Ήταν σαν μια συλλογική προσπάθεια να ξορκιστεί το κακό όταν με φόντο το ηλιοβασίλεμα στην παραλία, ο ένας μετά τον άλλο πολίτες της Θεσσαλονίκης ανέβαιναν στο βήμα της εκδήλωσης Resilient Cafe (δείτε εδώ) για να μοιραστούν την προσωπική τους ιστορία από τον μεγάλο σεισμό του 1978.
Άλλους τους βρήκε στο μπάνιο να πλένονται, άλλους στην κουζίνα να μαγειρεύουν ενώ άλλους χαλαρούς στο σαλόνι να βλέπουν τον ποδοσφαιρικό αγώνα του Μουντιάλ που μεταδιδόταν εκείνο το βράδυ όταν στις 23.03 άρχισε να τρίζει η γη της Θεσσαλονίκης από τη σεισμική δόνηση των 6,3 βαθμών που έμελλε να χαραχτεί στην ιστορία της πόλης.
Το 1978 ο κ. Πριμεράκης ήταν στρατιώτης και τη νύχτα εκείνη της 20ης Ιουνίου είχε διανυκτέρευση και βρισκόταν στο σπίτι της αρραβωνιαστικιάς του και μετέπειτα γυναίκας του. «Τη στιγμή που σεισμού, πριν καν το καταλάβουμε έπεσαν όλα τα αντικείμενα από τη μικρή βιβλιοθήκη που υπήρχε. Τρομάξαμε τόσο πολύ που αλαφιασμένοι και έτσι όπως ήμασταν ντυμένοι κουτρουβαλήσαμε τα σκαλιά για να βγούμε από την πολυκατοικία» διηγήθηκε ο ίδιος.
Πηγαίνοντας 39 χρόνια πίσω, ο κ. Πριμεράκης περιέγραψε τον πανικό που επικρατούσε στους δρόμους, όπου «μωρά έκλαιγαν και άνθρωποι φώναζαν». Ο ίδιος μαζί με την αρραβωνιαστικιά του και την αδερφή της πήγαν γρήγορα στο ΑΠΘ, στα χορτάρια μπροστά στη Φυσικομαθηματική Σχολή, όπου είχε συγκεντρωθεί πλήθος κόσμου «Άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες ότι δεν ήταν αυτός ο σεισμός και έρχεται ένας ακόμα μεγαλύτερος. ‘Αρχισαν να κυκλοφορούν φήμες ότι θα εκκενωθεί όλη η Θεσσαλονίκη, θα πέσουν όλες οι πολυκατοικίες, ένας πανικός απερίγραπτος» συμπλήρωσε ακόμα μεταφέροντας στο κοινό την αίσθηση της αβεβαιότητας που επικρατούσε. Μάλιστα, ο ίδιος αναφέρθηκε και στους μετασεισμούς που ακολούθησαν λέγοντας ότι «καθόμασταν και κουνιόμασταν συνεχώς και αγκαλιαζόμασταν για να μην πέσουμε».
Ο κ. Πριμεράκης μίλησε ακόμα και για τη μόνη πολυκατοικία που έπεσε στη διάρκεια του σεισμού στην οδό Ιπποδρομίου. «Είχε πέσει η οικοδομή. Ούτε σε ταινίες, δεν είχα δει τέτοιες σκηνές. Κόσμος έψαχνε πάνω στα χαλάσματα για επιζώντες».
«Φωτιά ρίχνεις θεέ μου να μας κάψεις; είπα μόλις είδα μέσα από το σπίτι δύο τετραώροφες πολυκατοικίες να χτυπιούνται μεταξύ τους και να βγαίνουν φλόγες. Είπα ότι πάει, ήρθε το τέλος μας». Με αυτά τα λόγια περιέγραψε η Μαρία Κωσταντζίκη την εμπειρία της από τον σεισμό.
Όταν ο σεισμός χτύπησε την πόλη, η Μαρία ήταν μόλις 20 χρονών και, το σημαντικότερο, έγκυος στον ένατο μήνα. Η ίδια περιέγραψε πώς κατάφερε να βγει από τη μονοκατοικία όπου ζούσε: «Ο άντρας μου μου φώναζε “πέσε κάτω, πέσε κάτω”. Εύκολο ήταν όμως; Ήταν τέτοιος ο σεισμός που έκανες ένα βήμα μπροστά και δύο πίσω».
Λίγο μετά το τέλος του σεισμού, η κ. Κωσταντζίκη είχε μια μικρή αιμορραγία. Ο γιατρός που κατάφεραν να βρουν μετά κόπων και βασάνων της συνέστησε να πάει κάπου άλλού να γεννήσει καθώς στη Θεσσαλονίκη θα ήταν αδύνατο. Την επόμενη ημέρα η ίδια με την οικογένεια της βρέθηκε στο πατρικό της σπίτι στο Κιλκίς. Στην αυλή του σπιτιού φιλοξένησε την παρέα της για ένα διάστημα ενώ γέννησε στο νοσοκομείο της πόλης μαζί με πολλές άλλες γυναίκες που είχαν οδηγηθεί στην επαρχία ακριβώς για τον ίδιο λόγο. «Οκτώ γυναίκες γεννούσαμε ταυτόχρονα σε μια αίθουσα Παθολογικού» είπε ολοκληρώνοντας την ιστορία της.
Το αναπάντεχο περιστατικό που έζησε εκείνο το βράδυ περιέγραψε με τη σειρά του ο κ. Βλαχογιάννης. «Είχαμε μαζευτεί όλοι στην αυλή της μονοκατοικίας όπου έμενα στην περιοχή της Βούλγαρη. Ξαφνικά ήρθε προς το μέρος μας ένας άνθρωπος αλαφιασμένος, σαν να ζητούσε βοήθεια. Λίγα λεπτά μετά πέθανε στα χέρια μου».
Όπως διηγήθηκε ο κ. Βλαχογιάννης, ο άνθρωπος αυτός ήταν γείτονας του και έπασχε από την καρδιά του. «Η γυναίκα του του είχε ζητήσει να ανέβει στο σπίτι τους στον τέταρτο όροφο να κατεβάσει ένα ράντζο. Μάλλον λόγω της κούρασης, του πανικού, της βιασύνης, και λόγω του προβλήματος της καρδιάς έπαθε το επεισόδιο» είπε ο ίδιος, προσθέτοντας μάλιστα ότι μέσα βαθιά του πάντα θα νιώθει τύψεις που δεν ήξερε να βοηθήσει αυτόν τον άνθρωπο.
Η επόμενη ημέρα
Τόσο ο κ. Βλαχογιάννης όσο και ο Νίκος Φωτίου, ο αντιδήμαρχος Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Κοινωνίας των Πολιτών αναφέρθηκαν στις ημέρες που ακολούθησαν του μεγάλου σεισμού.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Φωτίου, μετά τον σεισμό υπήρξαν τόσο παραδείγματα αλληλεγγύης και γενναιοδωρίας όσο και κουτοπονηριάς. «Υπήρχαν αυτοί που είχαν Mercedes και της άφηναν παρακάτω για να ζητήσουν μια ντομάτα [από τα τρόφιμα που δίνονταν στους σεισμόπληκτους». Υπήρχε όμως και ο ταβερνιάρης εκείνος, που όπως διηγήθηκε ο κ. Φωτίου, είπε στους κατοίκους που ήταν μαζεμένοι κοντά στο μαγαζί του «τι μαλώνετε ρε για ένα αγγούρι, ελάτε εδώ έφτιαξα φασολάδα για όλους».
Στην αφήγησή του ο κ. Φωτίου, περιέγραψε το κλίμα που επικρατούσε μετά τον σεισμό δίνοντας μια πιο θετική χροιά. «Ήταν ένα πολύ τρομακτικό γεγονός. Αλλά ήταν και μια διακοπή της καθημερινότητας, της ρουτίνας. Για αρκετές ημέρες οι άνθρωποι δεν πήγαιναν στις δουλειές τους. Και έτσι όπως ήταν μέσα στις σκηνές και ήταν και καλοκαίρι, κάποιοι το είδαν σαν διακοπές» ανέφερε καταλήγοντας.
Αναφορικά με την «ανάρρωση» της πόλης από το γεγονός αυτό μίλησε και ο κ. Βλαχογιάννης, ο οποίος μάλιστα ως μέλος εμπορικής οικογένειας είχε δει πως είχε επηρεαστεί και αυτό το κομμάτι της ζωής της πόλης καθώς οι πολίτες ήταν ακόμα μουδιασμένοι: «Πρέπει να ευχαριστήσουμε τον Γιώργο Τόττη, ο οποίος τότε διοργάνωσε ένα μεγάλο γλέντι στην πλατεία Αριστοτέλους. Αυτό το γλέντι έδωσε ξανά ζωή στην πόλη και οι πολίτες μπόρεσαν να επιστρέψουν στον ρυθμό της καθημερινότητας που είχαμε».
Πηγή φωτογραφίας: Μηχανή του Χρόνου