Σημαντικά στοιχεία για τις επιπτώσεις που προκάλεσε η φονική θεομηνία Daniel, με τις εκτεταμένες πλημμύρες στα χωράφια του θεσσαλικού κάμπου τον περασμένο Σεπτέμβριο παρουσιάστηκαν από ερευνητές του ΕΛΓΟ Δήμητρα στο πλαίσιο της 30η Agrotica.
Η έκταση του ακραίου καιρικού φαινομένου ήταν τόσο μεγάλη που έπεσαν από 500 – 1000 mm σε 24 ώρες, 500 χιλιάδες έως 1.1 εκατομμύριο τόνοι νερού/km2 με τη συνολική εισροή βροχοπτώσεων να κυμαίνεται από 7 έως 10 δισεκατομύρια τόνους νερού.
Αποτέλεσμα ήταν να πλημμυρίσουν 1.400.000 στρέμματα. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι στις 22 Σεπτεμβρίου του περασμένου έτους και αφού πέρασαν μέρες από την κακοκαιρία, 180.000 στρέμματα βρισκόταν ακόμη κάτω από το νερό.
Εκτός από τις τεράστιες εκτάσεις που βούλιαξαν, τα ορμητικά νερά αλλά και τα φερτά υλικά μετακίνησαν εκατοντάδες εκατομμύρια στρέμματα γόνιμου εδάφους με αποτέλεσμα κάποια να έχουν σβηστεί από προσώπου γης.
Πέρα από τις ζημιές που προκλήθηκαν στα εδάφη, τεράστια είναι καταστροφή στα δίκτυα άρδευσης με εκατοντάδες κατεστραμμένες γεωτρήσεις συν τον αγροτικό εξοπλισμό για το πότισμα των χωραφιών.
Από τις αυτοψίες και τις δειγματοληψίες στις οποίες προχώρησαν συνεργεία του ΕΛΓΟ Δήμητρα καταγράφηκε εναπόθεση φερτών υλικών, διάβρωση και μεταβολή της φυσικής κατάστασης των γεωργικών εδαφών και συσσώρευση υδάτων με άμεση αρνητική επίδραση στη γονιμότητα του εδάφους.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι το ίζημα που σχηματίστηκε στα εδάφη, το οποίο φτάνει σε κάποιες περιπτώσεις μέχρι και το 1.10 εκατοστά. Αποτέλεσμα της δημιουργίας αυτού του ιζήματος είναι να μην μπορεί να προχωρήσει γρήγορα η διαδικασία της αποστράγγισης, ενώ όταν πέσει ακόμη και ένα μικρό ποσοστό βροχής δεν μπορεί να απορροφηθεί.
Το φορτίο των ιζημάτων θα μπορέσει να ενσωματωθεί στο έδαφος μόνο όταν το επιτρέψει η υγρασία του. Ο Γεωπόνος του ΕΛΓΟ Δήμητρα, Λευτέρης Ευαγγέλου, επισήμανε ότι οι γεωργοί θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί, καθώς αν δεν ενσωματωθεί το ίζημα υπάρχει κίνδυνος όταν οι ίδιοι αναμοχλεύουν το χώμα, αυτό να συμπιέσει το έδαφος.
Το θετικό σύμφωνα με τον κ. Ευαγγέλου είναι ότι τα ιζήματα έχουν ιδιότητες που δεν αναμένεται να επηρεάσουν σημαντικά την καλλιεργητική ικανότητα του εδάφους μετά την ενσωμάτωσή τους και αυτό, όπως είπε, αφορά την πλειονότητα των καλλιεργούμενων εκτάσεων. Πρόσθεσε ακόμη ότι εκεί όπου υπάρχουν μεγάλοι όγκοι η επίδραση στην ποιότητα του εδάφους αναμένεται να είναι σημαντική και σε περιπτώσεις που δεν είναι δυνατή η ενσωμάτωση των ιζημάτων θα χρειαστούν μέτρα αποκατάστασης, τα οποία πρέπει να εξεταστούν.
Ένα θετικό στοιχείο σύμφωνα με τον κ. Ευαγγέλου είναι ότι δεν υπήρξε ακραία επιβάρυνση με βαρέα μέταλλα για να επηρεαστεί η βιολογία του εδάφους, ωστόσο η εικόνα που προέκυψε είναι ανάλογη με την τοποθεσία του κάθε χωραφιού.
Αναφορικά με την πολυήμερη παραμονή του νερού στο έδαφος ανέφερε ότι επηρεάζει άμεσα τη γονιμότητα και όλες τις μικροβιακά ελεγχόμενες διεργασίες.
Επισήμανε επίσης πως σημαντικό ποσοστό των εδαφών θα μπορέσει να καλλιεργηθεί και μάλιστα είπε πως η φύτευση ψυχανθών και σιτηρών θα βοηθήσει το έδαφος να ανακάμψει.
Υπογράμμισε όμως ότι υπάρχουν και περιοχές όπου τα εδάφη έχουν καταστραφεί πλήρως και δεν πρόκειται να επανέλθουν με την καλλιέργεια να είναι αδύνατη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περιοχή Νέο Μοναστήρι, ανάμεσα στα Φάρσαλα και στον Δομοκό, όπου μια έκταση 3 χιλιάδων στρεμμάτων έχει μετατραπεί σε έρημο, ενώ υπάρχει αγρότης που είχε 420 καλλιεργήσιμα στρέμματα και του έμειναν μόλις 20.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, σημαντικό ρόλο για την επόμενη ημέρα της καλλιέργειας θα παίξει η κατάλληλη λίπανση των εδαφών με τα απαραίτητα στοιχεία κατόπιν των αναλύσεων που θα γίνουν σε κάθε αγρόκτημα.