Skip to main content

Άκρως αποκαλυπτική η παράσταση - ντοκιμαντέρ για τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης που συγκίνησε το κοινό

Το «96%» σε κείμενο και σκηνοθεσία Πρόδρομου Τσινικόρη για 10 παραστάσεις στο Μικρό Θέατρο Μονής Λαζαριστών

Μια έρευνα σε εξέλιξη, στη σκηνή του Μικρού Θεάτρου της Μονής Λαζαριστών, αποτελεί η lecture performance «96%» του Πρόδρομου Τσινικόρη και της ομάδας του που βάζουν στο «μικροσκόπιο» τους η Θεσσαλονίκη του 1943.

Το κοινό, στην πρεμιέρα (23/3) παρακολουθούσε με μεγάλο ενδιαφέρον και κάποιες φορές, με κομμένη την ανάσα τη… χορογραφία στοιχείων, μύθων και προκαταλήψεων, για τα χρόνια της κατοχής και τη συλλογική κρίση αμνησίας που ακολούθησε στην πόλη. 

Η πρωτότυπη παράσταση,στην οποία τον πρώτο λόγο έχει η έρευνα, συγκίνησε καθώς «αναβίωσαν» γεγονότα που για άλλους αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς τους, άλλοι τα αγνοούν επιδεικτικά ενώ υπάρχουν και αυτοί που κάνουν ότι δεν συνέβησαν ποτέ. Πoύ τελικά βρίσκεται η αλήθεια;

Η έρευνα πραγματοποιείται επί σκηνής, παρουσία των θεατών, με ντοκουμέντα και τεκμήρια τα οποία συναντάει κανείς καθημερινά στη Θεσσαλονίκη του σήμερα. 

Αφηγείται μια ιστορία σκοτεινή και λησμονημένη, τα ίχνη της οποίας όμως είναι ακόμα εδώ. Η παράσταση - ντοκιμαντέρ, επιχειρώντας μια αρχαιολογία του παρόντος, τα αναζητά, όχι μόνο σε μελέτες, αρχεία και μαρτυρίες, αλλά και με επιτόπια έρευνα στη σημερινή πόλη, στους δρόμους, στα κλειστά μαγαζιά, στα παλιά και τα καινούργια κτίρια, ακόμα και στο ίδιο το Κρατικό Θέατρο. 

Το project «96%» αποτελεί τμήμα του Ευρωπαϊκού θεατρικού και παιδαγωγικού προγράμματος "Landscapes of Devastation"(Τοπία Καταστροφής) που πραγματοποιείται ταυτόχρονα σε τρεις πόλεις: Θεσσαλονίκη- Μαδρίτη- Βερολίνο. 

Πρόκειται για μια συνεργασία του ΚΘΒΕ με τη Schaubühne (Βερολίνο) και το La Joven (Μαδρίτη), που χρηματοδοτείται από το γερμανικό Ίδρυμα EVZ (Μνήμη, Ευθύνη, Μέλλον), σε συμπαραγωγή με την εταιρεία TooFarEast Productions.

Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος έγιναν εργαστήρια όπου οι συντελεστές της παράστασης συζήτησαν με μαθητές Γυμνασίων και Λυκείων για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων και τον αντισημιτισμό.

Η παράσταση

Τον Μάρτιο του 1943 αναχωρεί από τη Θεσσαλονίκη το πρώτο τρένο για το Άουσβιτς. Μέχρι τον Αύγουστο θα εκτοπιστούν εκεί 50.000 Εβραίοι, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν θα επιστρέψουν ποτέ. Το 96% της εβραϊκής κοινότητας της πόλης εξολοθρεύεται στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι περιουσίες που αφήνουν πίσω τους περνούν σε χέρια μεσεγγυούχων, έπιπλα και σκεύη  καταλήγουν σε χριστιανικά σπίτια και εμπορικά καταστήματα, οι μαρμάρινες πλάκες του παλιού νεκροταφείου τοποθετούνται στα πιο απίθανα σημεία της πόλης. Η μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα των Βαλκανίων, που έδωσε κάποτε στην πόλη τον τίτλο “Μητέρα του Ισραήλ”, σβήνεται από τον χάρτη ενώ μια νέα κοινωνική και οικονομική ελίτ αναδύεται.    

Ποιοι αντιστάθηκαν και ποιοι συντάχθηκαν με τη βία; Πώς κατασκευάστηκαν οι μηχανισμοί μνημοκτονίας και αποσιώπησης και ποιος είναι άραγε ο ρόλος ενός θεάτρου; Γιατί η παλιά αυτή ιστορία μας ενδιαφέρει και πως αφορά το δικό μας μέλλον; Σε μια προσπάθεια κριτικής προσέγγισης μιας περασμένης εποχής, η καλλιτεχνική ομάδα επί σκηνής, συνομιλεί με καλεσμένους από το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της Θεσσαλονίκης και καταθέτει τα ευρήματα της έρευνάς της για να συνθέσει μια νέα ιστορική και κοινωνική τοιχογραφία της “πόλης των φαντασμάτων”. 

Για δέκα παραστάσεις μέχρι τις 31 Μαρτίου

Την Παρασκευή 29/03 μετά το τέλος της παράστασης θα πραγματοποιηθεί ανοιχτή συζήτηση με τους συντελεστές και την ομάδα εργασίας και τους εκπροσώπους του φορέα χρηματοδότησης και των συνεργαζόμενων θεάτρων του προγράμματος "Lanscapes of Devastation".

Συντελεστές
Κείμενο και σκηνοθεσία: Πρόδρομος Τσινικόρης
Σκηνικά και κοστούμια: Ελένη Στρούλια
Μουσική - ηχητικός σχεδιασμός: Παναγιώτης Μανουηλίδης
Φωτισμοί: Ελίζα Αλεξανδροπούλου
Βίντεο: Χάρης Πεχλιβανίδης - Ελένη Στρούλια
Ομάδα επιτόπιας έρευνας: Ελένη Στρούλια, Έλλη Ναλμπάντη, Μάιρα Κωνσταντινίδου, Λουίζα - Μαρία Χαραλάμπους 
Επιστημονική σύμβουλος / Υπεύθυνη εκπαιδευτικών εργαστηρίων: Τατιάνα Λιάνη
Δραματουργικός σύμβουλος: Martín Valdés-Stauber
Βοηθός σκηνοθέτη: Νατάσσα Δαλιάκα
Βοηθός σκηνογράφου: Έλλη Ναλμπάντη
Οργάνωση παραγωγήςΤοοFarEast: Νίκος Μαυράκης
Οργάνωση παραγωγής ΚΘΒΕ: Μαρία Λαζαρίδου

Επί σκηνής: Αλεξάνδρα Χατζοπούλου-Σαΐας,Νατάσσα Δαλιάκα, Παναγιώτης Μανουηλίδης, Πρόδρομος Τσινικόρης

Βοηθός σκηνοθέτη στο πλαίσιο της πρακτικής άσκησης: Φωτεινή Χατζηκαμάρη
Βοηθοί σκηνογράφου στο πλαίσιο της πρακτικής άσκησης: Μάιρα Κωνσταντινίδου, Λουίζα - Μαρία Χαραλάμπους