Είναι δυνατόν η Ευρώπη να αναζητά τη λύση του προσφυγικού κάπου στην ...Ερυθραία της Αφρικής; Συνιστά λύση το πού θα στηθούν νέοι χώροι υποδοχής κι όχι το πώς θα λυθεί το πρόβλημα αυτό καθ' αυτό; Είναι άλλοθι για τις δυτικές κοινωνίες να υποστηρίζουν ότι προκρίνουν τη δημιουργία νέων «στρατοπέδων υποδοχής προσφύγων» (γιατί περί αυτού πρόκειται) κοντά στις χώρες προέλευσης τους, έτσι ώστε να επαναπροωθηθούν εκεί άμεσα, μετά τη διευθέτηση των προβλημάτων που ταλανίζουν τις πατρίδες τους; Αφού, στην πραγματικότητα, όλοι γνωρίζουν ότι η προτέρα κατάσταση δεν πρόκειται ποτέ να επιστρέψει στη Συρία. Ολοι γνωρίζουν επίσης πως αυτοί που αποφασίζουν να φύγουν από το Αφγανιστάν δεν το κάνουν επειδή, για παράδειγμα, διαφωνούν με το εκεί πολιτικό καθεστώς, αλλά επειδή δεν μπορούν να επιβιώσουν κι απειλείται ευθέως η ζωή τους. Τόσο απλά.
Λύση θα ήταν σαφώς να βελτιωθούν αυτές οι συνθήκες στις «χαμένες πατρίδες» τους. Όμως, πόσο ρεαλιστικό είναι να πιστεύει κανείς ότι στο Ιράκ οι συνθήκες θα βελτιωθούν άμεσα ή ακόμα και μεσοπρόθεσμα. Θα χρειασθεί να περάσουν γενιές και γενιές, για να αλλάξει – αν αλλάξει – εκεί η γενικότερη εικόνα. Και θα απαιτηθεί πολύς χρόνος κι ακόμα περισσότερος χρόνος. Αρα, ποιο και κυρίως πού βρίσκεται το μέλλον αυτών των απελπισμένων ανθρώπων; Εκεί όπου θα πιστεύαμε κι εμείς, αν ο μη γένοιτο, βρισκόμασταν στη θέση τους: στον προηγμένο κόσμο. Και ποιο είναι το καθήκον του τελευταίου; Να τους απορροφήσει και στη συνέχεια να τους αφομοιώσει.
Υπάρχει μια έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας, στα τέλη της δεκαετίας του '90, που υπολόγιζε τη συνεισφορά των οικονομικών μεταναστών από τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης, στην ένταξη της χώρας μας στην Ευρωζώνη. Τα αποτελέσματά της ήταν αποκαλυπτικά. Με δυο λόγια, υποστηριζόταν ότι χωρίς την παρουσία τους και τη βοήθεια τους, αυτός ο εθνικός στόχος δεν θα είχε επιτευχθεί. Χωρίς να παραβλέπει κανείς και τα όποια αρνητικά συνεπάγεται η μαζική παρουσία προσφύγων σε μια χώρα, χωρίς έλεγχο, καλό θα είναι να αναλογιστούμε και το πόσο θα μπορούσαν να βοηθήσουν τις χώρες υποδοχής, αν αυτές τους αξιοποιούσαν καταλλήλως.
Και πάντως, λύση δεν είναι να τους παρκάρεις στα σύνορα της Ερυθραίας. Γιατί είναι ψυχές και γιατί δεν ξύπνησαν ένα πρωί και είπαν – έτσι χωρίς λόγο – πάμε να φύγουμε από τις πατρίδες μας...