«Κάθε λάθος μπορεί να γίνει… τέχνη» είπε και χαμογέλασε. Ένα μουτζουρωμένο γράμμα σε μια λέξη, εν προκειμένω στο αυτόγραφο της Βικτόρια Χίσλοπ προς τη Voria.gr, έδωσε σε δευτερόλεπτα τη θέση του σε μια μικρή, αυτοσχέδια καρδιά με βέλος ή αλλιώς επιβεβαίωσε τα γρήγορα αντανακλαστικά και το ταλέντο μιας συγγραφέως να μετατρέπει ένα μικρό ερέθισμα, ακόμα και αρνητικό, σε συναισθήματα και ιστορίες. Κάτι που η γνωστή για τα φιλελληνικά της αισθήματα –Ελληνίδα και με τη βούλα πια- Βρετανίδα συγγραφέας των βιβλίων «Το Νησί», «Το Νήμα» και πλέον και «Το ειδώλιο»- γνωρίζει καλά.
Μια ώρα συναναστροφής με τη Βικτόρια Χίσλοπ –κατά τη διάρκεια της οποίας το τσάι του βουνού συνάντησε το English breakfast tea- λίγο πριν από τη χθεσινή της παρουσία στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης* -χάρη στην ευγενική μεσολάβηση του βιβλιοπωλείου «Κωνσταντινίδης»- ήταν αρκετή για να αντιληφθούμε γιατί οι Έλληνες την αγαπούν τόσο πολύ. Ευπροσήγορη, προσιτή, με ένα χιούμορ ελληνικό, μια γλύκα έμφυτη, μια ευγένεια όχι βρετανικά τυπική που κρατά αποστάσεις, αλλά γεμάτη από το «κοντά» της ελληνικής ψυχής, χειριζόταν την ελληνική γλώσσα με έναν τρόπο που φανέρωνε την περηφάνια της για την κατάκτηση της κάθε λέξης. Ήταν χαρακτηριστικό πώς «πατούσε» στις λέξεις, κρατιόταν από αυτές καθώς πήγαζαν από μέσα της, σαν από το πηγάδι μιας συλλογικής γλωσσικής μνήμης, με τη διαφορά όμως πως δεν μεγάλωσε με αυτή, αλλά την κατέκτησε στην πορεία. Κατά τη συζήτηση μας μάλιστα κι όσο προέκυπταν νέοι λεξιλογικοί θησαυροί, όπως «αφετηρία», «αξιοκρατία», ήθελε όλους να τους καταγράψει στο χαρτί, για να τους προσθέσει ως μικρά κομμάτια στο παζλ της διαχρονικής ελληνικής της εμπειρίας.
Στο τελευταίο της βιβλίο με τίτλο «Το ειδώλιο» η αρχαιοκαπηλία βρίσκεται στο επίκεντρο της πλοκής και η νεαρή Ελληνοσκωτσέζα ηρωίδα του, Χέλενα, εμφορείται από τη λαχτάρα να προστατέψει τα αρχαία ελληνικά κειμήλια, με προφανείς συμβολισμούς γύρω από την υπόθεση της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Η πρόσκληση για τη συμμετοχή σε μια ανασκαφή στην Κέρο πριν από μερικά χρόνια ήταν το ερέθισμα που έκανε τη Βικτόρια Χίσλοπ να θέλει να γράψει για τους αρχαιολόγους και τη δουλειά τους. Ήταν για εκείνη έκπληξη το πόσο μεγάλο πρόβλημα αποτελούσε και αποτελεί η αρχαιοκαπηλία και κάπως έτσι ήρθε η έμπνευση. «Η αρχαιοκαπηλία είναι κλοπή από όλους μας. Κάποιος παίρνει κάτι από τη γνώση του ποιοι είμαστε και γιατί είμαστε εδώ» ανέφερε χαρακτηριστικά η συγγραφέας. Στη Χέλενα, ένα κορίτσι που μεγάλωσε ασφαλές στη βρετανική επαρχία και ξαφνικά βρέθηκε στην «καρδιά» της χούντας στην Αθήνα, σε μια μεγαλούπολη όπου κυριαρχούσε ο φόβος, έκρυψε λίγο από τον εαυτό της. Άλλωστε, κι εκείνη έζησε τα παιδικά της χρόνια σε μια βρετανική επαρχιακή πόλη, όπου η ευτυχία ήταν απλή και προσιτή, την ίδια περίοδο που στην Ελλάδα κυριαρχούσαν τα σκοτάδια.
Στην ερώτηση πώς εισπράττουν οι ξένοι αναγνώστες των βιβλίων της το γεγονός ότι η Ελλάδα πρωταγωνιστεί στις ιστορίες της, σημείωσε πως ενδιαφέρονται για την Ελλάδα και την αγαπούν, κυρίως οι Γάλλοι και οι Νορβηγοί εκπρόσωποι του αναγνωστικού της κοινού, αλλά και οι Άγγλοι που θέλουν να δραπετεύουν όταν διαβάζουν. Όσο για τους Έλληνες υποδέχονται με ενθουσιασμό κάθε ιστορία της, παρόλο που συχνά ασχολείται με θέματα που μπορεί να θεωρούνται ταμπού, όπως η Σπιναλόγκα και το στίγμα της λέπρας ή ο ελληνικός Εμφύλιος.
Το 2020 η Βικτόρια Χίσλοπ πολιτογραφήθηκε Ελληνίδα με προεδρικό διάταγμα, μια απόφαση που έλαβε υπόψη της την παγκόσμια προβολή του μνημείου της Σπιναλόγκας, αλλά και την ανάδειξη της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσα από το συγγραφικό της έργο. Μετά από την εξέλιξη αυτή έχει έναν άλλο αέρα, ακόμα πιο ελληνικό, όπως παραδέχεται, και είναι πολύ χαρούμενη για όλα όσα σημαίνει η τιμητική αυτή πολιτογράφηση.
*Η Βικτόρια Χίσλοπ βρέθηκε χθες στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο της δράσης «Συγγραφείς του κόσμου ταξιδεύουν στο Μέγαρο». Όσοι δεν κατάφεραν να τη συναντήσουν, έχουν ακόμα μία ευκαιρία σήμερα το μεσημέρι στη 1, οπότε και θα υπογράφει το νέο της βιβλίο στο βιβλιοπωλείο «Κωνσταντινίδης».