Συζήτηση για το διαχρονικό ιδεώδες της Δημοκρατίας και τη διαφύλαξή της από σύγχρονες προκλήσεις μέσα από την πολιτική πράξη, έγινε χθες στη διαδικτυακή εκδήλωση της Πολιτιστικής Εταιρείας Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος με προσκεκλημένους τον Αμερικανό διανοητή Daniel Ziblatt, καθηγητή της Επιστήμης της διακυβέρνησης του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Κυριάκο Μητσοτάκη, τον πρώην αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και καθηγητή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Ευάγγελου Βενιζέλου και την πρύτανη του Παντείου Πανεπιστημίου, Χριστίνα Κουλούρη.
Στην αρχή της εκδήλωσης, ο πρόεδρος της Πολιτιστικής Εταιρείας, Σταύρος Ανδρεάδης, θέτοντας το πλαίσιο της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, ανέφερε πως η επέτειος αυτή «πέρα από τους εορτασμούς είναι καλό να είναι αφορμή για αυτογνωσία. Να εμβαθύνουμε στα ιστορικά γεγονότα μέσα από μια ευρεία βάση, και σε όσα ακολούθησαν τα 200 χρόνια που μεσολάβησαν έως σήμερα. Αυτή η αυτογνωσία είναι τελικά πηγή δύναμης και αυτή τη στιγμή η κοινωνία μας έχει ανάγκη από τη δύναμη αυτή».
Τονίζοντας το γεγονός ότι μια τέτοια εκδήλωση αποτελεί γέφυρα ανάμεσα σε ηπείρους και εποχές, την ιστορική σκέψη με τη σύγχρονη πολιτική ανάλυση, η ιστορικός του 19ου αιώνα, Χριστίνα Κουλούρη, αναφέρθηκε στο «τι αποκαλύπτει η ιστορία για το μέλλον μας» και κατέληξε πως «η υιοθέτηση των δημοκρατικών ιδεών από τους Έλληνες Επαναστάτες είναι μια επιλογή που δεν ανακόπηκε με το τέλος της επανάστασης και την ίδρυση του ανεξάρτητου κράτους. [...] Η δημοκρατική πολιτική κουλτούρα που δημιουργήθηκε όσο εξελίσσονταν τα επαναστατικά γεγονότα αποτέλεσαν σημαντική παρακαταθήκη για το μέλλον του νέου κράτους».
Ο καθηγητής Ευάγγελος Βενιζέλος αναφερόμενος στο νήμα που διαπερνά την ιστορία των 200 χρόνων, και τη συνεχή σύγκρουση ανάμεσα αφενός στην εθνική και εδαφική ολοκλήρωση, αφετέρου στη θεσμική, συνταγματική και δημοκρατική ολοκλήρωση της χώρας, σημείωσε ότι «γιορτάζουμε φέτος όχι μόνο την επέτειο των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης της ανεξαρτησίας το 1821, αλλά και όλη τη διαδρομή του Ελληνικού Κράτους από την Επανάσταση μέχρι τα τώρα, μέχρι τη σημερινή Ελλάδα, που -παρά τις περιπέτειες, τις αντιφάσεις, τις παλινδρομήσεις- είναι ένα μεγάλο success story, μια δυτική Δημοκρατία».
Ο Αμερικανός καθηγητής και συγγραφέας του πολυσυζητημένου βιβλίου How Democracies Die (2018), Daniel Ziblatt, μίλησε για τη σημασία της επετείου όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για την Δημοκρατία διεθνώς, καθώς «οι δημοκρατίες δεν γεννιούνται μόνες» όπως χαρακτηριστικά είπε. Και αναλύοντας στην κατάσταση της Δημοκρατίας του 21ου αιώνα, ανέφερε ότι «υπάρχει μια μεγάλη συναίνεση στη Δύση σήμερα ότι η Δημοκρατία απειλείται ανά τον κόσμο. Από τη Βενεζουέλα, έως την Ουγγαρία και την Ινδία, υπάρχουν κίνδυνοι για τη Δημοκρατία. Και ξαφνικά, απρόσμενα, οι παλαιότερες δημοκρατίες του κόσμου στην Ευρώπη, αλλά και στη Βόρεια Αμερική, αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις». Αναλύοντας το πολιτικό παράδοξο όπου οι ρίζες αυτών των προκλήσεων, όπως ο λαϊκισμός και η δημαγωγική πολιτική, προέρχονται από τα ίδια τα πολιτικά συστήματα, την εξέλιξη των πολιτικών κατεστημένων του 20ου αιώνα, το ρόλο των μέσων μαζικής ενημέρωσης, αλλά και τη σύγχρονη δύναμη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, κατέληξε λέγοντας πως «είναι σημαντικό οι πολιτικοί και οι πολίτες να έχουν ευήκοα ώτα προς τους πολιτικούς θεσμούς. [...] Στο τέλος της ημέρας η δημοκρατία δεν είναι αυτοδιοικούμενο καθεστώς, σημαίνει τη συμπερίληψη πολιτικών και πολιτών»
Στην παρέμβασή που ακολούθησε από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο ίδιος αναφέρθηκε στην μετάβαση και τον μετασχηματισμό της πολιτικής σκηνής της χώρας τα τελευταία χρόνια, την επάνοδο στον δρόμο της ευημερίας, μια πολιτική πιο συμπεριληπτική, με έμφαση σε πολιτικές που εστιάζουν στα αποτελέσματα και τη δημιουργία δεσμών μεταξύ του κράτους και των πολιτών.
Τέλος, η συζήτηση μεταξύ των συνομιλητών ολοκληρώθηκε με την καταληκτική διατύπωση του πρωθυπουργού για τη μελλοντική προοπτική της Δημοκρατίας: «Νομίζω ότι το επόμενο κεφάλαιο της φιλελεύθερης δημοκρατίας αναπόφευκτα θα γραφτεί από την επόμενη γενιά. Τους νέους που έχουν αμφιβολίες αλλά και επίγνωση των προκλήσεων. [...] Η δημοκρατία χρειάζεται πολιτικούς δρώντες και αν η νέα γενιά νιώθει πως είναι ανούσιο να συμμετέχει στην πολιτική διαδικασία, τότε αναπόφευκτα αφήνουν το έδαφος σε άλλους.[...] Αυτό για μένα είναι μια πολύ σημαντική πρόκληση. Δεν έχω την απάντηση αλλά είναι μια ανησυχία εκ μέρους μου για τον τρόπο με τον οποίο η επόμενη γενιά θα διαμορφώσει το επόμενο κεφάλαιο της φιλελεύθερης δημοκρατίας».
Στη διαδικτυακή συζήτηση συμμετείχε επίσης η Elaine Papoulias, Εκτελεστική Διευθύντρια του Minda de Gunzburg, Κέντρου Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, και συντόνισε ο Δημήτρης Καιρίδης, Βουλευτής και Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Η συζήτηση είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα της Πολιτιστικής Εταιρείας www.culturalsociety.gr και τη σελίδα στο facebook @PolitistikiEtaireia.