του Δημήτρη Γαλαμάτη
Ελάχιστες μέρες μετά το θλιβερό και απολύτως καταδικαστέο συμβάν στο Λευκό Πύργο ο πρωθυπουργός της χώρας επισκέφθηκε τον δήμαρχο της Θεσσαλονίκης και τον προέτρεψε να μπει μπροστά σε ένα ευρύτερο δημοκρατικό μέτωπο, ώστε η Θεσσαλονίκη να μη γυρίσει πίσω και να παραμείνει μια πόλη ανοικτή και δημοκρατική. Χωρίς καμία συζήτηση στα όργανα του κόμματός του, χωρίς το παραμικρό ίχνος διαβούλευσης με κοινωνικές ομάδες, με πρακτική που προσομοιάζει περισσότερο σε απόλυτο μονάρχη, παρά σε ηγέτη αριστερού και προοδευτικού συνασπισμού, προέβαλε την αγωνία του για την προάσπιση της δημοκρατίας στη Θεσσαλονίκη. Μέσα στο κλειστό γραφείο του στο Μαξίμου αποφάσισε να δώσει τη μάχη ώστε η Θεσσαλονίκη να μείνει μια ανοικτή πόλη και όρισε θεματοφύλακα αυτού του στόχου το δήμαρχό της, αμέσως μετά την άνανδρη επίθεση τραμπούκων που δέχτηκε κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων τιμής και μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων.
Ο δήμαρχος από την πλευρά του, χωρίς ρητά να αποδεχθεί αυτό τον ορισμό, ούτε φυσικά και ευγενικά να τον απορρίψει, αποδέχθηκε το ρόλο που του απένειμε ο πρωθυπουργός, ο οποίος τον κατέστησε σύμβολο ενός ολόκληρου δημοκρατικού προοδευτικού μετώπου απέναντι στη μαυρίλα, τον έχρισε θεματοφύλακα αυτού του αγώνα και τον περιέγραψε ως τον Γρηγόρη Λαμπράκη των καιρών μας. Λαμβάνοντας υπόψη τόσο την πολιτική συγκυρία στην κεντρική σκηνή , όπου η δημοφιλία του πρωθυπουργού, αλλά και τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων, ουσιαστικά προδικάζουν ένα κακό εκλογικό αποτέλεσμα για το ΣΥΡΙΖΑ, όσο και τη φθορά του δημάρχου της Θεσσαλονίκης, σε συνδυασμό με την παραπαίουσα και διαρκώς φυλλοροούσα παράταξή του την Πρωτοβουλία, το ασφαλές συμπέρασμα που προκύπτει από αυτή την ξαφνική αγωνία και των δύο για τη λειτουργία της δημοκρατίας, την επικράτηση του φωτός και την εξόντωση των φασιστικών δυνάμεων που σκορπούν βία και μίσος στην πόλη, είναι πως τελικά αυτό που συνέβη προχθές μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες δεν ήταν παρά μία υποδειγματική παράσταση πολιτικού αριβισμού και μόνο.
Ο μεν πρωθυπουργός αξιοποιεί την εναπομείνασα αύρα του… αστού Μπουτάρη για να επιταχύνει την πολιτική του στροφή προς το κέντρο και την μετατροπή του πολιτικού του σχηματισμού σε κλασικό κόμμα της αστικής δημοκρατίας, ενώ παράλληλα με τους συμβολισμούς που εκπέμπει η επίκληση του Γρηγόρη Λαμπράκη επιχειρεί να πνίξει τις ενοχές του από τη βίαιη απομάκρυνσή του από την πολιτική του μήτρα, την αριστερά και να ξανασυναντηθεί με όλο αυτό τον κόσμο που πίστεψε στις προεκλογικές μεγαλοστομίες του, οι οποίες διαψεύστηκαν πολύ γρήγορα, ενώ ο δήμαρχος εκμεταλλεύεται αυτή την ανάγκη και βρίσκει στο ΣΥΡΙΖΑ ένα πολιτικό χώρο που είναι διατεθειμένος να τον στηρίξει στις επόμενες δημοτικές εκλογές, καθώς οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις, λόγω κυρίως των επιδόσεων της δημοτικής αρχής, έμοιαζαν να τον είχαν εγκαταλείψει.
Όταν ο πρωθυπουργός μιας δημοκρατικής χώρας, ο δήμαρχος της πόλης που έχει τάξει τον εαυτό του στην υπεράσπιση της δημοκρατίας και της ανεκτικότητας και ο υπουργός επικρατείας μιας αριστερής κυβέρνησης μιλούν για «οργανωμένες επιθέσεις», για «πολιτικά σχέδια ακραίων», για «αυγά του φιδιού που επωάζονται» και άλλα τέτοια σχετικά, που ακούγονται ως ευθείες απειλές κατά της δημοκρατίας και της ομαλότητας, οφείλουν πρώτα και πάνω από όλα να κάνουν όλα όσα ο θεσμικός τους ρόλος επιβάλει και να επιστρατεύσουν όλους τους θεσμικούς βραχίονες της πολιτείας, που υπάρχουν και λειτουργούν ακριβώς για αυτό το σκοπό, για να διαφυλάσσουν τη δημοκρατία και την ελευθερία. Οφείλουν να κατονομάσουν ποιοι βρίσκονται πίσω από αυτούς τους σχεδιασμούς και να ζητήσουν από την δικαιοσύνη, την αστυνομία και τη συντεταγμένη πολιτεία να πράξουν όλα όσα το σύνταγμα και οι νόμοι ορίζουν.
Το να αφήνουν να πλανάται αυτή η άποψη περί σκοτεινής πόλης, περί φασιστικών ομάδων που μεθοδικά κρατούν την πόλη στο ζόφο και όλα τα σχετικά, που ο δήμαρχος , αν και οκτώ χρόνια σε αυτή τη θέση, εξακολουθεί μαεστρικά και μονίμως να επικαλείται ως απειλές, ώστε να δικαιολογεί την πολιτική του ύπαρξη, το μόνο που πετυχαίνουν είναι, αφενός μεν να ανοίγουν την όρεξη σε παρηκμασμένα φασιστοειδή υποκείμενα, που όταν ακούν να τους βάζουν στο στόμα τους, ως απειλή, πρωθυπουργός και δήμαρχος, νιώθουν πως ξαφνικά αποκτούν αξία , αφετέρου ενισχύουν την εντύπωση που σχηματίστηκε σε μεγάλη μερίδα πολιτών, ότι όλο αυτό το… έργο είναι ένας στυγνός οπορτουνισμός, που όμως ως πολιτική πρακτική πληγώνει την ίδια τη δημοκρατία, αφού τη μετατρέπει από ένα δημιουργικό παιχνίδι πολιτικής, σε ένα υστερόβουλο και άγονο πολιτικό παιχνίδι.
Η μεθόδευση αυτής της διαφαινόμενης σύμπραξης έχει πολλά κοινά με ένα άλλο πολιτικό παιχνίδι που στήθηκε στο όχι και τόσο μακρινό 1985. Τότε ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο οποίος είχε εκλεγεί πρωθυπουργός με συνθήματα «Έξω από την ΕΟΚ», «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο», κλπ κι εν συνεχεία ως κυβερνήτης έπραξε ακριβώς τα αντίθετα -κάτι ανάλογο με την περίπτωση Τσίπρα από το 2015 μέχρι σήμερα- προκειμένου να μακιγιάρει το τσαλακωμένο από την ανακολουθία του σοσιαλιστικό πρόσωπο και να δελεάσει τα αριστερόστροφα ακροατήρια, που ένιωθε ότι έχανε από τα πολλά ψέματα που τους είχε πει, άδειασε την τελευταία στιγμή τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τότε πρόεδρο της δημοκρατίας και χρησιμοποίησε, επιλέγοντας ως πρόταση του ΠΑΣΟΚ, το Χρήστο Σαρτζετάκη για την επικείμενη εκλογή, θέτοντας ως πολιτικό μανδύα της απόφασης του μια ρητορική περί δημοκρατικών αγώνων, περί της προοδευτικής γενναιότητας που επέδειξε ο δικαστής Σαρτζετάκης στη διαλεύκανση της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη, περί ανάγκης να τεθεί το σκοτάδι της δεξιάς στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.
Η κεντρική πολιτική ιδέα και τότε με τον Ανδρέα Παπανδρέου και τώρα με τον Αλέξη Τσίπρα είναι λίγο πολύ η ίδια, ενώ και στις δύο ιστορικές στιγμές ο πολιτικός οπορτουνισμός είναι διάχυτος. Κι αν οι περισσότεροι πια, όλο και πιο συχνά, αποδίδουν στον πρωθυπουργό μια τάση να μιμείται τον Ανδρέα Παπανδρέου στον πολιτικό του βηματισμό, μια πιο προσεκτική ανάγνωση της στήριξης Τσίπρα στο δήμαρχο Θεσσαλονίκης και κάνοντας τις αντίστοιχες ιστορικές αναγωγές, θα οδηγούσε στον ισχυρισμό ότι τελικά ο Γιάννης Μπουτάρης μάλλον δεν είναι ο Γρηγόρης Λαμπράκης, αλλά ο Χρήστος Σαρτζετάκης των καιρών μας…
*Ο Δημήτρης Γαλαμάτης είναι πρώην βουλευτής, μέλος της Πολιτικής Επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας.