Σοβαρές βλάβες ακόμη και τον θάνατο μπορεί να επιφέρει η χρήση ναρκωτικών, τα οποία παρασκευάζονται με βάση την μεθαμφεταμίνη με προσμίξεις χημικών ουσιών.
Ο συνδυασμός (κοκτέιλ) μιας ναρκωτικής ουσίας με άλλες ουσίες όπως η ηρωίνη, η κεταμίνη, το αλκοόλ ενδέχεται να αποβεί μοιραίος, ακόμη και αν ο χρήστης το δοκιμάζει για πρώτη φορά.
Μόλις χθες άφησε την τελευταία του πνοή στη ΜΕΘ του νοσοκομείου «Ερυθρός Σταυρός» στην Αθήνα, ένα 16χρονο κορίτσι, το οποίο νοσηλευόταν σε σοβαρή κατάσταση μετά από χρήση κοκτέιλ ναρκωτικών, μεταξύ των οποίων και το «σίσα». Η 16χρονη μεταφέρθηκε χωρίς σφυγμό και με αιμορραγία από τη μύτη στο νοσοκομείο -από μονοκατοικία στον Βύρωνα όπου έκανε τη χρήση- και κατέληξε, αφού για 17 μέρες οι γιατροί έδωσαν μάχη για να την κρατήσουν στη ζωή.
Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου επισημαίνοντας πως ναρκωτικά όπως το «σίσα», τα οποία εμπλουτίζονται με προσμίξεις χημικών λ.χ. το φωσφορικό άλας, μπορούν να οδηγήσουν στον θάνατο, ειδικά όταν γίνονται από μη μυημένους χρήστες, αλλά από άτομα που θέλουν να πειραματιστούν χωρίς να γνωρίζουν το περιεχόμενο και τους κινδύνους που εγκυμονούν αυτές οι ουσίες.
Το «σίσα» είναι γνωστό στα στέκια των τοξικομανών και ως «κοκαΐνη των φτωχών», γιατί είναι φθηνότερο στην πιάτσα, αλλά έχει την ίδια ή και μεγαλύτερη επίδραση από την «κλασσική» κοκαΐνη.
«Σίσα»: Το ναρκωτικό που «μαγειρεύεται» σε μια οικιακή κουζίνα
Η κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη ξεκίνησε να παράγεται στη δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα. Αρχικά εμφανίστηκε σε χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας και χρησιμοποιήθηκε από στρατιώτες σε διάφορες πολεμικές συγκρούσεις, όπως ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, προκειμένου να έχουν περισσότερη ενέργεια και μεγαλύτερη αντοχή.
Η χρήση της ξεκίνησε μέσα από την καπνική διαδικασία και αργότερα ενδοφλέβια, ενδομυϊκά, δια στόματος και ρινικά μέσω της εισπνοής.
Η μεθαμφεταμινούχα ουσία επιδρά στο ντοπαμινικό σύστημα του εγκεφάλου, το οποίο μάλιστα διεγείρεται 4 φορές περισσότερο από την κλασική κοκαΐνη, γι΄αυτό και είναι περισσότερο εθιστική.
Ο χρήστης νιώθει πολύ γρήγορα μια έξαψη, ένα αίσθημα εφορίας, μια έκρηξη ενέργειας και αντοχής, που τον κρατούν για πάρα πολλές ώρες ξύπνιο, ενώ επιπλέον προκαλείται παρορμητικότητα, βία και έντονη σεξουαλική διέγερση.
Όπως εξηγεί στη Voria.gr, ο καθηγητής Φαρμακολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Γιώργος Παπαζήζης, το «σίσα» έχει ως βάση τη δραστική ουσία της αμφεταμίνης, όπως για παράδειγμα το «ecstasy», με προσμίξεις συνθετικών χημικών ουσιών που κυκλοφορούν στο εμπόριο για αυτό και μπορεί να παρασκευαστεί, όπως επισημαίνει, πολύ εύκολα.
Σύμφωνα με τον κ. Παπαζήση, το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι εκτός από την αμφεταμίνη, χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του «σίσα», κεταμίνη ταυτόχρονα με προσμίξεις άλλων χημικών συστατικών, με αποτέλεσμα το τελικό προϊόν να είναι περισσότερο δραστικό, εθιστικό και φυσικά πιο επικίνδυνο.
Ο Γεράσιμος Παπαναστασάτος, Κοινωνιολόγος και υπεύθυνος του Τομέα Έρευνας του ΚΕΘΕΑ αναφέρει στη Voria.gr πως το «σίσα» ξεκίνησε να κυκλοφορεί περίπου το 2010 στις κλειστές πιάτσες τοξικομανών στην Αθήνα - αρχικά από τους έμπειρους χρήστες - και αργότερα εξαπλώθηκε σε όλη την Ελλάδα.
Όπως λέει ο κ. Παπαναστασάτος, ο τρόπος παρασκευής είναι εύκολος, καθώς απαιτεί στοιχειώδεις γνώσεις χημείας και απλά σκεύη μαγειρικής.
Μπορούν να χρησιμοποιηθούν διάφορες χημικές ενώσεις, όπως διαλύτες, φωσφορικά άλατα, τα οποία κυκλοφορούν ευρέως στο εμπόριο (χλωρίνες, ασετόν, υγρά μπαταρίας αυτοκινήτου).
Εξαιτίας των διαφόρων υλικών που χρησιμοποιούνται (δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη πατέντα) δεν συναντάται με την ίδια χημική σύσταση παρόλα αυτά οι επιπτώσεις της χρήσης του «σίσα» στον οργανισμό είναι εξαιρετικά επικίνδυνες, καθώς προκαλεί έντονη ταχυκαρδία, αναπνευστικό στρες και ανάλογα με την ευαλωτότητα του κάθε οργανισμού μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή, εγκεφαλική βλάβη και τελικά στον θάνατο.
Περισσότερο δημοφιλής η κάνναβη και η κοκαΐνη
Ο Γεράσιμος Παπαναστασάτος επισημαίνει πως η καμπύλη της χρήσης ναρκωτικών ουσιών στη χώρα μας έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια.
«Από τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας φαίνεται ότι έχει πέσει η δημοφιλία της ηρωίνης και αυξάνεται η χρήση της κάνναβης και της κοκαΐνης. Στις αρχές του 2010 οι άνθρωποι που έφταναν στις υπηρεσίες του ΚΕΘΕΑ γιατί είχαν ως κύρια ουσία κατάχρησης την ηρωίνη ήταν σε ποσοστό 85-90%. Το 2022 αυτό το ποσοστό έπεσε στο 29%, για την κάνναβη ήρθε το 37% και για την κοκαΐνη το 29%.
Με απλά λόγια έχει αυξηθεί στον γενικό πληθυσμό η χρήση της κάνναβης από όπου προκύπτει η προβληματική χρήση της κάνναβης και φυσικά η προβληματική εκδοχή της κοκαΐνης. Σήμερα 1 στους 3 έρχεται στις υπηρεσίες με πρόβλημα από την κοκκαϊνη», σημειώνει.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ενώ για την ηρωίνη υπήρχε ένα στοιχειώδες υποκατάστατο όπως η μεθαδόνη, τα καινούργια ναρκωτικά δεν έχουν υποκατάστατα και εκεί, όπως λέει, το βάρος πέφτει στις υπηρεσίες αποκατάστασης.
Στο σημείο αυτό ο κοινωνιολόγος του ΚΕΘΕΑ εκφράζει την έντονη αντίδρασή του στο νέο σχέδιο νόμου του υπουργείου Υγείας, το οποίο κατά τον ίδιο πρακτικά καταργεί τους φορείς πρόληψης και απεξάρτησης, όπως είναι το ΚΕΘΕΑ.
«Διαμορφώνει ένα καινούργιο, δυστοπικό τοπίο και χωρίς να έχει προηγηθεί κανένας διάλογος και καμία ενημέρωση εκτός από ένα δελτίο τύπου, ουσιαστικά κλείνει το ΚΕΘΕΑ. Ο θάνατος της 16χρονης στον Βύρωνα έρχεται να καταδείξει πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η πρόληψη, η αποκατάσταση και ο τρόπος που δουλεύουμε με τους εφήβους», υπογραμμίζει.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η χώρα μας λειτουργεί ως πύλη εισόδου για τις μεθαμφεταμίνες με διάφορες προσμίξεις όπως για παράδειγμα η ροζ κοκαΐνη ή το captagon -αλλιώς «χάπι των τζιχαντιστών»- οι οποίες παράγονται από την Ασία και τη Μέση Ανατολή, μέχρι τα Βαλκάνια και στη συνέχεια διακινούνται ανά τον κόσμο.