Skip to main content

Σε μια ομάδα της Θεσσαλονίκης το 2ο βραβείο αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για τις Νότιες Πύλες των Θηβών

Η πρόταση της θεσσαλονικιώτικης ομάδας για την αναδιαμόρφωση 8 οικοδομικών τετραγώνων στη Θήβα έχει τίτλο «Το παλίμψηστο του τόπου – Η ανθεκτική πόλη»

Η συμμετοχή της Consortis, με επικεφαλής τους Ελένη Ανδρέου και  Κώστα Πρώιο και της Ευδοξίας Παπαλιούρα -με συνεργάτες τους Ευγενίας Τάκα και Νικόλα Μαλάι-, μια ομάδα από τη Θεσσαλονίκη, που εργάστηκε με ζήλο απέσπασε το 2ο βραβείο στον Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό Προσχεδίων με τίτλο Νότιες Πύλες Θηβών.

Αντικείμενο του διαγωνισμού αποτελούσε η αναδιαμόρφωση αστικού συμπλέγματος στις νότιες παρυφές του λόφου της Καδμείας, του ιστορικού κέντρου της πόλης των Θηβών. Η περιοχή παρέμβασης αφορά σε δίκτυο δημοσίων χώρων υπερτοπικής σημασίας για την λειτουργία και την ταυτότητά της πόλης, καθώς σε αυτήν περιλαμβάνονται σήμερα σημαντικές χρήσεις διοίκησης, εμπορίου, αναψυχής και πολιτισμού μεταξύ των οποίων και προστατευόμενα μνημεία. Η περιοχή, που περιλαμβάνει 8 οικονομικά τετράγωνα εκτείνεται σε ελεύθερους κοινόχρηστους χώρους (δημοτικός θερινός κινηματογράφος και παρακείμενοι υπαίθριοι  αθλητικοί χώροι), δίκτυο οδών, περιβάλλοντες χώρους μνημείων και κτιρίων ιδιαίτερης σημασίας, καθώς και αρχαιολογικούς χώρους.

Image


Η πρόταση με τίτλο Το παλίμψηστο του τόπου - Η ανθεκτική πόλη προσέγγισε το θέμα με στόχο τη δημιουργία αρχιτεκτονικής ταυτότητας, την ανάδειξη της περιοχής ως πόλου πολιτιστικών και διοικητικών δραστηριοτήτων με αναβαθμισμένους δημόσιους χώρους, με εφαρμογή των αρχών της βιώσιμης κινητικότητας και με έμφαση στον περιβαλλοντικό σχεδιασμό και τη βελτίωση του μικροκλίματος. Η πρόταση επιδιώκει να αναδείξει την έννοια της ανθεκτικότητας της πόλης ως βασική ιδιότητα που η σημερινή πόλη οφείλει να αναπτύξει, με στόχο να εξασφαλίσει το μέλλον της, επανερμηνεύοντας ταυτόχρονα τη σχέση με το παρελθόν.

Ο ανθεκτικός αστικός σχεδιασμός σηματοδοτείται στην πρόταση από τρεις νέες πύλες, στις τρεις κορυφές του τριγώνου της περιοχής μελέτης, οι οποίες υλοποιούνται με γενναίες διαπλατύνσεις-εξάρσεις των πεζοδρομίων, που αποκτούν χαρακτηριστικά αστικών πλατειών, δέχονται λειτουργίες που συσχετίζονται με τους τρεις άξονες της αστικής ανθεκτικότητας ( περιβάλλον, κοινωνία, οικονομία) και υλοποιούν τη σύνδεση με την πόλη και τα χαρακτηριστικά του άμεσου περιβάλλοντος για κάθε μία από τις 3 περιοχές.

Image


Το αστικό δίκτυο των οδών επαναπροσδιορίζεται ως ένα δυναμικό πλέγμα οδεύσεων, πεζοδιαδρομών, οδών ήπιας κυκλοφορίας, αστικών πλατειών και μικρών πάρκων.  Στην περιοχή μελέτης χωροθετούνται τέσσερις επιμέρους τοποθεσίες: Η τοποθεσία «Πτυχώσεις πολιτισμού», περιλαμβάνει τον χώρο του υπαίθριου κινηματογράφου, τις αθλητικές εγκαταστάσεις και κομμάτι του φυσικού ρέματος. Η τοποθεσία «Η πλατεία», είναι ο περιβάλλων χώρος του Δημαρχείου και το Ο.Τ. 670, ενώ η τοποθεσία, «Ίχνη ιστορίας» αφορά το ανασκαφικό μικροτοπίο το οποίο επανερμηνεύεται. Τέλος, η τοποθεσία «Το σταυροδρόμι» παραλαμβάνει και συμπυκνώνει τις βορειοδυτικές περιμετρικές διαδρομές που οδηγούν στην περιοχή ανάπλασης.

Η έννοια του μύθου, αποτελεί τον συνδετικό ιστό ανάμεσα στις διαφορετικές τοποθεσίες της περιοχής μελέτης και αποτελεί έναυσμα για τη δημιουργία διαδρομών, στάσεων και ενδιάμεσων χώρων. Το δίκτυο των ενδιάμεσων χώρων έχει επίκεντρο μια βασική διαδρομή, το Μονοπάτι του χρόνου, που συνδέει κομβικά σημεία και τοπόσημα, ενώ κατά μήκος της διαδρομής ξεδιπλώνεται ένα υδάτινο στοιχείο, υπόμνηση του ρέματος. Στην περιοχή του ρέματος, η διαχείριση των διαφορετικών υψομετρικών σταθμών προτείνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργηθούν επιμέρους μικροτοποθεσίες, σε διαφορετικά επίπεδα. Τα χωρικά επεισόδια λειτουργούν ως σημεία στάσης, συλλογικών δραστηριοτήτων και θέασης και συνδέονται μεταξύ τους φυσικά και αντιληπτικά, μέσω ενιαίας εναέριας διαδρομής, που άλλοτε βυθίζεται στο πρανές και άλλοτε ακολουθεί τις υψομετρικές του. Το υφιστάμενο ανάγλυφο μεταμορφώνεται σε γλυπτό τοπίου, ως πτυχώσεις εδάφους. Ο χώρος του θερινού κινηματογράφου επανερμηνεύεται και επανασχεδιάζεται με μεσημβρινό προσανατολισμό και οργανικές χαράξεις, στις οποίες εντάσσονται νέοι υποστηρικτικοί χώροι.

Image


Στην περιοχή των ναών ακολουθούνται δύο διαφορετικοί τρόποι σχεδιασμού. Ο σχεδιασμός του περιβάλλοντα χώρου του νεότερου ναού εντάσσεται στην ευρύτερη περιοχή μελέτης καθώς ακολουθούνται οι ίδιες αρχές σχεδιασμού. Από την άλλη, ο σχεδιασμός εξωτερικά του βυζαντινού ναού έχει σκοπό να αναδείξει τον μνημειακό του χαρακτήρα, καθώς προτείνεται η δημιουργία βαθμιδωτού καθιστικού και κλιμάκων, ακολουθώντας τον άξονα συμμετρίας του ναού, σε βύθιση για ιδιωτικότητα και περισυλλογή.

Ο περιβάλλων χώρος του Δημαρχείου σχεδιάζεται ως ελεύθερος τόπος και θύλακας αυθόρμητων - συλλογικών δραστηριοτήτων, με σκιερά σημεία στάσης. Ο σχεδιασμός του Ο.Τ. 670 παραπέμπει στην αντιληπτική συνέχεια του ρέματος Χρυσορρόα.  Οι μορφές των κατασκευών, όπως τα όρια μεταξύ σκληρών και μαλακών υλικών είναι οργανικές, προσομοιάζοντας χωρικά θραύσματα ενός γενικότερου συνόλου. Οι συγκεκριμένες μορφές επαναλαμβάνονται σε όλα τα επιμέρους στοιχεία και επίπεδα σχεδιασμού. Οι κερκίδες αποτελούν module που το συναντάμε σε όλο το δίκτυο της ανάπλασης.

Το ανασκαφικό τοπίο επανερμηνεύεται. Προτείνεται η επισκεψιμότητα της ανασκαφής με χρήση εναέριας πεζοδιαδρομής και η διάχυσή της στο περιρρέον τοπίο, μέσω του Μονοπατιού του χρόνου. Η εναέρια πεζοδιαδρομή ξεκινάει από το ρέμα και βυθίζεται στην πλατεία, οδηγώντας τον επισκέπτη στην ανασκαφή. Κερκίδες, από το επίπεδο της πλατείας κατεβαίνουν προς το σκάμμα, δημιουργώντας κόγχη στάσης, με εφελκυόμενο ιστίο για σκίαση.