Στην Πολεμική Αεροπορία δεν ξεχωρίζουν τους άνδρες από τις γυναίκες. Δεν φτάνει μόνον, λένε οι επιτελείς, να απογειώσεις ένα μαχητικό, αλλά και να αντέξει ο/η πιλότος τα πολλά G. Και έχουν απόλυτo δίκιο, όπως λένε οι ίδιοι οι πιλότοι. Γιατί στις αερομαχίες («dogfights» στη γλώσσα των αεροπόρων) οι πιέσεις που δέχονται από την επιτάχυνση της βαρύτητας μπορεί να φθάσουν τα 9G.
Η υποσμηναγός (Ι) Χρυσάνθη Νικολοπούλου από τις Πηγές Καβάλας είναι η πρώτη γυναίκα πιλότος F-16, έχει πάρει μέρος με το μονοθέσιο μαχητικό της σε αερομαχίες και ένιωσε τα πολλά G εκεί ψηλά στο Αιγαίο. Όταν ρωτάς για τα συναισθήματά της την ώρα που πηγαίνει σε μια αποστολή για να αναγνωρίσει αλλά και να αναχαιτίσει έναν εναέριο εισβολέα, απαντά με ξεχωριστή ψυχραιμία: «Χρειάζεται περισυλλογή, αφοσίωση στην αποστολή σου, γιατί ελλοχεύουν κίνδυνοι». Οντως οι κίνδυνοι εκεί ψηλά ή στην εσχατιά του Αιγαίου είναι πολλοί και υπαρκτοί.
Δεν θέλει να επεκταθεί στους κινδύνους, ποιος ξέρει γιατί, ίσως κωλύεται από την υπηρεσία της, απλώς λέει πως «το να πετάς με ένα μαχητικό F-16 αποτελεί από μόνο του μια ξεχωριστή εμπειρία, καθώς κάθε πτήση σού προσφέρει διαφορετικά συναισθήματα. Παρ’ όλα αυτά, είναι τόσο απαιτητικό το περιβάλλον που πρέπει να είσαι αφοσιωμένη και συγκεντρωμένη σε αυτό που κάνεις κάθε δευτερόλεπτο».
Για ένα κορίτσι μόλις 28 ετών στο πιλοτήριο ενός πανάκριβου μαχητικού αυτό που έχει σημασία είναι να έχει πρωτίστως υπευθυνότητα και άριστη εκπαίδευση. Γιατί προτού καθίσει στο πιλοτήριο του F-16 και να πετάξει μόνη της, προηγήθηκε σκληρή δουλειά από τη νεαρή υποσμηναγό. Τέσσερα χρόνια στη Σχολή Ικάρων, εκπαίδευση στη φυγόκεντρο στο εξωτερικό, πτήσεις με εκπαιδευτικά Τ-41, Τ-2, Τ-6 και εν συνεχεία στο F-16. Οχι όμως στην αρχή μόνη. Μαζί με ένα άλλον συνάδελφο, έως ότου βεβαιωθεί πρώτα η ίδια αλλά και οι εκπαιδευτές της καθώς και οι υπόλοιποι συνάδελφοί της ότι μπορεί υπεύθυνα να κρατήσει τo control stick του μαχητικού και να πετάξει μόνη της στον ουρανό του Αιγαίου.
Ακοίμητη φρουρός των ελληνικών ουρανών. Όπως και οι άλλοι συνάδελφοί της. Χρειάστηκε να παραμείνει σε κατάσταση συναγερμού ακόμα και μισή ώρα μέσα στο πιλοτήριο του αεροσκάφους, έως ότου δοθεί η διαταγή «scramble» για άμεση απογείωση. Και όταν δοθεί τέτοια εντολή πρέπει σε ελάχιστο χρόνο να τροχοδρομήσει, να απογειωθεί και μόνον κατά τη διάρκεια της πτήσης θα λάβει τις κατάλληλες εντολές για την αποστολή της.
Τι είναι αυτό που σας έκανε να γίνετε πιλότος;
Πάντα υπήρχε μέσα μου η αγάπη για τις πτήσεις και τα μαχητικά. Στο Λύκειο, δίχως κάποιο ερέθισμα, καθώς το οικογενειακό μου περιβάλλον δεν έχει κάποια σχέση με την αεροπορία, πήρα την απόφαση να δηλώσω τη Σχολή Ικάρων. Σήμερα νιώθω ο πιο τυχερός άνθρωπος που μπορώ και κάνω αυτό το επάγγελμα.
Είστε η πρώτη γυναίκα στα F-16, ποια ήταν η εντύπωσή σας όταν πιλοτάρατε για πρώτη φορά ένα τέτοιο πανάκριβο µαχητικό;
Είναι τιμή μου και αισθάνομαι ιδιαίτερα υπερήφανη που είμαι η πρώτη γυναίκα στα F-16 και θα καταβάλω κάθε προσπάθεια να αποδώσω τα μέγιστα στη διάρκεια της αεροπορικής μου καριέρας διότι δεν πρόκειται απλά για έναν τίτλο αλλά για ένα λειτούργημα. Θυμάμαι ακόμη την πρώτη φορά που μπήκα στο πιλοτήριο του F-16 μαζί με τον εκπαιδευτή μου. Είχα μεγάλη ανυπομονησία να βιώσω την αίσθηση της πτήσης αλλά και των G.
Ποια ήταν η αντίδραση των ανδρών συναδέλφων σας; Των φίλων σας; Της οικογένειάς σας;
Η παρουσία μιας γυναίκας σε ένα οποιοδήποτε εργασιακό περιβάλλον ούσα μειοψηφία εγείρει κάποιου είδους διστακτικότητα. Παρ’ όλα αυτά, επειδή στην Πολεμική Αεροπορία έννοιες όπως συνεργασία και συναδελφικότητα είναι συνυφασμένες με τη λειτουργία και την επίτευξη της αποστολής, η αποδοχή από τους άνδρες συναδέλφους ήρθε σχεδόν άμεσα. Η οικογένειά μου από την πρώτη στιγμή με στήριξε σε αυτή μου την απόφαση και σήμερα είναι ιδιαίτερα υπερήφανοι»
«Φαντάσματα» και «Scramble»
Όταν η Χρυσάνθη Νικολοπούλου ερωτάται εάν συνάντησε κάποια δυσκολία σε αποστολές αναχαίτισης αεροσκαφών ή αερομαχιών είναι λιγομίλητη, προσέχει μήπως και αποκαλύψει κάτι που δεν πρέπει για την εθνική ασφάλεια, και απαντά: «Κάθε αποστολή αποτελεί πρόκληση για τον ιπτάμενο/η, με τις δικές της ιδιαιτερότητες και απαιτήσεις. Εάν θα ξεχώριζα κάποια, αυτή θα ήταν η πρώτη πτήση «Scramble»».
Αν κάποιος δει τον τόπο καταγωγής των πιλότων (ανδρών και γυναικών) της Πολεμικής Αεροπορίας αμέσως θα διαπιστώσει ότι στη συντριπτική τους πλειονότητα προέρχονται από την περιφέρεια. Το συναντά ακόμα και στους ήρωες πιλότους που έδωσαν τη ζωή τους για να είναι η χώρα μας ελεύθερη και εθνικά κυρίαρχη – όλοι τους προέρχονται από την περιφέρεια. Η ελληνική περιφέρεια γεννά λοιπόν πιλότους που κάνουν υπερήφανη τη χώρα μας. Αυτά τα νεαρά παιδιά που με εκπληκτική εκπαίδευση, ψυχραιμία, εμπειρία, επαγγελματισμό και αποφασιστικότητα «κρατούν Θερμοπύλες», όπως λένε οι ανώτεροί τους.
Άλλωστε και αυτό το ανδρικό οχυρό έχει κυριευθεί, εδώ και μία δεκαετία. Ακόμη και στη Σχολή Ικάρων για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα αρχηγός ήταν γυναίκα. Μια δύσκολη σχολή στην οποία εισέρχεται κάποιος ή κάποια μέσω των πανελλαδικών εξετάσεων, ενώ η φοίτηση είναι γεμάτη δοκιμασίες, διαρκεί τέσσερα χρόνια και σε όλο αυτό το διάστημα οι Ίκαροι λαμβάνουν στρατιωτική παράλληλα με την ακαδημαϊκή τους εκπαίδευση.
Η πρώτη Ελληνίδα πιλότος F-16, με την «πουλάδα» υπερήφανα καρφιτσωμένη στη στολή της, στέκεται σχεδόν κάθε ημέρα μπροστά στο μαχητικό της, το επιθεωρεί προτού καθίσει στο όχι και τόσο άνετο κάθισμα, βάζει την κάσκα της, δοκιμάζει το οξυγόνο, τον ασύρματο, τα πτερύγια και απογειώνεται. Εδώ και τρία χρόνια πετά με το μαχητικό λαμβάνοντας μέρος σε αρκετές αποστολές, όχι μόνο στο Αιγαίο, αλλά και σε διεθνείς ασκήσεις όπως ο «Ηνίοχος», μια άσκηση η οποία συγκεντρώνει μεγάλο αριθμό ξένων συμμετεχόντων, καθώς και σε συνεκπαιδεύσεις με συμμαχικές αεροπορίες.
Η Χρυσάνθη Νικολοπούλου υπηρετεί στην 110 Πτέρυγα Μάχης στην καρδιά της ελληνικής αεράμυνας, στα «Φαντάσματα» («Ghosts»), όπως αποκαλούνται, έχοντας ως σήμα μια ρήση του Αριστοτέλη από τα «Ηθικά Νικομάχεια», το «Μαχιμώτατοι οι ισχύοντες», δηλαδή «Μαχητικότατοι οι ρωμαλέοι». Αποστολή της 110 ΠΜ είναι η διατήρηση υψηλού βαθμού αποτελεσματικότητας και ετοιμότητας, με κατάλληλη οργάνωση, εκπαίδευση του προσωπικού και συντήρηση των μέσων και συστημάτων που διατίθενται ή μετασταθμεύουν σε αυτή, για ανάληψη και επιτυχή διεξαγωγή αεροπορικών επιχειρήσεων, οποτεδήποτε απαιτηθεί και σύμφωνα με τα ισχύοντα σχέδια.
Όταν, τέλος, η υποσμηναγός ερωτάται τι θα συμβούλευε τα κορίτσια της ηλικίας της που θέλουν να γίνουν πιλότοι μαχητικού, απαντά: «Αυτό που θα συμβούλευα τα κορίτσια που ακολουθούν και θέλουν να γίνουν πιλότοι μαχητικών αεροσκαφών είναι να πιστέψουν ότι μπορούν να γίνουν και να καταφέρουν ό,τι ονειρεύονται. Αν δεν τολμήσουν στη ζωή τους δεν θα μπορέσουν ποτέ να φτάσουν σε αυτό που πραγματικά αγαπάνε. Οπότε θα τις προτρέψω να τολμήσουν, ακόμα και όταν όλα μοιάζουν αδύνατα και δύσκολα. Αξίζει να παλέψουν για τα θέλω τους και τις προσωπικές τους φιλοδοξίες…».
Πηγή: tovima