Τρεις ειδήσεις είχε η σημερινή πολύωρη τριπλή συνεδρίαση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για τις δράσεις του νέου ΕΣΠΑ, υπό την προεδρία του περιφερειάρχη, Απόστολου Τζιτζικώστα.
Οι τρεις ειδήσεις που ανακοίνωσε ο κ. Τζιτζικώστας στους 38 δημάρχους και σε φορείς της Κεντρικής Μακεδονίας είναι οι εξής:
-Στο νέο ΕΣΠΑ εκτός από τις αστικές περιοχές μπαίνουν με δυο νέα προγράμματα βιώσιμης ανάπτυξης και ανάδειξης του τουριστικού και πολιτιστικού αποθέματος και μη αστικές περιοχές. Η πρώτη είναι ο ορεινός και ημιορεινός όγκος της Κεντρικής Μακεδονίας και η δεύτερη η ζώνη του Στρυμονικού Κόλπου μέχρι την Αμφίπολη. Συμμετέχουν συνολικά 15 δήμοι.
-Η Περιφέρεια δίνει τη δυνατότητα χρηματοδότησης και των μελετών (εκτός από την κατασκευή) των δήμων, κάτι που αποτελούσε πάγιο αίτημά τους, καθώς η αδυναμία εκπόνησης μελετών είχε ως αποτέλεσμα να βγαίνουν εκτός διεκδίκησης ευρωπαϊκών πόρων. Πλέον η Περιφέρεια θα δίνει τη δυνατότητα στα συγχρηματοδοτούμενα έργα οι 38 δήμοι να υποβάλλουν προτάσεις με τον τρόπο «Μελέτη – Κατασκευή».
-Το πρόγραμμα Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης «Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη», στο οποίο συμμετέχουν 12 Δήμοι της Θεσσαλονίκης (εκτός Βόλβης και Χαλκηδόνος, που δεν πληρούν τα κριτήρια της ΕΕ), δίνει τη δυνατότητα για τουλάχιστον ένα εμβληματικό ολοκληρωμένο έργο σε κάθε δήμο, με χρηματοδότηση και των μελετών και της κατασκευής.
Παρουσιάζοντας την πορεία του νέου ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, ο κ. Τζιτζικώστας επισήμανε ότι «έχουμε ήδη εκδώσει Προσκλήσεις για έργα και δράσεις ύψους 827,5 εκατομμυρίων ευρώ, έχουμε ήδη εντάξει έργα ύψους 529,5 εκατομμυρίων ευρώ και έχουμε ήδη υπογράψει συμβάσεις υλοποίησης των έργων ύψους 352,6 εκατομμυρίων ευρώ».
Δυο νέα προγράμματα
Οι μη αστικές περιοχές όπου θα χρηματοδοτηθούν έργα από τα δυο νέα προγράμματα, που ανακοίνωσε ο περιφερειάρχης, αφορούν σε 15 δήμους: Δίου – Ολύμπου, Βέροιας, Ηρωικής Πόλης Νάουσας, Έδεσσας, Αλμωπίας, Παιονίας, Κιλκίς, Σιντικής, Ηράκλειας, Σερρών, Εμμανουήλ Παππά, Νέας Ζίχνης, Αμφίπολης, Βόλβης και Αριστοτέλη.
Όπως τόνισε ο κ. Τζιτζικώστας, «στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, την προηγούμενη περίοδο, πάντα με βάση τους διαθέσιμους πόρους, δώσαμε προτεραιότητα στις αστικές περιοχές, εκεί όπου η συσσώρευση προβλημάτων έτεινε να δημιουργήσει κάποιες εστίες οξείας κοινωνικής ανισότητας, και με αυτά τα δεδομένα σχεδιάσαμε και εφαρμόζουμε τις Στρατηγικές Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης, στη Θεσσαλονίκη και σε άλλες πόλεις της Κεντρικής Μακεδονίας. Στο σχεδιασμό του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027, εκτός των αστικών κέντρων, επικεντρωνόμαστε και σε περιοχές με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: με αυξημένη διαθεσιμότητα πλουτοπαραγωγικών πόρων, ιδιαίτερο πολιτιστικό και περιβαλλοντικό δυναμικό και δυνατότητες για αξιόλογη τοπική παραγωγή και βιώσιμη τουριστική δραστηριότητα. Αποφασίσαμε λοιπόν, έπειτα από εξειδικευμένη ανάλυση, να προχωρήσουμε σε μια ολοκληρωμένη παρέμβαση σε δύο ευρύτερες περιοχές που παρουσιάζουν ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήματα και ταυτόχρονα πληρούν τα κριτήρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης:
-Πρώτη περιοχή, η ορεινή και ημιορεινή ζώνη της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, όπου έχουμε τεράστιες δυνατότητες στον τομέα του ορεινού και ημιορεινού τουρισμού, με το δίκτυο αρχαιολογικών και ιστορικών χώρων, με ένα 'τόξο' περιοχών ειδικού περιβαλλοντικού και τουριστικού ενδιαφέροντος και με πόλους έλξης διεθνούς εμβέλειας. Θα προχωρήσουμε στην Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση Ορεινών Περιοχών Κεντρικής Μακεδονίας.
-Η δεύτερη περιοχή είναι η ανατολική ζώνη κατά μήκος της ακτής του Στρυμονικού Κόλπου, η οποία επίσης διαθέτει αυξημένες δυνατότητες στον τομέα του τουρισμού, και έχει ισχυρή χωρική σύνδεση με δύο πολιτιστικούς πόρους διεθνούς εμβέλειας, βόρεια με την Αμφίπολη και νότια με το Άγιο Όρος, και θα αποτελέσει την Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση Στρυμονικού – Αμφίπολης.
H συγκεκριμένη οριοθέτηση και εξειδίκευση των δύο αυτών περιοχών αποτέλεσε αντικείμενο εμπειρογνωμοσύνης. Σήμερα είμαστε εδώ για να ξεκινήσουμε τη διαδικασία λεπτομερούς σχεδιασμού των δύο αυτών Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων, όπως άλλωστε κάνουμε όλα αυτά τα χρόνια στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, σε συνεργασία με τους δήμους τα Επιμελητήρια, τους εμπλεκόμενους φορείς αλλά και τους ίδιους τους πολίτες».
Ο περιφερειάρχης ανακοίνωσε ότι καθεμιά από τις δυο Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις σε αυτές τις περιοχές θα διοικείται μέσω μιας Επιτροπής Παρακολούθησης και Αξιολόγησης.
«Θέλουμε, στις δύο αυτές Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις, να εντάξουμε ό,τι πιο καινοτόμο, ό,τι πιο αποτελεσματικό και ό,τι πιο επωφελές ταυτόχρονα και για την τοπική ανάπτυξη και για την προώθηση της σύνδεσης του περιβαλλοντικού και πολιτιστικού δυναμικού με την τοπική παραγωγή και για τη βιώσιμη τουριστική δραστηριότητα, σε όλη την Περιφέρεια. Το ξεκαθαρίζω: Στόχος μας μας δεν είναι να προσθέσουμε απλά κάποιες χρηματοδοτήσεις από το ΕΣΠΑ στις τρέχουσες παρεμβάσεις στις δύο περιοχές ή σε άλλες παράλληλες δράσεις από άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα. Στόχος μας είναι οι δύο περιοχές να γίνουν υπόδειγμα καινοτόμας χωρικής ανάπτυξης. Θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο, με δύο ισχυρούς πόλους περιβαλλοντικής, τουριστικής, οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης στον ορεινό και ημιορεινό αλλά και των παραθαλάσσιο χώρο της Περιφέρειας μας. Γιατί έτσι εξασφαλίζουμε τα περισσότερα ουσιαστικά οφέλη για τους συμπολίτες μας. Και για το λόγο αυτό σας καλούμε να συμμετέχετε με τη μέγιστη δυνατή συνεργασία και αποτελεσματικότητα τόσο στο σχεδιασμό, όσο και στην υλοποίηση των έργων. Θέλουμε για ακόμα μία φορά, σε ένα ακόμα έργο η Κεντρική Μακεδονία να αποτελέσει στην Ελλάδα και ολόκληρη την Ευρώπη παράδειγμα και πρότυπο συνεργασίας, συντονισμού και αποτελεσματικότητας. Το θέλουμε για τον τόπο μας, για τις τοπικές κοινωνίες, για όλους τους συμπολίτες μας».
Χρηματοδοτούνται και οι μελέτες
Ο περιφερειάρχης παρουσιάζοντας τις νέες προσκλήσεις πρώτου και δεύτερου τετραμήνου του νέου ΕΣΠΑ, σημείωσε ότι πρόκειται για προσκλήσεις οι οποίες ήταν έτοιμες να εκδοθούν από το Νοέμβριο του 2023, όμως συνειδητά η διοίκηση της Περιφέρειας επέλεξε να τις προκηρύξει, μετά την ανάληψη καθηκόντων από τις νέες δημοτικές αρχές, ώστε να μην υπάρξουν οποιαδήποτε προβλήματα.
«Ήδη το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με συνολικούς πόρους ύψους 1,44 δισ. ευρώ, που όπως έχω πει πολλές φορές, αποτελεί την μεγαλύτερη χρηματοδοτική παρέμβαση όλων των εποχών στην Κεντρική Μακεδονία, παρουσιάζει στοιχεία υλοποίησης τα οποία προοιωνίζονται την επιτυχή έκβαση του. Και όταν λέμε επιτυχής έκβαση, εννοούμε τρία πράγματα: Απορρόφηση των πόρων. Υλοποίηση των έργων. Και το πιο σημαντικό, ουσιαστικές λύσεις στις πραγματικές ανάγκες των συμπολιτών μας. Ανοίγεται ο νέος ορίζοντας για τις νέες προτάσεις και εντάξεις των έργων των 38 δήμων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Μάλιστα, ειδικά για τις περιπτώσεις που δεν είναι δυνατόν να εκπονήσουν μόνοι τους οι δήμοι οριστικές μελέτες, σήμερα θα σας παρουσιάσουμε τον τρόπο εφαρμογής του συστήματος 'Μελέτη -Κατασκευή' σε συγκεκριμένες κατηγορίες συγχρηματοδοτούμενων έργων, που περιλαμβάνονται στις προσκλήσεις. Είναι πρώτη φορά που θα συμβεί κάτι τέτοιο και είναι το αποτέλεσμα μία συντονισμένης προσπάθειας, που έκανε η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας όλο το προηγούμενο διάστημα για να γίνει αποδεκτό. Να μπορούμε δηλαδή να χρηματοδοτήσουμε με πόρους του ΕΣΠΑ τόσο τη μελέτη όσο και την κατασκευή των έργων στους δήμους, στις κατηγορίες των έργων που αυτό είναι εφικτό», τόνισε ο κ. Τζιτζικώστας.
Τουλάχιστον από ένα εμβληματικό έργο σε 12 δήμους της Θεσσαλονίκης
Ο κ. Τζιτζικώατας ανακοίνωσε, στο πλαίσιο παρουσίασης του νέου προγράμματος «Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη» ότι θα υλοποιηθεί τουλάχιστον μια εμβληματική ολοκληρωμένη παρέμβαση ανά δήμο σε καθέναν από τους 12 δήμους που συμμετέχουν στο πρόγραμμα (Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Δέλτα, Θερμαϊκού, Θέρμης, Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς, Κορδελιού – Ευόσμου, Λαγκαδά, Νεάπολης – Συκεών, Παύλου Μελά, Πυλαίας – Χορτιάτη και Ωραιοκάστρου).
«Καλούμαστε, με τη νέα διευρυμένη μας σύνθεσή μας να συνεχίσουμε το πολύ σημαντικό έργο που έχουμε κάνει μέχρι σήμερα. Γιατί είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι στο ολοκληρωμένο ΕΣΠΑ και τολμήσαμε και πετύχαμε. Πετύχαμε τόσο στο επίπεδο της υλοποίησης των χρήσιμων και κρίσιμων έργων για τους συμπολίτες μας, στις γειτονιές και τους Δήμους μας, όσο και στο πρωτόγνωρο και πρωτοποριακό για τα ελληνικά δεδομένα 'πείραμα' της σύνθεσης και της στενής συνεργασίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, οχτώ Δήμων, και περισσότερων από δέκα τοπικών θεσμικών εταίρων και επιστημονικών φορέων. Και πλέον έχουμε δημιουργήσει μια ισχυρή βάση, ένα πραγματικό οικοδόμημα, που μας επιτρέπει να σχεδιάσουμε και υλοποιήσουμε τις παρεμβάσεις που χρειάζεται η 'Λειτουργική' όπως την αποκαλούμε πλέον περιοχή της Θεσσαλονίκης για το 2030. Όλοι μαζί, έχουμε κάνει εξαιρετική δουλειά και πλέον καλούμαστε να τη συνεχίσουμε και να την αναπτύξουμε ακόμα περισσότερο. Μια δουλειά που όλοι μας αναγνωρίζουμε ότι έχει τη σφραγίδα της Βούλας Πατουλίου, η οποία ως Αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης, με τον δικό της τρόπο από την πρώτη ημέρα αφοσιώθηκε και συνέβαλλε τα μέγιστα σε αυτή τη σπουδαία επιτυχία. Δεν μένουμε όμως σε όσα μαζί καταφέραμε. Τώρα κοιτάμε μπροστά. Και γνωρίζουμε πολύ καλά, ότι υπάρχουν ανάγκες αλλά και πολλές παρεμβάσεις που πρέπει να υλοποιήσουμε για να συνεχίσουμε να ανταποκρινόμαστε στην εμπιστοσύνη των συμπολιτών μας. Και βέβαια, ούτε στιγμή δεν στρέφουμε το βλέμμα μας από τον κύριο και πρωταρχικό στόχο μας, τη βελτίωσης της καθημερινότητας και της ποιότητας ζωής όλων των συμπολιτών μας», σημείωσε εισαγωγικά ο κ. Τζιτζικώστας.
Στόχος του νέου προγράμματος «Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη» είναι να υλοποιηθούν στο νέο πρόγραμμα όσο το δυνατόν περισσότερα έργα και δράσεις, αλλά και να αφήσει το συγκεκριμένο πρόγραμμα από τουλάχιστον ένα εμβληματικό έργο, το δικό του αποτύπωμα, σε καθέναν από τους 12 δήμους.
«Ένα βασικό δίδαγμα από την προηγούμενη περίοδο είναι ότι καταφέραμε και υλοποιήσαμε πολλές παρεμβάσεις και έργα κυρίως στον άξονα της αναβάθμισης του δημόσιου χώρου, της δημιουργίας πολλών νέων πράσινων χώρων και πάρκων και της ανάπλασης περιοχών στα όρια της περιοχής εφαρμογής. Τώρα που έχουμε περισσότερους δήμους και μεγαλύτερες ανάγκες, πιστεύω ότι είναι η ώρα να συναποφασίσουμε να εργαστούμε για την υλοποίηση ακόμα μεγαλύτερων, πιο εμβληματικών παρεμβάσεων σε κάθε έναν από τους 12 πλέον δήμους. Και το αναφέρω αυτό, όχι στη βάση των εντυπώσεων, αλλά σε καθαρά πρακτικό και ουσιαστικό για τον τόπο μας και τους συμπολίτες μας επίπεδο. Γιατί πραγματικά πιστεύω ότι υπάρχει η δυνατότητα να χρηματοδοτηθεί από τουλάχιστον μία μεγάλη παρέμβαση σε κάθε δήμο, με τις απαραίτητες 'διορθωτικές' κινήσεις σε αυτά που εσείς έχετε ιεραρχήσει ως προτεραιότητα και μας έχετε υποβάλλει ως προτάσεις. Πολλές προτάσεις που έχουν κατατεθεί είναι μελετητικά ανώριμες και απαιτούν ωρίμανση. Όμως πλέον, και για αυτό το κομβικό ζήτημα, ως διοίκηση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας έχουμε καταφέρει να βρούμε λύση. Αυτό που μέχρι σήμερα ένα από τα πιο γνωστά και μεγάλα εμπόδια για τα έργα ΕΣΠΑ, η μη δυνατότητα δηλαδή να χρηματοδοτήσουμε μελέτες ωρίμανσης έργων, πλέον έχει λυθεί. Με συντονισμένες προσπάθειες και παρεμβάσεις έχουμε εξασφαλίσει τη συναίνεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και τους απαραίτητους πόρους προκειμένου να χρηματοδοτήσουμε για αυτή την περίοδο τη μελετητική ωρίμανση ενός έργου για κάθε δήμο, για εμβληματικά έργα που εσείς έχετε ιεραρχήσει ως προτεραιότητα και φυσικά για όσους δήμους το χρειάζονται. Η βασική προϋπόθεση είναι ότι η μελέτη θα αφορά αποκλειστικά σε έργο που θα υλοποιηθεί κατά την τρέχουσα περίοδο και αφού φυσικά έχει προηγηθεί η συνεργασία με τη Διαχειριστική μας Αρχή και την Τεχνική μας Γραμματεία και είμαστε βέβαιοι για την επιλεξιμότητά του. Η πρόθεσή μας είναι, και σας καλώ αυτό να το συναποφασίσουμε σήμερα γιατί στο ΕΣΠΑ ο χρόνος είναι χρήμα, να κατευθυνθούμε σε μία εμβληματική παρέμβαση σε κάθε δήμο, που θα αφήσει ουσιαστικό αποτύπωμα στις τοπικές κοινωνίες, στους συμπολίτες μας, στις τοπικές επιχειρήσεις. Για όσες προτάσεις απαιτείται, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας θα συμβάλλει και στην ωρίμανσή τους. Και φυσικά, σύμφωνα με το στρατηγικό μας σχέδιο θα προχωρήσουμε και όλες τις υπόλοιπες προσκλήσεις για παρεμβάσεις στους δήμους», επισήμανε ο κ. Τζιτζικώστας.
Η αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης, Βούλα Πατουλίδου, επισήμανε: «Το πιο βασικό για τα μεγάλα ρεκόρ τις μεγάλες επιδόσεις και τις κορυφαίες νίκες είναι το πρώτο βήμα». Έκανε λόγο για ένα πρότυπο πρόγραμμα, όσον αφορά στη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη, που αποτέλεσε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αειφόρο αστική ανάπτυξη της Μητροπολιτικής Περιοχής Θεσσαλονίκης. Η ίδια ευχαρίστησε τους δημάρχους για την καλή συνεργασία, η οποία θα είναι το κλειδί και για το νέο πρόγραμμα. Μάλιστα, η κ. Πατουλίδου είπε ότι ήδη έχουν συγκεντρωθεί πολλά προτεινόμενα έργα από τους 12 δήμους στο νέο πρόγραμμα, μελετήθηκαν οι προτάσεις όλων και θα γίνει προσπάθεια να επιτευχθεί το καλύτερο.
Αυτή ήταν και η τελευταία παρουσία της κ. Πατουλίδου στο πρόγραμμα «Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη», που το έτρεξε προσωπικά ως αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης, από την αρχή του, το 2016, μέχρι και σήμερα, οπότε και η ίδια μίλησε με συγκίνηση, ενώ απέσπασε και τα εγκωμιαστικά σχόλια για τη δουλειά της όλα αυτά τα χρόνια, όπως και τις ευχές τους για την υποψηφιότητά της ως ευρωβουλευτή. Μάλιστα, ο ίδιος ο περιφερειάρχης φωτογράφισε τον αντικαταστάτη της κ. Πατουλίδου στην αντιπεριφέρεια Θεσσαλονίκης, δίνοντάς του το λόγο και κατά πάσα πιθανότητα θα είναι ο σημερινός αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Κώστας Γιουτίκας. Ανακοινώσεις, όπως είπε ο κ. Τζιτζικώστας την επόμενη εβδομάδα.