Σε μια διαρκή μάχη με κυκλώματα, τα μέλη των οποίων παρεμβαίνουν στους ταχογράφoυς των βαρέων οχημάτων αλλοιώνοντας τα στοιχεία τους προκειμένου να «κερδίσουν» χιλιόμετρα και άρα να αυξήσουν τα κέρδη τους σε βάρος της οδικής ασφάλειας, βρίσκεται η Τροχαία Θεσσαλονίκης.
Τα αποτελέσματα των εντατικών ελέγχων που πραγματοποιούνται στους αυτοκινητοδρόμους αποφέρουν καρπούς, καθώς έχει διαπιστωθεί σωρεία παρεμβάσεων και αλλοιώσεων στη συσκευή που φέρουν τα φορτηγά, η οποία καταγράφει τον χρόνο, την ταχύτητα, την απόσταση και τις διάφορες κινήσεις των οδηγών πάνω σε έναν διαγραµµατικό δίσκο (διάγραµµα).
Το κόλπο δεν είναι καινούργιο, ωστόσο όσο εξελίσσεται το νομοθετικό πλαίσιο και η τεχνολογία, τόσο ενισχύεται η ευρηματικότητα των επιτήδειων προκειμένου να ξεγελούν τις διωκτικές αρχές κατά τη διάρκεια των ελέγχων.
Από την εποχή των αναλογικών ταχογράφων, όπου η συνήθης πρακτική ήταν η τοποθέτηση μαγνητών στον αισθητήρα, ο οποίος βρίσκεται κάτω από το όχημα, φτάσαμε σήμερα στο να «πειράζονται» οι ψηφιακές πλέον συσκευές με το πάτημα ενός ηλεκτρονικού μπουτόν σε ένα μικροσκοπικό τηλεχειριστήριο.
Ο οδηγός ακόμη και καθ’ οδόν μπορεί να απενεργοποιήσει και να ενεργοποιήσει τον ταχογράφο, έτσι ώστε αυτός να δείχνει ότι το όχημα είναι ακινητοποιημένο (μηδενική ταχύτητα) και ότι ίδιος ξεκουράζεται, ενώ συνεχίζει να οδηγεί για ώρες χωρίς την προβλεπόμενη από τη νομοθεσία ανάπαυση. Αυτό τον καθιστά δημόσιο κίνδυνο, καθώς όσο αυξάνεται η κόπωση μειώνονται τα αντανακλαστικά του και η οδήγηση γίνεται επικίνδυνη για τον ίδιο και τους υπόλοιπους οδηγούς.
Πέραν του τηλεχειριστηρίου υπάρχουν και άλλοι ευφάνταστοι τρόποι, ώστε να αλλοιωθεί ο ταχογράφος, όπως η εγκατάσταση ενός κρυφού ηλεκτρονικού κυκλώματος πίσω από ένα κατά τα φαινόμενα αθώο κουμπί από τα δεκάδες που έχει η κονσόλα ενός φορτηγού ή κάτω από το τασάκι της καμπίνας.
Είναι μάλιστα τόσο μεγάλη η φαντασία όσων εμπλέκονται σε αυτή την παράνομη διαδικασία που κατόρθωσαν να χακάρουν ακόμη και τον πιο σύγχρονο ταχογράφο. Με το πάτημα ενός κουμπιού που φέρει η συσκευή, εισάγουν έναν κωδικό, «σπάζουν» το λογισμικό και αλλοιώνουν τα στοιχεία του. Η ταχύτητα στο καντράν πέφτει στο μηδέν, το όχημα φαίνεται ότι έχει σταματήσει, ενώ συνεχίζει κανονικά το δρομολόγιό του.
Μια νέα μόδα που έχουν εντοπίσει τελευταία οι ελεγκτές της Τροχαίας είναι είτε οι ψηφιακοί ταχογράφοι να μην έχουν καθόλου την ειδική κάρτα που υποχρεούται να εισάγουν στην συσκευή οι χρήστες του οχήματος, είτε να τις εναλλάσσουν μεταξύ τους, είτε ακόμη και να τις νοικιάζουν από άλλους οδηγούς.
Απέναντι όμως στους «έξυπνους» η ελληνική αστυνομία δεν έμεινε πίσω. Σε πείσμα των παράνομων οι υπηρεσίες εκσυγχρονίζονται, εξοπλίζονται και παράλληλα οι αστυνομικοί επιμορφώνονται, ώστε να μπορούν να εντοπίζουν ευκολότερα τα αλλοιωμένα χαρακτηριστικά των ταχογράφων, να επεμβαίνουν και τα βεβαιώνουν την παράβαση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2017 όταν από την Τροχαία Λητής έγινε ο πρώτος εντοπισμός αλλοιωμένου ψηφιακού ταχογράφου, σταδιακά ο αριθμός των επεμβάσεων άρχισε να αυξάνεται.
Το 2018 εντοπίστηκαν 37 πειραγμένοι ταχογράφοι, το 2019 όπου εντοπίστηκε και ο πρώτος χακαρισμένος ταχογράφος, ο αριθμός ανέβηκε σε 119, και το 2020 σκαρφάλωσαν σε 242. Την ίδια περίπου εξέλιξη σε επιτυχίες είχαν αντίστοιχα οι υπηρεσίες σε όλη τη χώρα με αποτέλεσμα το 2020 η Τροχαία να ακινητοποιήσει 1000 φορτηγά πανελλαδικά.
Οι προσπάθειες των διωκτικών αρχών σε συνδυασμό με την αυστηροποίηση του προστίμου όπου από 500 ευρώ έγινε 4000 ευρώ, έφεραν αποτελέσματα. Έτσι το 2021 οι παραβάσεις που εντόπισε η Τροχαία Λητής μειώθηκαν σε 196, το 2022 ο αριθμός έπεσε στις 105 και το 2023 ήταν περίπου 85.
Όταν στο βαρύ όχημα γίνει ο έλεγχος και διαπιστωθεί ότι ο ταχογράφος έχει πειραχθεί, τότε επιβάλλεται το πρόστιμο, αφαιρείται η άδεια και το δίπλωμα του οδηγού και το φορτηγό μεταφέρεται σε εξουσιοδοτημένο συνεργείο προκειμένου να αποκατασταθεί η συσκευή.
Να σημειωθεί ότι το πρόστιμο βάση της υπάρχουσας κείμενης νομοθεσίας βεβαιώνεται αναλογικά τόσο στον οδηγό (1000 ευρώ) όσο και στη μεταφορική εταιρεία (3000 ευρώ). Όταν τα ποσά καταβληθούν και γίνει η αποκατάσταση της συσκευής στο συνεργείο, το φορτηγό μπορεί να επιστρέψει σε χρήση.
Η Διευθύντρια της Τροχαίας Θεσσαλονίκης, Παρασκευή Παπαγεωργοπούλου, δηλώνει στη Voria.gr ότι η υπηρεσία βρίσκεται σε διαρκή εγρήγορση και είναι αποφασισμένη να συνεχίσει τους ελέγχους με αμείωτους ρυθμούς σε όλα τα επίπεδα για την τήρηση των κανόνων οδικής κυκλοφορίας και την ασφάλεια των μετακινήσεων και των μεταφορών. Καλεί ταυτόχρονα τους οδηγούς και τους ιδιοκτήτες να φροντίζουν να τηρούν τη νομοθεσία και να συμμορφώνονται στους ελέγχους των αρχών.
Οι ταχογράφοι
Οι ταχογράφοι χωρίζονται σε: Αναλογικό ταχογράφο µε τον δίσκο καταγραφής (πλέον θα περάσει στην ιστορία µιας και δεν ταξινοµούνται οχήµατα µε αναλογικό ταχογράφο), ηλεκτρονικό ταχογράφο, ο οποίος είναι η τελευταία “γενιά” αναλογικών ταχογράφων, παρότι διαθέτουν οθόνη απεικόνισης και έχουν τον κλασικό δίσκο καταγραφής και ψηφιακό ταχογράφο, που ισχύει από την 1η Μαΐου του 2006.
Βασική προϋπόθεση είναι να τον έχουν τα οχήµατα που ταξινοµούνται στην ελληνική επικράτεια. Είναι εξοπλισµένοι µε δύο σχισµές (συνήθως οριζόντιες) όπου τοποθετούνται οι έξυπνες κάρτες, µε εκτυπωτή (συνήθως στο δεξί τµήµα του) και δεν δέχονται τον κλασικό δίσκο καταγραφής κυκλοφορίας του οχήματος