Το ανέκδοτο είναι γνωστό, διαχρονικό και πετυχημένο, διότι σε σημαντικό ποσοστό αποτυπώνει –και μέχρι πριν από λίγα χρόνια αποτύπωνε πολύ περισσότερο- την πραγματικότητα: Δύο Θεσσαλονικείς πεθαίνουν, πηγαίνουν στον Παράδεισο και αγναντεύοντας τα απέραντα λουλουδιασμένα λιβάδια, μέσα στο ειδυλλιακό περιβάλλον και στην ηρεμία γυρίζει ο ένας αργά – αργά και δηλώνει περισπούδαστα: «Ωραία είναι εδώ». Εκείνος το σκέφτεται και μετά από ένα τέταρτο – 20 λεπτά κουνάει το κεφάλι του σε μια απροσδιόριστου νοήματος κίνηση και απαντάει: «Ναι, αλλά σαν τη Χαλκιδική δεν έχει».
Τα τελευταία 40 - 50 χρόνια η Χαλκιδική αναβαθμίστηκε σταδιακά από αγροτική σε τουριστική περιοχή χάρη στη Θεσσαλονίκη. Την ανακάλυψαν αρχικά οι Θεσσαλονικείς –άλλωστε βρισκόταν δίπλα τους ακόμη κι όταν η πρόσβαση στην Κασσάνδρα ήταν πολύωρη περιπέτεια- και ακολούθησαν οι υπόλοιποι βορειοελλαδίτες, οι Ευρωπαίοι και οι Βαλκάνιοι. Καθόλου τυχαία η Χαλκιδική είναι ο δημοφιλέστερος νομός για εξοχική κατοικία στη χώρα. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο η ανοικοδόμηση μέχρι το 2010 υπήρξε για περισσότερα από 20 χρόνια… αχαλίνωτη και τώρα –μετά από μια δεκαετία αγρανάπαυσης- εμφανίζει και πάλι σφυγμό. Αυτή τη φορά είναι οι Βαλκάνιοι γείτονες που σημαδεύουν σπιτάκια και σπιταρώνες τόσο στο πρώτο, όσο και στο δεύτερο πόδι του νομού.
Στις μέρες μας πάνω από το 50% των 13.500 επιχειρήσεων της Χαλκιδικής ασχολείται άμεσα ή έμμεσα με τον τουρισμό. Γι’ αυτό υπήρξε μεγάλη ευημερία τα προηγούμενα δέκα χρόνια στην περιοχή. Φυσικά πέρσι η κίνηση ήταν πολύ περιορισμένη –οι ξένοι επισκέπτες με το ζόρι έφτασαν στο 25% του 2019-, ενώ η επιβολή αυστηρών περιοριστικών μέτρων για τον κορωνοϊό τις παραμονές του Δεκαπενταύγουστου είχε σαν αποτέλεσμα η τουριστική σεζόν του 2020 να ολοκληρωθεί απότομα και άδοξα. Ένα λόγος παραπάνω για το άγχος που φέτος θέμα είναι μεγάλο ανάμεσα στους τουριστικούς παράγοντες της περιοχής. Διότι μπορεί την τελευταία δεκαετία πριν από την πανδημία, δηλαδή της περίοδο 2010 – 2019, η τουριστική κίνηση να πήγαινε από το καλό στο καλύτερο, αλλά με δεδομένο ότι η υπόλοιπη οικονομία ήταν στο κόκκινο και στην ύφεση, δύσκολα μπορεί να φανταστεί κανείς επιχειρήσεις να παραμένουν κλειστές ή να υπολειτουργούν για δεύτερη συνεχή χρονιά χωρίς να προκύψει θέμα επιβίωσης. Πολύ περισσότερο που από την τουριστική κίνηση δεν εξαρτώνται μόνο τα ξενοδοχεία, τα πάσης φύσεως και κατηγορίας καταλύματα και γενικότερα οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Πολύ περισσότερες είναι οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, από την εστίαση μέχρι το εμπόριο και την διασκέδαση, που περιμένουν τα δουλέψουν τέσσερις – πέντε μήνες παράγοντας εισόδημα για όλο το χρόνο.
Με αυτά τα δεδομένα, αλλά και με την παραδοχή ότι το καλοκαίρι του 2021 θα καταγραφεί έτσι κι αλλιώς ως πολύ δύσκολο για τον εισερχόμενο τουρισμό, η χρονιά θα κριθεί και από την συμπεριφορά των Ελλήνων. Ειδικά για τη Χαλκιδική, η ύπαρξη χιλιάδων εξοχικών κατοικιών αποτελεί κεφαλαιώδες ζήτημα. Στη συγκεκριμένη συγκυρία συνιστά μεγάλο πλεονέκτημα. Το πόσα εξοχικά θα ανοίξουν και για πόσο διάστημα μέσα στο καλοκαίρι, ίσως αποδειχθεί ένα από τα βασικά «κλειδιά» που θα κρίνουν το αποτέλεσμα της σεζόν. Κάτι που εξαρτάται ασφαλώς από την πορεία της πανδημίας. Αλλά και από τις κινήσεις των τοπικών παραγόντων, οι οποίοι εδώ και χρόνια θεωρούν τους Θεσσαλονικείς δεδομένους και τους αντιμετωπίζουν περισσότερο ως… συγγενείς, παρά ως πελάτες. Σε ορισμένες περιπτώσεις συμβαίνει το αντίθετο: τους αισθάνονται βάρος, υπό την έννοια ότι τις καλές χρονιές η μαζική παρουσία τους επιβαρύνει τα κοινόχρηστα συστήματα -από τους δρόμους και τις παραλίες, μέχρι την ύδρευση και την αποκομιδή των απορριμμάτων- δυσκολεύοντας το καλοκαίρι τη ζωή των μονίμων κατοίκων και των ξένων επισκεπτών – τουριστών – πελατών. Άλλωστε η κρίση που περνάει η σχέση Θεσσαλονίκης – Χαλκιδικής φαίνεται και από την πληθώρα των σπιτιών «από δεύτερο χέρι» που έχουν βγει προς πώληση αναζητώντας κυρίως ξένους αγοραστές, αλλά και από τον επίσης σημαντικό αριθμό των εξοχικών κατοικιών που αγοράστηκαν στην περιοχή για να κάνει διακοπές η οικογένεια και πλέον νοικιάζονται με τη μέθοδο της βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Βλέποντας το σκηνικό με επιχειρηματικό υπολογισμό η ύπαρξη δίπλα στην τουριστική Χαλκιδική ενός αστικού κέντρου με πληθυσμό άνω του ενός εκατομμυρίου αποτελεί πλεονέκτημα. Και στις δύσκολες εποχές, όπως αυτή που διανύουμε, δίχτυ ασφαλείας. Αυτό ισχύει και για άλλες περιοχές της Β. Ελλάδος κοντά στη Θεσσαλονίκη, αλλά πολύ περισσότερο για τη Χαλκιδική. Οι επιχειρήσεις –και γενικότερα οι εμπορικές πιάτσες, όπως εν προκειμένω είναι η Χαλκιδική- οφείλουν αγωνίζονται με νύχια και με δόντια για να προσελκύσουν νέους πελάτες, αλλά φροντίζουν να έχουν ευχαριστημένους και τους παλιούς. Τους σίγουρους. Για να παραμείνουν… σίγουροι. Εάν αυτό δε συμβαίνει πρόκειται για λάθος.