Skip to main content

Το διαμέρισμα στη Θεσσαλονίκη που ζει ακόμα στη δεκαετία του '50(φωτο)

Το διαμέρισμα - χρονοκάψουλα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης που ταξιδεύει το κοινό στη δεκαετία του '50 - Οι τάσεις και το ύφος της εποχής.

Το ημερολόγιο πάνω στο τραπεζάκι του σαλονιού του ζεύγους Ζηκουρίδη δείχνει 1957. Ο πρώτος δορυφόρος, ο σοβιετικός Sputnik 1, τίθεται επιτυχώς σε τροχιά γύρω από τη γη, την ώρα που οι Αμερικανοί πασχίζουν για μία ολοκληρωμένη εκτόξευση. Στα ράφια των παιχνιδάδικων κάνει την εμφάνισή του το πρώτο frisbee, ενώ η αυτοκινητοβιομηχανία Plymooth βγάζει σε κυκλοφορία την πανέμορφη Fury, η οποία τρεις δεκαετίες αργότερα θα πρωταγωνιστήσει στην ταινία τρόμου Christine. Την ίδια χρονιά γυρίζεται η ταινία της Finos Films «η Θεία από το Σικάγο», ξηλώνεται το τραμ της Θεσσαλονίκης και ολοκληρώνεται η κτηριακή κατασκευή επί της τότε οδού Διοικητηρίου 25.

Εξήντα δύο χρόνια μετά, εν έτει 2019, το διαμέρισμα 15 της οδού πλέον Καραολή και Δημητρίου των Κυπρίων, αριθμός 25, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης ανήκει στον Γιώργο Δόνιο, ωστόσο παραμένει στο μεγαλύτερο μέρος του άθικτο ή αναπαλαιωμένο, λειτουργώντας έτσι ως οικία - χρονοκάψουλα και ως πόλος έλξης για τους λάτρεις του vintage. Το διαμέρισμα που άλλοτε ανήκε στον καταστηματάρχη σιδηρικών Κώστα Ζηκουρίδη και τη σύζυγό του Μαρία και αγοράστηκε το 2017 από τον σημερινό ιδιοκτήτη, παρουσιάστηκε σήμερα στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Open House Thessaloniki 2019.

Η ανακαίνιση - αναπαλαίωση του διαμερίσματος πραγματοποιήθηκε από τον Ιανουάριο του 2018 έως τον Ιούλιο του 2019 και οι επιλογές των χρωμάτων, τα μοτίβα στην ταπετσαρία καθώς και όλα τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ακολουθούν τις διακοσμητικές τάσεις της εποχής. Οποιοδήποτε χρηστικό ή διακοσμητικό αντικείμενο, όπως αναφέρθηκε κατά την ξενάγηση, είναι γνήσιο της περιόδου 1957-1967, ενώ τα ξύλινα δάπεδα και το μωσαϊκό είναι αυτά που τοποθετήθηκαν κατά την ανέγερση της οικοδομής το 1957.

Τα δωμάτια που γυρίζουν 62 χρόνια πίσω

Με το που διαβεί την πόρτα του διαμερίσματος, το κοινό εισέρχεται μέσω ενός χολ στην άλλοτε επίσημη τραπεζαρία του ζεύγους Ζηκουρίδη, που σήμερα λειτουργεί ως φωτογραφικό στούντιο του ιδιοκτήτη. Οι έντονες επιλογές στα χρώματα των τοίχων είναι τυπικές της εποχής της δεκεατίας του '50 που χαρακτηρίζεται από έντονα χρώματα όπως το πετρόλ και το μωβ. Στον χώρο υπήρχε παράθυρο που μπαζώθηκε πριν το αγοράσει ο νέος ιδιοκτήτης, λόγω του νομικού πλαισίου που εκδόθηκε και απαγόρευσε τα παράθυρα που είχαν πρόσβαση στον φωταγωγό.

Σε έναν ισομεγέθη περίπου χώρο, στο διπλανό ακριβώς δωμάτιο, βρισκόταν το καθημερινό σαλονάκι της οικογένειας Ζηκουρίδη, το οποίο ο νέος ιδιοκτήτης χρησιμοποιεί ως χώρο εργασίας, έχοντας ωστόσο διατηρήσει σχεδόν ακέραια τα αντικείμενα που χρησιμοποιούσε το ζεύγος. Το βλέμμα τραβάει αρχικά ένα αναπαλαιωμένο γραφείο της δεκαετίας του '60, με τη βαφή του να ακολουθεί τη βουρτσιστή τεχνολογία και ένας εμφανιστής φιλμ, τοποθετημένος πάνω σε αυτό, πολωνικής κατασκευής.

Στα δεξιά, βρίσκονται δύο δερμάτινες πολυθρόνες, επίσης της δεκαετίας του '60, εισαγωγής από την Αυστρία. Από την αριστερή πλευρά του δωματίου δεσπόζει ένα ραδιόφωνο μάρκας Saba του 1961, το οποίο αναπαλαιώθηκε και επισκευάστηκε. Κάθε λειτουργική συσκευή του σπιτιού, λόγω της αγάπης του ιδιοκτήτη προς αυτά έχει και ένα όνομα, κι έτσι το ραδιόφωνο αποκαλείται «Σάββας». Ανάμεσα στους δύο προαναφερόμενους χώρους πρόκειται να προστεθεί ένα τζαμωτό διαχωριστικό, που από τα κουφώματα φαίνεται να υπήρχε στον χώρο, ωστόσο δεν βρέθηκε ποτέ. Οι πίνακες που κοσμούν τα δωμάτια του διαμερίσματος αποτελούν έργα του ιδιοκτήτη, ενώ οι φωτογραφίες είναι οικογενειακές και δεν σχετίζονται με το ζεύγος Ζηκουρίδη.

Περνώντας στην αριστερή πλευρά του σπιτιού, το κοινό εισέρχεται στο επίσημο σαλόνι της κατοικίας, όπου το πρώτο πράγμα που παρατηρεί είναι η διχρωμία στους τοίχους. Το γαλάζιο - γκρι του 1957 αποκαλύφθηκε από τον σημερινό ιδιοκτήτη τυχαία, όταν είδε την απόχρωση κάτω από το μπεζ χρώμα, με το οποίο ήταν βαμμένος ο τοίχος όταν παρέλαβε το σπίτι. Πρόκειται για τον μοναδικό χώρο που έχει αυτό το χρώμα, ενώ τα έπιπλα δεν αναπαλαιώθηκαν για να ταιριάζουν αρμονικά στο σύνολο. Στο δωμάτιο βρίσκεται ένα ραδιόφωνο Blaupunkt Sultan του 1962, που λόγω της ονομασίας της μάρκας, «ακούει» στο όνομα Σουλτάνα. Στον ίδιο χώρο βρίσκεται μία τηλεόραση του 1957 με προέλευση από την ανατολική Γερμανία, ενώ επάνω στο τραπεζάκι είναι τοποθετημένα τα περιοδικά «Ρομάντσο» της εποχής.



Στον διπλανό χώρο βρίσκεται το υπνοδωμάτιο του ζεύγους και του σημερινού ιδιοκτήτη, όπου τα έπιπλα είναι τοποθετημένα στην αρχική τους θέση, μιας και είχαν σχεδιαστεί και κατασκευαστεί από τον ίδιο τον Κώστα Ζηκουρίδη για το συγκεκριμένο δωμάτιο. Το κρεβάτι, τα δύο κομοδίνα, η τουαλέτα και η ντουλάπα έχουν παραμείνει άθικτα, με μόνη προσθήκη τα δύο φώτα ανάγνωσης εκατέρωθεν του κρεβατιού, τα οποία ωστόσο είναι από γνήσια λαμπογυάλια της εποχής. Στην ίδια θέση έχει παραμείνει και το κουτάκι της καλμαλίνης, το παυσίπονο της τότε εποχής, όπως το είχε τοποθετήσει η Μαρία Ζηκουρίδου. Ομοίως και η βαλίτσα της, που βρέθηκε πάνω στην ντουλάπα και αφέθηκε στο ίδιο σημείο. Αξιοσημείωτο είναι και το σχήμα από τους καθρέφτες που παρουσιάζουν την ίδια γεωμετρία.



Το μπάνιο και την κουζίνα του σπιτιού με το υπνοδωμάτιο χωρίζει ένα δεύτερο χολ, παράλληλο της εισόδου. Οι ταπετσαρίες και στους δύο τοίχους του χολ αποτελούν τυπικό μοτίβο της δεκαετίας του '50, οπότε κυριαρχούσε ο ρόμβος, τα πολύγωνα, τα παράγωνα και τα ακανόνιστα σχήματα καθώς και τα έντονα χρώματα όπως το μουσταρδί, το κροκί, το βεραμάν, το τιρκουάζ και άλλα. Αξίζει να σημειωθεί πως οι διακόπτες του σπιτιού είναι όλοι περιστροφικοί, τύπου infinity, ωστόσο οι ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις είναι καίνουργιες.

Το μπάνιο αποτελεί το μοναδικό δωμάτιο που δεν είναι στην αρχική του μορφή, καθώς το διαμέρισμα παραδόθηκε με διπλό μπάνιο, τάση που κυριάρχησε τις δεκαετίες του 10', 20' 30' και 40'. Τη δεκαετία του 50' θεωρήθηκε παρωχημένη τεχνοτροπία. Ο νέος ιδιοκτήτης έχει διατηρήσει το κυψελωτό δάπεδο με τη μαργαρίτα, την ποδιά της μπανιέρας και τη μεσοτοιχία με την κουζίνα άθικτα, ενώ μία τρίχρωμη pop 50's ταπετσαρία με πανομοιότυπο κίτρινο που είχαν τα πλακάκια κοσμεί ό,τι δεν μπόρεσε να διασωθεί.

Μία τυπική ελληνική κουζίνα της δεκαετίας του '50, διαιρεμένη σε δύο μικρότερους παρεμφερούς χρήσης χώρους αποτελεί το τελευταίο δωμάτιο του διαμερίσματος. Ο χώρος παραμένει κατά 90% αυθεντικός με αυτό που παρέλαβε το ζεύγος Ζηκουρίδη το '57, ενώ λείπουν μόλις δύο τεμάχια. Πρόκειται για ένα μεγάλο γωνιακό καπέλο, που λειτουργούσε στη θέση του σημερινού απορροφητήρα. Εκείνη την εποχή, η απαγωγή του αέρα και των ατμών γινόταν με φυσικό εφελκυσμό, που τον πετύχαιναν με κιβωτοειδή κεκλιμένα σχήματα. Το δεύτερο στοιχείο που λείπει είναι ένα καζάνι, μια χωμένη κατσαρόλα μέσα στον πάγκο της κουζίνας. Πάνω από αυτό υπήρχε μία βρύση, με την οποία γέμιζε το καζάνι με νερό και στο τζάκι που υπήρχε από κάτω, το ζεύγος Ζηκουρίδη γέμιζε ξύλα, άναβε φωτιά και ζέσταινε το οικιακό νερό χρήσης, είτε για λουτρό, είτε για πλύσιμο.



Οι ηλεκτρικές συσκευές στην κουζίνα είναι σε άριστη ηλεκτρολογική και μηχανολογική λειτουργία. Στη «Θέρμα», τη σουηδική ηλεκτρική κουζίνα, το θερμόμετρο είναι γραμμένο στα ελληνικά και όχι σε βαθμούς Κελσίου και αναγράφει τις ενδείξεις «ασθενές», «μέτριον», «θερμόν», θερμότατον». Στον χώρο υπάρχουν ακόμη ο «Κούλης», το γνήσιο αμερικάνικο ψυγείο του 1958 σε βεραμάν χρώμα της δεκαετίας και ο Σαλβατόρε, το ιταλικό πλυντήριο που είχε αγοράσει η Μαρία Ζηκουρίδου το 1969. Αξίζει να σημειωθεί πως μαζί με το πλυντήριο βρέθηκε το εγχειρίδιο του χρήσης του, η απόδειξη αγοράς, τα προγράμματα πλύσης καθώς και η εγγύησή του.