Η κυβερνητική ετοιμότητα της Νέας Δημοκρατίας αποδεικνύεται σε ορισμένους τομείς μύθευμα. Ένας εξ αυτών είναι το προσφυγικό – μεταναστευτικό ζήτημα. Και το επόμενο διάστημα εφόσον συνεχιστεί η ίδια κατάσταση, όπως διαμορφώθηκε τους μήνες μετά το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, το συγκεκριμένο πρόβλημα μπορεί να μετατραπεί σε εφιάλτη.
Η κυβέρνηση διάγει περίοδο ανοχής. Ωστόσο, οφείλει πλέον –έστω κι αν ήταν απροετοίμαστη να αντιμετωπίσει μια κρίση αυτού του μεγέθους- να πάρει μέτρα για να περιορίσει τις δραματικές κοινωνικές και όχι μόνο επιπτώσεις, που έχει το προσφυγικό – μεταναστευτικό.
Το πρόβλημα που έχει ανακύψει είναι δυσεπίλυτο. Όφειλε η κυβέρνηση να έχει παραδειγματιστεί από όσα αντιμετώπισε η προηγούμενη κυβέρνηση και εάν διαφωνούσε με τον τρόπο με τον οποίο περιόρισε το πρόβλημα είχε την υποχρέωση να έχει ένα σαφές, άμεσα εφαρμόσιμο, δικό της, διαφορετικό σχέδιο.
Αυτό το σχέδιο, από την πράξη, αποδεικνύεται ότι δεν υπήρχε. Επειδή είμαστε ακόμη στους πρώτους μήνες διακυβέρνησης, η κυβέρνηση μπορεί να χρησιμοποιήσει το χρονικό άλλοθι. Στο εξής όμως;
Η αποφόρτιση των νησιών έγινε πολύ γρήγορα επιτακτική ανάγκη. Όμως, ακολουθώντας το παράδειγμα της κρίσης του 2015 η σημερινή κυβέρνηση έκανε ό,τι και η προηγούμενη. Άρχισε να γεμίζει τη Βόρεια Ελλάδα και την Κεντρική Μακεδονία με πρόσφυγες και μετανάστες, δημιουργώντας πρόβλημα στους ίδιους και στις τοπικές κοινωνίες.
Περάσαμε ως κοινωνία από πολλά στάδια με την προσφυγική κρίση. Δεν είναι λογικό να γυρνάμε πίσω τέσσερα και πέντε χρόνια και να έχουμε να διαπραγματευτούμε τα ίδια ζητήματα. Προφανώς και οι ρατσιστικές διαθέσεις ορισμένων δεν περιορίστηκαν. Κρύφτηκαν και επανέρχονται στο προσκήνιο στην πρώτη ευκαιρία. Ποιος τη δίνει αυτή την ευκαιρία; Οι ανύπαρκτες πολιτικές. Τα παράλογα, αποσπασματικά ή χωρίς σχέδιο και συναίνεση των τοπικών κοινωνιών μέτρα. Μια κυβέρνηση που δείχνει να μην ξέρει τι να κάνει.
Το θέμα είναι σε γνώση του πρωθυπουργού και του στενού του επιτελείου και ο προβληματισμός είναι επίσης ανάλογος με αυτόν που περιγράφω. Η πράξη είναι όμως που μετράει και θα μετρήσει το επόμενο διάστημα. Θυμίζω ότι μια από τις αποτυχίες των πρώτων προσπαθειών να αντιμετωπίσει την προσφυγική κρίση η προηγούμενη κυβέρνηση ήταν η αδιαφορία και η μη ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών. Η έλλειψη συνεργασίας με την Αυτοδιοίκηση δημιούργησε εκρηκτικές καταστάσεις. Στην πορεία μόλις η κυβέρνηση δε φοβήθηκε και συνεννοήθηκε με τις περιφέρειες και τους δήμους, το πράγμα μπήκε σε μια σειρά. Προφανώς όχι ικανοποιητική, αλλά μπροστά στο αρχικό χάος...
Η αναλογική κατανομή των προσφύγων και μεταναστών σε όλη τη χώρα είναι αδήριτη ανάγκη. Θα την κατανοήσουν και οι τοπικές κοινωνίες, που νιώθουν αυτή την τριτοκοσμική αλλεργία σε καθετί ξένο. Δεν θα αλλάξουμε νοοτροπία και λογική στον ξενοφοβικό, τον ρατσιστή, τον «φυλήσυχο» πολίτη, που εξεγείρεται μόλις του προσβάλει κάποιος έστω και με τη φυσική παρουσία του τα ιερά και τα όσια. Οι Έλληνες όμως δεν είναι συλλήβδην ρατσιστές, ξενοφοβικοί και φανατικοί. Είναι άδικο από κάποια κρούσματα να βάζουμε ταμπέλες στις κοινωνίες και σε έναν λαό. Τι να πούμε μετά για τους Ευρωπαίους;
Δεν είναι το ζητούμενο τώρα να ψάξουμε τρόπους για να αλλάξουμε μυαλά είτε στους Έλληνες, είτε στους πρόσφυγες και μετανάστες. Οι βαθιά ριζωμένες νοοτροπίες δεν αλλάζουν με τη λήψη μέτρων, παρά με άλλους τρόπους, που απαιτούν χρόνο και συνολική προσπάθεια, βασισμένη πάνω σε λογικές και πρακτικές που συγκεντρώνουν τη μέγιστη δυνατή πολιτική συναίνεση.
Το ζητούμενο είναι αφενός να ληφθούν κατασταλτικά μέτρα απέναντι στις πάσης φύσεως ακρότητες, για να περιοριστούν οι ποινικά κολάσιμες πράξεις, αφετέρου να γίνει μια ισοκατανομή των προσφύγων και μεταναστών, σε δομές ανθρώπινες και κατάλληλα προετοιμασμένες για να φιλοξενήσουν αυτούς τους ανθρώπους.
Αν θα είναι ξενοδοχεία ή ανοιχτού τύπου δομές ας το αποφασίσουν οι αρμόδιοι. Αν έχουν κάποιο άλλο τρόπο ας τον εφαρμόσουν. Αλλά όταν οι πολίτες μιας περιοχής βλέπουν να μεταφέρονται εκεί χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, και σε άλλες περιοχές δεν σχεδιάζεται καν η μεταφορά αυτών των ανθρώπων, είναι λογικό να φοβούνται ότι θα διαταραχθεί η κοινωνική συνοχή και είναι επίσης λογικό να πέσουν θύματα της ξενοφοβικής ρητορικής που δεν έπαψαν ποτέ να αναπτύσσουν συγκεκριμένα κέντρα. Αισθάνονται ότι κάτι κακό έρχεται δίπλα στο σπίτι τους. Αναίτια θα έλεγα, αλλά είμαι σίγουρος ότι δεν θα έπειθα. Βάζει η κυβέρνηση με την πρακτική της περιοχές και κοινωνίες σε άγονες συγκρίσεις, που θα μπορούσε να τις αποφύγει.
Μακάρι να ήμασταν πιο ανοιχτή και λιγότερο φοβισμένη κοινωνία. Μακάρι να είχαμε περισσότερο αναπτυγμένο το αίσθημα της αλληλεγγύης και της αποδοχής του διαφορετικού και του ξένου. Τότε θα μιλούσαμε με άλλους όρους. Σήμερα όμως η κατάσταση είναι αυτή. Και σε αυτή καλείται η κυβέρνηση να λειτουργήσει.
Η πολυφωνία και στο εσωτερικό της μόνο καλό δεν κάνει. Οφείλει ο πρωθυπουργός να δώσει τη γραμμή και οφείλει ο αρμόδιος υπουργός να παρουσιάσει ένα σοβαρό σχέδιο διαχείρισης, διότι το προσφυγικό – μεταναστευτικό θα φτάσει να απειλεί την ίδια την κυβέρνηση. Δεν είναι εύκολο, είναι όμως υποχρεωτικό. Διότι μια έκρηξη είναι μη ελεγχόμενη και πολύ πιθανή με την τροπή που παίρνουν τα πράγματα. Με ευχολόγια δεν πρόκειται να την αποφύγουμε.