Η εποχή του ακριβού χρήματος είναι εδώ και προκαλεί σοκ στις αγορές ομολόγων, ενώ αναστατώνει και τις αγορές μετοχών, που κατά το μεγαλύτερο μέρος του έτους κινούνταν ανοδικά κόντρα στις γεωπολιτικές συγκρούσεις, την κρίση κόστους ζωής και την απειλή της ύφεσης.
Καθώς όμως η μάχη κατά του υψηλού πληθωρισμού δεν εξελίχθηκε όσο γρήγορα κάποιοι περίμεναν, ο κύκλος της πιο επιθετικής νομισματικής σύσφιξης δεν έκλεισε και η συρρίκνωση της οικοδομικής δραστηριότητας σε μεγάλες οικονομίες άρχισε, η λιακάδα των αγορών χάθηκε απότομα και τα ακραία καιρικά φαινόμενα χτύπησαν.
Σε αυτό το περιβάλλον το κόστος δανεισμού για τις κυβερνήσεις έχει επιστρέψει σε επίπεδα που είχαμε να δούμε λίγο πριν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση ή και κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη.
Η απόδοση του 10ετους κρατικού ομολόγου των ΗΠΑ έφτασε σήμερα το πρωί έως και το 4,884%, ενώ του 30ετους εκτινάχθηκε στο 5%. Και στις δύο περιπτώσεις είναι οι υψηλότερες αποδόσεις που βλέπουμε από το 2007, λίγο πριν σπάσει η φούσκα των subprime δανείων και υποστεί η παγκόσμια οικονομία σε πιστωτική ασφυξία. Την ίδια ώρα η απόδοση του 10ετους γερμανικού ομολόγου (που θεωρείται παραδοσιακά καταφύγιο των αγορών) σκαρφαλώνει στο 3% – σημείο που είχαμε να δούμε από το 2011, όταν η «ελληνική κρίση» ταλάνιζε τη νομισματική ένωση του ευρώ. Ακόμη και στην Ιαπωνία τα overnight swaps των 10ετών ξεπέρασαν το 1%, για πρώτη φορά από τον Ιανουάριο.
Τα ομόλογα διεθνώς καταγράφουν πλέον απώλειες 3,5% το 2023, ζημιώνοντας τους επενδυτές που τοποθέτησαν σε αυτά, ενώ σε μία ένδειξη του φόβου που επικρατεί στην αγορά, ο δείκτης μεταβλητότητας BofA MOVE στο ICE εκτινάχθηκε στα υψηλότερα επίπεδα από τον Μάιο. Η μέση τιμή των αμερικανικών ομολόγων στον δείκτη Bloomberg US Treasury Index έχει διολισθήσει στα 85,5 σεντς ανά δολάριο και είναι πολύ κοντά στο ιστορικό χαμηλό του 1981.
Ισχυρές πιέσεις και για τα ελληνικά ομόλογα
Τα ελληνικά ομόλογα δεν μπορούν να παραμείνουν ανεπηρέαστα. H απόδοση του ελληνικού κρατικού 10ετους ανέρχεται σήμερα στο 4,52% – αυξημένη κατά σχεδόν μία μονάδα σε σχέση με τα επίπεδα, στα οποία βρισκόταν στις 26 Ιουνίου – την επομένη του εκλογικού θριάμβου της Νέας Δημοκρατίας. Το μαζικό ξεπούλημα στις αγορές θα μπορούσε να παρασύρει τις τιμές των ελληνικών ομολόγων ακόμη χαμηλότερα, αυξάνοντας αντίστοιχα ακόμη περισσότερο την απόδοσή τους (δηλαδή το κόστος με το οποίο δανείζεται το κράτος). Ωστόσο ένα μικρό «φρένο» μπαίνει από τις ενθαρρυντικές επισημάνσεις των οίκων αξιολόγησης και την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, ύστερα από 13 χρόνια στην κατηγορία των «σκουπιδιών». Θα πρέπει δε να σημειωθεί ότι για την Ιταλία – τη τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του ευρώ – τα πράγματα είναι πιο δύσκολα, αφού η απόδοση του 10ετους ξεπέρασε σήμερα το 5%.
Εξαιτίας του αρνητικού αυτού κλίματος που επικρατεί πάντως η Ελλάδα αναμένεται να δανειστεί με σχετική «φειδώ» από τις αγορές μέσα στο 2024. Υπολογίζεται ότι θα αντλήσει περίπου 7 δισ. ευρώ, έναντι 9 δισ. ευρώ που έχουν αντληθεί μέχρι στιγμής φέτος και 8,3 δισ. ευρώ μέσα στο 2022. Στα σχέδια του ελληνικού δημοσίου περιλαμβάνεται η έκδοση «πράσινου» ομολόγου, ενώ αναμένεται να συνεχιστούν και οι εκδόσεις εντόκων γραμματίων, στις οποίες θα δίνεται δυνατότητα συμμετοχής των μικροεπενδυτών. (Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ).
Στη σημερινή δημοπρασία εντόκων γραμματίων το Δημόσιο άντλησε 812,5 εκατ. ευρώ με το επιτόκιο να ανεβαίνει στο 3,9% από 3,72% στην αντίστοιχη προηγούμενη έκδοση.
Η εικόνα στις μετοχές
Το ξεπούλημα των ομολόγων ρίχνει σκιά και στα χρηματιστήρια αξιών. Μετά τις βαριές απώλειες της Wall Street το βράδυ της Τρίτης, ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx Europe 600 το πρωί της Τετάρτης κινείται σε αρνητικό έδαφος, διολισθαίνοντας μάλιστα σε χαμηλά 6 μηνών. Υπό πίεση και το ελληνικό χρηματιστήριο, με τις απώλειες πάντως να περιορίζονται στο 0,2% λίγο μετά τις 12:20.