επίκεντρο τα ΕΠΑΛ Σταυρούπολης και Ευόσμου έχουν πυροδοτήσει συζητήσεις σχετικά με τις αιτίες που οδήγησαν τις δύο πολυπληθέστερες συνοικίες της δυτικής Θεσσαλονίκης από το ένα πολιτικό άκρο στο άλλο. Από την πολιτική κυριαρχία του ΚΚΕ, στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, στους τραμπουκισμούς των ακροδεξιών νεοναζιστικών πυρήνων κατά την τελευταία δεκαετία.

Δεν υπάρχουν περισπούδαστες αναλύσεις ούτε κανένα κρυφό μυστικό. Η δυτική Θεσσαλονίκη ήταν πάντοτε το αποπαίδι του πολεοδομικού συγκροτήματος. Ανέκαθεν τη χώριζε μεγάλη απόσταση από το κέντρο και τις ανατολικές συνοικίες η οποία στα χρόνια της κρίσης έγινε χαοτική. Σε όλα τα επίπεδα. Οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, περιβαλλοντικό κ.ο.κ. Την τελευταία εικοσαετία και κυρίως, από τα μνημονιακά χρόνια και εντεύθεν η κατάσταση επιδεινώθηκε ραγδαία. Η σταδιακή αποβιομηχάνιση εκτόξευσε την ανεργία πάνω από 40%, οδηγώντας δεκάδες χιλιάδες στο περιθώριο.

Στα πρώτα μεταπολιτευτικά χρόνια του (ας πούμε) πολιτικού ορθολογισμού οι κατά βάση εργατικές συνοικίες της δυτικής Θεσσαλονίκης εξέφραζαν τη δυσαρέσκειά τους εκλέγοντας δημάρχους του ΚΚΕ. Σε όλους τους τότε δήμους. Σταυρούπολη (Τσακίρης), Αμπελόκηποι (Σαπρανίδης), Πολίχνη (Παπαπαναγιώτου), Μενεμένη (Γεωργιάδης), Συκιές (Αφαλής), Νεάπολη (Μπινιώρης). Παράλληλα, το ΚΚΕ ήταν σταθερά τρίτη πολιτική δύναμη σε αυτές τις περιοχές.

Η ακροδεξιά, τα χρόνια εκείνα, δεν χωρούσε στο πολιτικό πλαίσιο της εποχής. Στις εκλογές του 1996 η Χρυσή Αυγή είχε πάρει στην Α' Θεσσαλονίκης ποσοστό 0,06% και 0,07% πανελλαδικά. Την ίδια ώρα το ΚΚΕ ήταν τρίτη δύναμη, με ποσοστά μεταξύ 7% και 8% στις δυτικές συνοικίες. Η κακή της εκείνη επίδοση οδήγησε τη Χ.Α. σε μακρά πολιτική αγρανάπαυση και επανεμφανίστηκε ξανά στις ευρωεκλογές του 2009 λαμβάνοντας 0,46%. Λίγους μήνες μετά, στις εθνικές εκλογές του Οκτωβρίου έλαβε 0,29% πανελλαδικά και 0,38% στην Α' Θεσσαλονίκης. Στις ενδιάμεσες εκλογές του 2000, του 2004 και του 2007 οι ψήφοι της διαχέονταν σε άλλα ακροδεξιά περιθωριακά σχήματα όπως το Ελληνικό Μέτωπο, η Πρώτη Γραμμή, η Εθνική Συμμαχία. Από τις εκλογές, δε, του 2004 μπήκε στο παιχνίδι και ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός του Καρατζαφέρη ο οποίος προσέλκυσε αρκετές από τις ακροδεξιές ψήφους.
    
Η Χρυσή Αυγή έκανε το μεγάλο μπαμ στις εκλογές του Μαΐου 2012 όταν έφτασε πανελλαδικά στο 6,97% και στην Α' Θεσσαλονίκης στο 6,91%. Ακόμη ψηλότερα ήταν τα ποσοστά της στον Εύοσμο (9,71%) και στη Σταυρούπολη (8,64%). Σε αυτά τα ποσοστά πάνω κάτω παρέμεινε και στις εκλογές του Ιουνίου του ίδιου έτους. Οι συλλήψεις της πολιτικής ηγεσίας της και σχεδόν του συνόλου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της δεν περιόρισαν την απήχησή της.

Έτσι, στις ευρωεκλογές του 2014 πέτυχε την υψηλότερη εκλογική της επίδοση φτάνοντας στο 9,34% πανελλαδικά και σε διψήφιο ποσοστό (10,22%) στην Α' Θεσσαλονίκης. Μάλιστα σε Εύοσμο και Σταυρούπολη εκτινάχθηκε στο 13,96% και 12,32% αντίστοιχα.

Λίγους μήνες μετά, στις εκλογές του Γενάρη του 2015, με το αντιμνημονιακό κύμα να βρίσκεται στο απόγειό του η Χ.Α. αναρρηχήθηκε στην τρίτη θέση στην εθνική κάλπη, λαμβάνοντας 6,28% πανελλαδικά και ξεπερνώντας το 7% στην Α' Θεσσαλονίκης. Στις δε δύο πολυπληθέστερες δυτικές συνοικίες έλαβε 9,65% στον Εύοσμο και 8,51% στη Σταυρούπολη.

Στις επαναληπτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου το νεοναζιστικό μόρφωμα πετύχαινε την καλύτερη εκλογική επίδοση στην εθνική κάλπη λαμβάνονται 6,99% πανελλαδικά και 7,27% στην Α' Θεσσαλονίκης. Μάλιστα, στον Εύοσμο έπιασε ξανά διψήφιο ποσοστό 10,37%, ενώ στη Σταυρούπολη έφτασε στο 9,3%. Την ίδια ώρα το ΚΚΕ κυμαίνονταν μεταξύ 5% και 6,5%. Αλλά ακόμη και στις τελευταίες ευρωεκλογές του 2019, παρότι σε αποσύνθεση, η ΧΑ κατόρθωσε στις δυτικές συνοικίες της Θεσσαλονίκης να κρατήσει τα ποσοστά της πάνω από το 8% για να υποχωρήσει λίγο πάνω από το 5% στις εθνικές εκλογές του Ιουλίου.

Δείτε τον πίνακα: