Προσωπικές και εξαιρετικά ανησυχητικές ιστορίες για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα διηγήθηκαν οι ίδιοι οι ρεπόρτερ, στη δημοσίευση της ετήσιας έκθεσης της Πλατφόρμας του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προώθηση της Προστασίας της Δημοσιογραφίας και της Ασφάλειας των Δημοσιογράφων.
Η έκθεση για το 2024 με τίτλο «Ελευθερία των ΜΜΕ στην Ευρώπη: Ώρα να αντιστρέψουμε τo κύμα», δημοσιεύθηκε φέτος σε συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τις καταγγελίες στην εν λόγω πλατφόρμα, η Ελλάδα αποτελεί μία από τις χώρες στις οποίες τα ΜΜΕ αντιμετωπίζουν σημαντικές απειλές με αποτέλεσμα να περιορίζεται σημαντικά η ελευθερία του Τύπου.
Τα συμπεράσματα που καταγράφηκαν στην πλατφόρμα δημοσιεύτηκαν περίπου έναν μήνα μετά από το ψήφισμα αμφισβήτησης του Ευρωκοινοβουλίου σχετικά με το κράτος δικαίου και την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα.
Το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων στην Ελλάδα
Τον λόγο σε ένα από τα πάνελ τα οποία δημιουργήθηκαν, έλαβε ένας εκ των στόχων του κακόβουλου λογισμικού Predator στην Ελλάδα, ο δημοσιογράφος του Inside Story, Τάσος Τέλλογλου.
«Στην Ελλάδα, κάποιοι άνθρωποι ακούν 20-30 δημοσιογράφους και ξέρουν τις κινήσεις τους. Οι κανόνες δεν εφαρμόζονται και όταν εφαρμόζονται, αυτό δεν γίνεται εξ ίσου απέναντι σε όλους», σημείωσε ο κ. Τέλλογλου.
«Σε περιπτώσεις όπως η δολοφονία του Καραιβάζ έγιναν τρεις συλλήψεις. Έκτοτε, δεν υπάρχει πρόοδος στην έρευνα. Δεν θεωρώ ότι θα προχωρήσει η υπόθεση», τόνισε ακόμη για τη δολοφονία του δημοσιογράφου που εκτελέστηκε εν ψυχρώ έξω από το σπίτι του.
«Είναι πιο σημαντικό να δυναμώσουμε τη δημοσιογραφία. Η κυβέρνηση δεν πρόκειται να μας προστατεύσει από τον… εαυτό της», σημείωσε ακόμη με νόημα ο δημοσιογράφος.
Σε ό,τι αφορά στις παρακολουθήσεις, ο κ. Τέλλογλου είπε με νόημα πως «κατέληξα στο συμπέρασμα ότι ήθελαν να ξέρουμε και να νιώσουμε ότι παρακολουθούμαστε, για να τα παρατήσουμε».
Όπως τόνισε, μέσω των παρακολουθήσεων των ηλεκτρονικών συσκευών, όσοι βρίσκονται στην άλλη άκρη της γραμμής μπορούν να ξέρουν το αντικείμενο της δημοσιογραφικής έρευνας, με αποτέλεσμα να βρίσκονται πάντοτε ένα βήμα μπροστά με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Ακόμη πιο σοβαρά προβλήματα αντιμετώπιζε στη δίκη της χώρα η Γαλλίδα δημοσιογράφος, Αριάν Λαβριγέ.
Η Αριάν Λαβριγέ είχε συλληφθεί τον Σεπτέμβριο του 2023 από τις γαλλικές αρχές, με την επίκληση του νόμου περί εθνικής ασφάλειας, μετά από σχετική έρευνα που ξεκίνησε στη Γαλλία το καλοκαίρι του 2022. Η σύλληψή της έγινε μετά από έρευνα στο διαμέρισμά της.
Η έρευνα βασίστηκε στη δημοσίευση σειράς άρθρων στηριζόμενων σε απόρρητα έγγραφα. Τα δημοσιεύματα ενέπλεκαν τη Γαλλία σε εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τη δικτατορία του Αμπντέλ Φατάχ ελ Σίσι στην Αίγυπτο και δημοσιεύθηκαν από το μη κερδοσκοπικό μέσο ερευνητικής δημοσιογραφίας Disclose. Η σύλληψη της δημοσιογράφου προκάλεσε αντιδράσεις.
Σε μία από αυτές, πρωταγωνίστησε η Διεθνής Αμνηστία της Γαλλίας η οποία σημείωσε πως «είναι πολύ ανησυχητικό το γεγονός ότι το έργο των δημοσιογράφων που ερευνούν θέματα που σχετίζονται με τον αδιαφανή τομέα της άμυνας ερευνάται σχεδόν συστηματικά από την υπηρεσία εσωτερικών πληροφοριών της Γαλλίας».
«Με συνέλαβαν γιατί έκανα τη δουλειά μου», είπε η Αριάν Λαβριγέ.
«Παραβίασαν το τηλέφωνο και τις ηλεκτρονικές μου συσκευές. Το έγκλημα ήταν ότι έκανα τη δουλειά μου», σημείωσε ακόμη η δημοσιογράφος.
Οι αγωγές Slapp
Αρκετοί είναι οι δημοσιογράφοι στην Ελλάδα που έχουν υπάρξει θύματα παρακολούθησης από κακόβουλα λογισμικά, έχουν δεχθεί Slapp αγωγές ή απειλές. Παράλληλα, ανεξιχνίαστες παραμένουν οι δολοφονίες των δημοσιογράφων Σωκράτη Γκιόλια και Γιώργου Καραϊβάζ.
Η Ελίζα Τριαντάφυλλου είναι δημοσιογράφος στο Inside Story και μια από τους ανθρώπους που ανέδειξαν το σκάνδαλο των υποκλοπών στην Ελλάδα. Ήταν μία από τις ομιλήτριες και τους ομιλητές στο τελευταίο πάνελ.
«Δεν νιώθω προστατευμένη απέναντι στην ίδια μου την κυβέρνηση», είπε όταν έλαβε τον λόγο. «Ο ανιψιός του πρωθυπουργού, Γρηγόρης Δημητριάδης δεν κλήθηκε καν να καταθέσει σχετικά με την υπόθεση, παρότι ήταν ο επικεφαλής της Γενικής Γραμματείας της κυβέρνησης στην περίοδο των υποκλοπών», είπε ακόμη.
Από τη δίκη του πλευρά, ο δημοσιογράφος Γιώργος Χρηστίδης τόνισε ότι η Ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα αντιμετωπίζει προβλήματα και χρησιμοποίησε ως ενδεικτικό το γεγονός ότι «σήμερα, εδώ, δεν βρίσκονται ανάμεσά μας τα περισσότερα media μέσω εκπροσώπων τους για να παρακολουθήσουν ή να καλύψουν δημοσιογραφικά το σημερινό γεγονός».
Ο δημοσιογράφος πρόσθεσε ακόμη πως οι συνάδελφοί του στην Ελλάδα «δεν μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους και ενδεικτικά είναι τα γεγονότα με τις Slapp αγωγές, τις παρακολουθήσεις και τις δολοφονίες».
Είπε ακόμη ότι οι άνθρωποι στην Ελλάδα «μισούν» τους δημοσιογράφους. «Δεν μας εμπιστεύονται και βρισκόμαστε χαμηλά στους δείκτες της ελευθερίας του Τύπου, αλλά και της εμπιστοσύνης του κοινού σε εμάς», σημείωσε.
«Δημοσιογράφος έκανε διακοπές με πολιτικό και εμφανίζεται καθημερινά στις ειδήσεις», σημείωσε ακόμη, θέλοντας να καταδείξει ότι σημαντική μερίδα του Τύπου δουλεύει κοντά στους λεγόμενους δυνατούς
«Η δημοσιογραφία στην Ελλάδα χρειάζεται οικονομική υποστήριξη για να είναι ανεξάρτητη. Οι άνθρωποι πρέπει να πληρώνουν για να μαθαίνουν τα νέα», πρόσθεσε ακόμη.
Η Σταυρούλα Πουλημένη, δημοσίευσε στο παρελθόν ρεπορτάζ για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της δραστηριότητας της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός στη Χαλκιδική. Η ίδια ανέφερε πως δέχθηκε αγωγή τύπου Slapp και έκανε λόγο για τακτική εκφοβισμού της δημοσιογραφίας από την εταιρεία, τονίζοντας ότι το γεγονός προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις εντός και εκτός Ελλάδας, με διεθνείς οργανώσεις Τύπου αλλά και τη Διεθνή Αμνηστία να στέκονται στο πλευρό της. Να σημειωθεί το δικαστήριο αποφάσισε η δημοσιογράφος να καταβάλλει το ποσό των 3.000 ευρώ στον ενάγοντα για ηθική βλάβη. Η δημοσιογράφος έχει ασκήσει έφεση στη απόφαση του δικαστηρίου. Η έφεση αναμένεται να συζητηθεί τον Σεπτέμβριο.
Από τη δική του πλευρά, ο ερευνητικός δημοσιογράφος, Θοδωρής Χονδρόγιαννος μίλησε για μια παρόμοια υπόθεση. Όλα συνέβησαν το 2022, όταν το ΜΜΕ στο οποίο δημοσιογραφεί, το Reporters United, αποκάλυψε μαζί με την Εφημερίδα των Συντακτών την υπόθεση της παρακολούθησης του δημοσιογράφου, Θανάση Κουκάκη από το λογισμικό Predator. Στο ρεπορτάζ τους οι δημοσιογράφοι των δυο ΜΜΕ μιλούσαν για τον ρόλο του τότε ΓΓ της κυβέρνησης, Γρήγορη Δημητριάδη που γρήγορα απομακρύνθηκε από τη θέση του.
«Ο Δημητριάδης έκανε δύο slapp αγωγές έναντι στους δημοσιογράφους που δημοσίευσαν για εκείνον. Μετά από μια τέτοια αγωγή, αλλάζεις τον τρόπο που δουλεύεις. Παρόλα αυτά, μετά την αγωγή του δημοσιεύσαμε ακόμη δυο ρεπορτάζ για εκείνον. Άνθρωποι όπως ο Τάσος Τέλλογλου μας υποστήριξαν μετά τις αγωγές Slapp και έδειξαν ότι οι δημοσιογράφοι πρέπει να είμαστε ενωμένοι», είπε σχετικά ο κ. Χονδρόγιαννος.
Τη συζήτηση στο τελευταίο πάνελ συντόνισε ο διευθυντής του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΜΘ-Θ, Γιάννης Κοτσιφός.