Ο πρώτος φαινολογικός κήπος στην Ελλάδα θα λειτουργήσει στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου ΤΙΤΑΝ στην Ευκαρπία Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με στόχο να αποτελέσει ένα βήμα για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Ο κήπος θα δημιουργηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος Αξιοποίησης της Αστικής Βλάστησης LIFE CliVUT για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στον αστικό χώρο. Είναι η πρώτη φορά που δημιουργείται μία τέτοια δομή στην Ελλάδα αξιοποιώντας την επιστήμη της φαινολογίας, που αφορά τη μελέτη του κύκλου ζωής και της συμπεριφοράς των φυτών σε σχέση με την κλιματική αλλαγή.
Το εργοστάσιο του Τιτάνα θα διαθέσει έκταση 2,5 στρεμμάτων, όπου θα φυτευθούν 100 μεσογειακά δέντρα και φυτά, επιλεγμένα βάσει του πρωτοκόλλου του προγράμματος. Η φύτευση θα ολοκληρωθεί μέσα στον ερχόμενο Μάρτιο, ενώ η εξέλιξη της ανάπτυξης των φυτών θα παρακολουθείται μέχρι τη λήξη του προγράμματος το 2023 από φοιτητές που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Παράλληλα, σχεδιάζονται εκπαιδευτικές δράσεις για μαθητές και δασκάλους σχολείων της περιοχής της Ευκαρπίας και του ευρύτερου δήμου Θεσσαλονίκης.
Το πρόγραμμα CliVUT είναι προϋπολογισμού 2,35 εκατ.ευρώ και χρηματοδοτείται κατά 55% από την ΕΕ. Εθνικός εταίρος στο πρόγραμμα είναι το Εργαστήριο Δασοκομίας του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εκτός της Ελλάδας, τρεις ακόμα πόλεις της Μεσογείου σε Ιταλία και Πορτογαλία, έχουν επιλεγεί να συμμετέχουν στο πρόγραμμα ως πιλοτικές περιοχές.
Όπως τόνισε στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου για τη δράση η καθηγήτρια του Τμήματος Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος και επιστημονικά υπεύθυνη του Προγράμματος, Θέκλα Τσιτσώνη, σε Θεσσαλονίκη, Περούτζια, Μπολόνια και Λισαβόνα θα δημιουργηθούν πρότυποι φαινολογικοί κήποι -τρεις σε κάθε πόλη- για τη συστηματική παρακολούθηση του τρόπου που τα φυτά αντιδρούν στις αλλαγές του περιβάλλοντος. Στη Θεσσαλονίκη ο δεύτερος κήπος θα δημιουργηθεί στις εγκαταστάσεις του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος στον Φοίνικα, ενώ το ΑΠΘ βρίσκεται ήδη σε επαφές για τον τρίτο φαινολογικό κήπο.
Επιπλέον, στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE CliVUT προβλέπεται να φυτευθούν σε περιοχές στη Θεσσαλονίκη 2.500 χιλιάδες νέα δέντρα και θάμνοι και να αντικατασταθούν 2.000 υφιστάμενα δέντρα και θάμνοι, από είδη υψηλότερης κλιματικής αξίας, με προσπάθεια να απομακρυνθούν ξενικά είδη.
«Με βάση τις αναπτυσσόμενες ευρωπαϊκές πολιτικές, το πρόγραμμα LIFE CliVUT προβλέπει τη συμμετοχή ιδιωτών και επιχειρήσεων στις δράσεις του και προωθεί την ιδέα να ενταχθούν και ιδιωτικοί αστικοί χώροι πρασίνου, στις στρατηγικές προσαρμογής των πόλεων στην κλιματική αλλαγή», ανέφερε η κυρία Τσιτσώνη. Η ίδια πρόσθεσε ότι τα τελευταία χρόνια η φαινολογία δίνει τη δυνατότητα παρατήρησης και μελέτης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, καθώς φαίνεται να υπάρχει μετατόπιση της έναρξης των βιολογικών γεγονότων, αλλά και μεταβολή στη διάρκειά τους. «Η εταιρεία ΤΙΤΑΝ, παραχωρώντας την έκταση για τη δημιουργία του πρώτου από τους τρεις φαινολογικούς κήπους που θα δημιουργηθούν στον ευρύτερο Δήμο Θεσσαλονίκης, πολλαπλασιάζει με την συμμετοχή της την επίδραση της δράσης, συνδέοντας τη φαινολογική παρατήρηση με άλλα προγράμματα τα οποία υλοποιεί», υπογράμμισε η κυρία Τσιτσώνη.
Από την πλευρά του ο διευθυντής του εργοστασίου Ευκαρπίας Θεσσαλονίκης της εταιρείας ΤΙΤΑΝ, Κώστας Νικολάου τόνισε ότι η εταιρεία έχει θέσει σε εφαρμογή μία στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης που επενδύει σε καινοτόμες τεχνολογίες και συνέργειες με χειροπιαστό αποτύπωμα. «Φιλοξενώντας το πρώτο φαινολογικό κήπο της Ελλάδας στις εγκαταστάσεις μας θέλουμε να μεταφέρουμε το μήνυμα της ανάγκης όλοι να συνεισφέρουμε στην προσπάθεια της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και στην προστασία του περιβάλλοντος, συμβάλλοντας έτσι σε μια συνολική αλλαγή νοοτροπίας των πολιτών», επισήμανε.
Τα είδη που θα φυτευθούν είναι:
Δέντρα
Acer campestre – Πεδινό Σφενδάμι
Alnus glutinosa – Σκλήθρο
Cercis siliquastrum – Κουτσουπιά
Populus canescens – Υβρίδιο Λεύκης
Prunus avium – Κερασιά
Fraxinus angustifolia – Φράξος
Quercus ilex – Αριά
Quercus pubescens – Χνοώδης Δρυς
Sorbus domestica – Σορβιά
Tilia cordata – Φλαμουριά
Θάμνοι
Berberis vulgaris – Βερβερίδα
Cornus sanguinea – Κρανιά
Coryllus avellana – Φουντουκιά
Euonymus europaeus – Ταφλάνι
Ligustrum vulgare – Λιγούστρο
Phyllirea latifolia – Φιλλύκι
Punica granatum – Ροδιά
Salix caprea – Ιτιά
Sambucus nigra – Κουφοξυλιά
Spartium junceum – Σπάρτο
Τα ωφέλη του προγράμματος LIFE CliVUT
Μέσα από το πρόγραμμα θα επιτευχθεί:
⦁ Φύτευση 10.000 νέων δένδρων και θάμνων στις πιλοτικές περιοχές
⦁ 8.000 αντικαταστάσεις υφιστάμενων δένδρων και θάμνων, από είδη υψηλότερης κλιματικής αξίας, με προσπάθεια να απομακρυνθούν ξενικά είδη από τις εν λόγω περιοχές
⦁ Μείωση των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που εκτιμάται σε 168.000 τόνους/ έτος
⦁ Αύξηση της αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στα δέντρα της τάξης των 42.000 τόνων
⦁ Αύξηση της απορρόφησης μικροσωματιδίων ρύπων (PM10) κατά 8 τόνους
⦁ Μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 2000 MWh / έτος, ως αποτέλεσμα της σκίασης των δέντρων που θα φυτευτούν
⦁ Αύξηση έως 10% των δεικτών βιοποικιλότητας
⦁ Μείωση των θερμοκρασιών, στους νέους αστικούς χώρους πρασίνου που θα δημιουργηθούν κατά 4-5 °C