Skip to main content

Τα πανεπιστήμια, το βουνό... του φεστιβάλ βιβλίου και η επιστροφή του Κεδρηνού Λόφου

Γιατί υπάρχει αντίθεση ανάμεσα σε όσα πιστεύουν η κοινωνία και ο ακαδημαϊκός κόσμος για τα πανεπιστήμια και πώς προετοιμάζεται το φεστιβάλ βιβλίου

Καλημέρα σας!

Καμία εντύπωση δεν (πρέπει να) προκαλεί το γεγονός ότι σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας Marc η κοινή γνώμη σε σημαντικό ποσοστό –οι 3 στους 4 Έλληνες- συμφωνεί με τις αλλαγές που προωθεί το υπουργείο Παιδείας για τα πανεπιστήμια, ενώ όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης και μεγάλο κομμάτι των φοιτητών, των καθηγητών και των εργαζομένων στα ΑΕΙ διαφωνούν.

Τρία είναι τα δεδομένα:

Πρώτον, όσοι βλέπουν απ’ έξω την εικόνα αντιλαμβάνονται πλήρως το χάλι που χαρακτηρίζει μεγάλο κομμάτι της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας. Κυρίως την έλλειψη σαφούς στρατηγικής και την απουσία κύρους, πεποίθηση που ενδυναμώνεται από τις σαφείς οργανωτικές αδυναμίες. Κυρίως, οι απέξω βλέπουν αφενός τα πανεπιστήμια να έχουν μετατραπεί σε γκέτο και αφετέρου την αποτελεσματικότητά τους να είναι περιορισμένη, αφού το επαγγελματικό μέλλον των πτυχιούχων στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχει.

Δεύτερον, όσοι βρίσκονται μέσα στα πανεπιστήμια -διδακτικό προσωπικό, υπάλληλοι και φοιτητές- είναι εν πολλοίς εγκλωβισμένοι σε αυτά που ξέρουν και δεν θέλουν αλλαγές, από τις όποιες έτσι κι αλλιώς θεωρούν ότι δεν θα βγουν κερδισμένοι. Άλλωστε τα πάσης φύσεως αχαρτογράφητα νερά δεν είναι δημοφιλή στο ελληνικό δημόσιο. Με απλά λόγια: Οι καθηγητές –καλοί, μέτριοι, κακοί- ασκούν ένα επάγγελμα που δεν ζορίζει ιδιαιτέρως την καθημερινότητά τους, ενώ ούτε τυπικά ούτε ουσιαστικά τους ελέγχει κανείς. Οι εργαζόμενοι παίρνουν τον μισθό τους όντες χαλαροί μέσα στις ισορροπίες που διασφαλίζει το ακαδημαϊκό περιβάλλον σε συνδυασμό με τη δημοσιοϋπαλληλική ιδιότητα. Οι δε φοιτητές κινούνται στο πεδίο του ενήλικα, έχοντας τη δυνατότητα να επιχειρήσουν ανέξοδα κάθε ιδεολογική άσκηση που έχουν στο κεφάλι τους ή ενδεχομένως να τους δημιουργήθηκε το προηγούμενο θολωμένο βράδυ.

Τρίτον, τα κόμματα της αντιπολίτευσης μιλάνε με άνεση αξιοποιώντας την ασάφεια και τη θολούρα που έχουν κάποιες λέξεις και κάποια νοήματα στον συγκεκριμένο χώρο, όπως –για παράδειγμα -δημοκρατία, ακαδημαϊκή ελευθερία κ.λπ. Έτσι κι αλλιώς αντιπολίτευση κάνουν τοκίζοντας σε κάθε δυσαρέσκεια χωρίς να το πολυψάχνουν.

Καμία από τις τρεις αυτές κατηγορίες δεν έχει λόγο να επιθυμεί αλλαγή της υφιστάμενης κατάστασης, ίσως μόνο κάποιες μικροβελτιώσεις. Πολύ περισσότερο που όλοι γνωρίζουν πως το οικοδόμημα που υπάρχει είτε ευφυώς είτε λόγω αδυναμίας έχει πολλές ρωγμές, ορισμένες εκ των οποίων οδηγούν προς τα πάνω. Στα ψηλά. Εάν κάποιος καθηγητής θέλει, εάν κάποιος φοιτητής και θέλει και μπορεί θα τη βρουν την άκρη. Με κόπο, αλλά θα τη βρουν, οπότε λειτουργούν σαν παραδείγματα για να αποστομωθούν όσοι λένε ότι κάτι δεν πάει καλά. Μόνο που την κοινωνία την ενδιαφέρει η μεγάλη εικόνα, όχι μόνο τα καλά παραδείγματα που συνιστούν εξαιρέσεις. Οι πολίτες που φορολογούνται άγρια και πληρώνουν την εκπαίδευση επιθυμούν το σύνολο των ΑΕΙ, των πανεπιστημιακών και των φοιτητών να είναι παραγωγικοί. Να πηγαίνουν καλά. Να υπάρχει, δηλαδή, αυτό που δεν υπάρχει. Ένα δημιουργικό περιβάλλον, στο οποίο θα προάγεται η γνώση για το καλό των ανθρώπων, της κοινωνίας και της οικονομίας. Σήμερα το να είναι κανείς απόφοιτος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών –για να πιάσουμε τα πιο βαριά ονόματα- από μόνο του δεν λέει και πολλά. Μπορεί κάποια τμήματα ή –πολύ περισσότερο- κάποιοι καθηγητές να προκαλούν δέος, αλλά αυτό δεν αφορά το σύνολο.

Όσο για την σημερινή κυβέρνηση, αλλά και προηγούμενες κυβερνήσεις και υπουργούς Παιδείας, που κατά καιρούς θέλησαν να παρέμβουν για να αλλάξουν κατεύθυνση τα πράγματα, έχουν τους λόγους τους. Πέρα από οποιαδήποτε φιλοδοξία έχει ένας πολιτικός, ένας υπουργός και ένας πρωθυπουργός, υπάρχει πλήρης συναίσθηση της άποψης που έχει για το θέμα η σιωπηλή πλειονότητα. Εν προκειμένω ο κ. Μητσοτάκης και η κ. Κεραμέως γνωρίζουν καλά ότι η ελληνική κοινωνία είναι απολύτως ώριμη να δεχθεί αλλαγές στα πανεπιστήμια, παρά το ότι κανείς δεν θα… αυτοπυρποληθεί στην πλατεία Αριστοτέλους γι’ αυτές.

Ο Μωάμεθ και το βουνό

«Όταν δεν πηγαίνει ο Μωάμεθ στο βουνό, πάει το βουνό στον Μωάμεθ» λέει η σοφή λαϊκή παροιμία. Κάπως έτσι σκέφτηκαν πριν από τέσσερις και βάλε δεκαετίες οι εκδότες της Βορείου Ελλάδος και ξεκίνησαν τη διοργάνωση του Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης, το οποίο, πλέον, αποτελεί θεσμό για την πόλη στις αρχές κάθε καλοκαιριού. Κατέβηκαν, δηλαδή, οι ίδιοι σε ένα πολυσύχναστο σημείο της πόλης, αντί να περιμένουν τους αναγνώστες στα βιβλιοπωλεία. Κάτι που εκ του αποτελέσματος αποδείχθηκε εμπνευσμένο, αφού είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των πωλήσεων. Περισσότεροι άνθρωποι πλησίασαν τα βιβλία, ο τζίρος αυξήθηκε, ενώ το φεστιβάλ βρήκε μιμητές. Εξίσου… θεσμικές με το ίδιο το φεστιβάλ ήταν για δεκαετίες οι βροχές. Ή μάλλον οι μπόρες, που σε ορισμένες περιπτώσεις είχαν ως αποτέλεσμα μεγάλες ζημιές. Μέχρι που ήρθε ο κορωνοϊός, η διοργάνωση μετατέθηκε χρονικά στα τέλη Ιουνίου με αρχές Ιουλίου και οι εκδότες και βιβλιοπώλες συνειδητοποίησαν ότι αυτή αλλαγή δεν μείωσε, αντίθετα αύξησε, την εμπορικότητα, ενώ αποφεύγονται σε σημαντικό βαθμό οι βροχές. Ήδη για τη φετινή διοργάνωση, που θα ξεκινήσει την Παρασκευή 24 Ιουνίου και θα ολοκληρωθεί την Κυριακή 10 Ιουλίου, οι προετοιμασίες βρίσκονται στην κορύφωσή τους. Τις τελευταίες ημέρες –όπως φαίνεται και στη φωτογραφία- τα συνεργεία πιάνουν δουλειά με το πρώτο φως της ημέρας, κυριολεκτικά! Αν, μάλιστα, επιβεβαιωθούν οι μετεωρολόγοι ότι βρισκόμαστε εν μέσω παρατεταμένου καύσωνα, η βόλτα στην παραλία το βραδάκι, δίπλα στη θάλασσα και κοντά στα βιβλία θα αποτελεί ιδανική επιλογή. Άσε που όλο και κάτι ενδιαφέρον θα υποπέσει στην αντίληψή μας για να διαβάσουμε και αυτό το καλοκαίρι.

Η επιστροφή του Κεδρηνού λόφου

Αν και με δύο χρόνια καθυστέρηση, λόγω του κορωνοϊού, επιστρέφει στην κοινωνική ζωή της Θεσσαλονίκης το αναψυκτήριο του Κεδρηνού Λόφου στο Σέιχ Σου. Η σχετική εξαγγελία είχε γίνει για το 2020, αλλά κανείς δεν μπορεί να υποτιμήσει ούτε τη γραφειοκρατία, ούτε –πολύ περισσότερο- τις επιπλοκές που δημιούργησε η πανδημία. Επιπλέον υπήρχαν πολεοδομικές ατασθαλίες που έπρεπε να τακτοποιηθούν, όπως κι έγινε. Μέχρι τις 15 Ιουλίου ο χώρος θα λειτουργήσει δίνοντας τέλος στην αγρανάπαυση που υπάρχει από το 2014. Από κοντά και η παρακείμενη «Μακεδονική ταβέρνα», που επίσης έχει να θυμίσει πολλά στους παλαιότερους Θεσσαλονικείς. Ένα περιουσιακό στοιχείο του δήμου Θεσσαλονίκης αξιοποιείται και αυτό σίγουρα είναι θετικό.

Ένα Open Mall ως δικαιολογία

Οι παρεμβάσεις του δήμου Θεσσαλονίκης με αφορμή τη δημιουργία του Open Mall Galerius ότι το πέταλο που δημιουργούν οι οδοί Αλεξάνδρου Σβώλου, Παύλου Μελά και Δημ. Γούναρη κι έχει στο επίκεντρό του την πλατεία Ναυαρίνου έχουν μεγάλο ενδιαφέρον για τους κατοίκους της περιοχής, αλλά δεν μοιάζουν ικανές να «σπρώξουν» κόσμο στην αγορά. Η ενίσχυση του φωτισμού, η αύξηση του πρασίνου, η επέκταση της παιδικής χαράς που υπάρχει από τα 100 στα 300 τετρ. μέτρα είναι πολύτιμες αστικές υποδομές, αλλά είναι μάλλον αδύναμες να τονώσουν εμπορικά μια περιοχή. Διότι, εάν κάτι προσφέρουν τα οργανωμένα εμπορικά κέντρα που λειτουργούν στην περιφέρεια του πολεοδομικού συγκροτήματος είναι ευκολότερη πρόσβαση και θέσεις στάθμευσης. Το κέντρο της Θεσσαλονίκης, στο οποίο συμπεριλαμβάνεται και η περιοχή του Open Mall Galerius, είναι από μόνο του ένα ανοιχτό εμπορικό κέντρο πολύ μεγαλύτερο και πλουσιότερο από τα μεμονωμένα στα ανατολικά και στα δυτικά και γι’ αυτό συγκεντρώνει πολύ κόσμο. Αλλά τόσο η προσβασιμότητα όσο και η στάθμευση παραμένουν προβληματικές καταστάσεις.