«Data is the New Oil» ή , αλλιώς σε ελεύθερη μετάφραση, «τα Δεδομένα είναι το Πετρέλαιο ή ο Χρυσός της Εποχής μας» είπε πολύ χαρακτηριστικά ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Warwick, Jonathan Cave o oποίος υποστήριξε ότι όσοι παρέχουν την πρώτη ύλη για την Οικονομία του Διαδικτύου, δηλαδή οι χρήστες που δίνουν προσωπικές πληροφορίες, θα πρέπει να έχουν και κάποια μετρήσιμη απόδοση, ίσως και με τη μορφή μετοχών.
Μέχρι και σήμερα το μόνο όφελος για τους ιδιώτες χρήστες του Διαδικτύου, είναι η υπηρεσία που λαμβάνουν όντες συνδεδεμένοι στο περίφημο Νet, αλλά η ποιότητα αυτών των υπηρεσιών είναι αμφιλεγόμενη, ενώ ο κ. Cave εκτίμησε ότι γίνεται «κακή χρήση» περίπου του 80% των προσωπικών πληροφοριών που δίνουν οι Διαδικτυακοί χρήστες, καθώς δεν χρησιμοποιούνται για το σκοπό που θεωρούν ότι θα χρησιμοποιηθούν.
Οι παραπάνω επισημάνσεις έγιναν από το βήμα του 4ου Διεθνούς Συνεδρίου για την Επιστήμη του Διαδικτύου, που άρχισε σήμερα και για ένα τριήμερο θα διεξαχθεί στο ΕΚΕΤΑ, με διοργάνωση του Ινστιτούτου Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών (ΙΠΤΗΛ) και θέμα «Τεχνικές και Κοινωνικές Προσεγγίσεις για ένα ανθρωποκεντρικό, δημοκρατικό και αξιόπιστο Internet της Επόμενης Γενεάς».
Δεν υπάρχουν ασφαλή προσωπικά δεδομένα
Στην εποχή του Διαδικτύου, δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα ασφαλή προσωπικά δεδομένα. Τα δεδομένα έχουν τεράστια αξία, είτε πρόκειται για σκοπούς που είναι ωφέλιμοι για την κοινωνία, είτε αποτελούν χρυσοφόρα πηγή για επιχειρήσεις και κυβερνητικές υπηρεσίες.
Μέρισμα από αυτή την αξία θα πρέπει να έχουν οι ιδιώτες που την τροφοδοτούν και οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις, επειδή ακριβώς γνωρίζουν για τις γκρίζες ζώνες ασφαλείας, δίνουν ψευδή στοιχεία. Έτσι, καταλήγουν να «κυκλοφορούν» και να διακινούνται σε αυτή την τεράστια παγκόσμια αγορά των data και...«σκουπίδια», άχρηστες δηλαδή πληροφορίες.
«Ζούμε στην εποχή των 3P data, όπου τα δεδομένα περνάνε από τον ένα στον άλλο χρήστη - εταιρεία, δηλαδή μεταπωλούνται. Οι πολίτες γνωρίζουν ότι ...."ζούνε επικίνδυνα" διαθέτοντας πολύτιμα προσωπικά δεδομένα, αλλά συνεχίζουν να το κάνουν. Τεχνικά μπορούν να υπάρξουν τρόποι προστασίας των προσωπικών δεδομένων, αλλά όχι συμπεριφορικά. Μόνο η ενημέρωση και η αντίληψη των κινδύνων σε βάθος, από τους πολίτες, μπορεί να τους προστατέψει από τους υπάρχοντες κινδύνους», τόνισε ο καθ. Cave προσθέτοντας ότι πιθανότερο είναι να δώσει ακριβείς πληροφορίες ο χρήστης στον οποίο τίθεται μία ξεκάθαρη ευθεία ερώτηση, για ένα πολύ συγκεκριμένο σκοπό.
Ακριβώς σε αυτή την τεράστια αγορά των data και ειδικά των data που συγκεντρώνονται από τα social media (π.χ. facebook, twitter, instagram), αναφέρθηκε και ο ερευνητής του ΙΠΤΗΛ δρ. Γιάννης Κομπατσιάρης, επισημαίνοντας ότι αυτός ο τεράστιος όγκος πληροφοριών ελέγχεται από πολύ λίγους και μεγάλους οργανισμούς, που τους συγκεντρώνουν με άμεσους και έμμεσους τρόπους και οι οποίοι δεν επιτρέπουν ούτε καν σε ερευνητές, να έχουν πρόσβαση και να επεξεργαστούν στοιχεία για να αναπτύξουν χρήσιμες εφαρμογές για το γενικό κοινό.
Ένα Μανιφέστο για το Διαδίκτυο
Στα πολλά και σύνθετα ζητήματα που συνδέονται με την λειτουργία και ανάπτυξη του internet και της ψηφιακής οικονομίας, αναφέρθηκε η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Στ. Μαγκλαβέρα, αναλύοντας την πρωτοβουλία δημιουργίας του DSI Manifesto, ενός πολιτικού κειμένου που θέτει τις αρχές για την Εξέλιξη της Ψηφιακής Κοινωνίας.
Στην εποχή του Διαδικτύου, τόνισε η κ. Μαγκλαβέρα, υπάρχουν ζητήματα προσβασιμότητας στη πληροφορία, προστασίας ευαίσθητων προσωπικών, εταιρικών και κρατικών δεδομένων, αλλά και δημοκρατίας και ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων ώστε οι πολίτες να μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στη νέα οικονομικο- κοινωνική πραγματικότητα.
Το Μανιφέστο είναι υπο διαμόρφωση και ήδη το έχουν υπογράψει 244 άτομα, ακαδημαϊκοί, ερευνητές, εταιρείες, ΜΚΟ, κυβερνητικοί φορείς, οι περισσότεροι από την Ευρώπη αλλά και απο τις ΗΠΑ, τη Βραζιλία, το Μεξικό, τη Νιγηρία κ.αλ. Η Ελλάδα μάλιστα είναι μεταξύ των χωρών που έδειξαν τη μεγαλύτερη ευαισθησία στο θέμα.
Η κ. Μαγκλαβέρα επισήμανε το γεγονός ότι μεγαλύτερο ενδιαφέρον έδειξαν προσωπικότητες από κλάδους των λεγόμενων Ανθρωπιστικών (Social) Επιστημών, ενώ δεύτερη σε σειρά συμμετοχής ήταν οι προερχόμενοι από κλάδους ICT και άλλα γνωστικά αντικείμενα.
«Το Μανιφέστο, μια προσπάθεια που ξεκίνησε πριν ένα χρόνο, αποτελεί ένα πολιτικό κείμενο, ένα κείμενο αρχών στη βάση των κατευθυντηρίων γραμμών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κοινωνία της Πληροφορίας. Το επόμενο βήμα θα είναι η δημιουργία ενός οδικού χάρτη για την εφαρμογή των στόχων που θέτει το DSI Μanifesto».
Ο δρ. Latif Ladid, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Λουξεμβούργου και επικεφαλής ερευνητής σε πολλά projects στρατηγικού σχεδιασμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Επόμενη Γενιά της Επιστήμης του Διαδικτύου, υποστήριξε ότι στην ψηφιακή οικονομία και κοινωνία, ισχύει ότι και στην συμβατική. Η μεγαλύτερη ασφάλεια, άρα και προστασία, είναι ακριβή υπόθεση γι΄ αυτό και προσφέρεται σε λίγους.
Η τεχνολογία μπορεί να προσφέρει λύσεις στα σύνθετα προβλήματα της εποχής των Νέων Τεχνολογιών, αλλά δυσκολότερα μπορούν να αντιμετωπιστούν αυτά στην Ευρώπη, από ότι επί παραδείγματι στις ΗΠΑ, λόγω των διαφορετικών νοοτροπιών, ομιλουμένων γλωσσών και των πολλών κρατικών οντοτήτων.