Ένα απόγευμα πριν από λίγα χρόνια, όταν πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας ήταν η Λούκα Κατσέλη και πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών –ακόμη τότε Βορείου- Ελλάδος ο Θάνος Σαββάκης, η πρώην υπουργός είχε μιλήσει σε μια κλειστή συνεδρίαση μελών του Δ.Σ. του Συνδέσμου που είχε πραγματοποιηθεί στο ξενοδοχείο The Met.
Ήταν λίγες ημέρες πριν από τα εγκαίνια της Διεθνούς Εκθέσεως και η συζήτηση, που αφορούσε τα αιτήματα των επιχειρήσεων προς την κυβέρνηση, γρήγορα εξελίχθηκε σε πραγματικό σεμινάριο για τον τρόπο διεκδίκησης αιτημάτων. Η κ. Κατσέλη είχε βρει τότε την ευκαιρία και επικαλούμενη την κυβερνητική της εμπειρία -η ίδια διετέλεσε στις αρχές της δεκαετίας του 2010 υπουργός της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου, ενώ μακρά κυβερνητική πείρα είχε και ο σύζυγός της, Γεράσιμος Αρσένης- είχε δώσει μια σειρά από πρακτικές «οδηγίες προς ναυτιλομένους» για τον τρόπο προσέγγισης των κυβερνητικών στελεχών.
Όπως είχε πει, ένας υπουργός είναι εκ της ιδιότητός του πολυάσχολος και συνήθως μέχρι το μεσημέρι κάθε ημέρας έχει ήδη πραγματοποιήσει τόσες συναντήσεις, συνεργασίες και παρουσίες, που είναι απόλυτα φυσικό από ένα σημείο και μετά να μην μπορεί να παρακολουθήσει επισταμένως το πλήθος των ζητημάτων. «Και οι υπουργοί είναι άνθρωποι και το μυαλό τους κουράζεται» είχε αναφέρει χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας παράλληλα στα μέλη της διοίκησης του Συνδέσμου πως όταν στη γραπτή ή προφορική επικοινωνία τους με τους υπουργούς περιορίζονται στην περιγραφή ενός αιτήματος και ζητούν την ικανοποίησή του γενικώς κι αορίστως δυσκολεύουν τη διαδικασία. Ο πλέον παραγωγικός και αποδοτικός τρόπος απαιτεί περισσότερη και πιο οργανωμένη δουλειά. Για παράδειγμα τη συνεργασία με παράγοντες που γνωρίζουν το θεσμικό πλαίσιο και μπορούν να διατυπώσουν με την κατάλληλη νομοθετική ορολογία τις προτάσεις του Συνδέσμου για την επίλυση ενός θέματος. Με αυτό τον τρόπο -είπε τότε η κ. Κατσέλη- βοηθούν τον κάθε υπουργό και τους συνεργάτες του να αξιολογήσουν το ζήτημα και να απαντήσουν θετικά ή αρνητικά, αλλά και να παρέμβουν τροποποιώντας την πρόταση λύσης. Όπως είχε διευκρινίσει η κ. Κατσέλη όταν έναν υπουργός παραλαμβάνει μια νομικά επαρκώς διατυπωμένη πρόταση δεν σημαίνει ότι θα τη δεχτεί, αλλά είναι βέβαιον ότι διευκολύνεται η συζήτηση και η τελική του απάντηση. Έτσι το ζήτημα ή θα προωθηθεί ενδεχομένως με κάποιες τροποποιήσεις και προσαρμογές συμβατές με την πολιτική της κάθε κυβέρνησης ή θα απορριφθεί λόγω διαφωνίας. Σε κάθε περίπτωση όμως -είχε καταλήξει η πρώην υπουργός- η διαδικασία για κάθε αίτημα έχει πολλές πιθανότητες να εξελιχθεί παραγωγικά και όχι… φιλολογικά.
Ασφαλώς οι πρακτικές αυτές οδηγίες της Λούκας Κατσέλη, που στη Θεσσαλονίκη παραμένουν σε σημαντικό βαθμό αναξιοποίητες και ανεφάρμοστες, ισχύουν για οποιονδήποτε φορέα έχει επαφή με την κυβέρνηση και προωθεί με θεσμικό τρόπο αιτήματα και ζητήματα του κλάδου που εκπροσωπεί ή του τομέα με τον οποίο ασχολείται. Έχουν, μάλιστα, εξαιρετική επικαιρότητα αυτή την περίοδο, αφού κάθε χρόνο στα τέλη Αυγούστου και τις αρχές Σεπτεμβρίου οι φορείς της πόλης πραγματοποιούν επαφές με κυβερνητικούς παράγοντες στην προσπάθειά τους να αξιοποιήσουν τα εγκαίνια της ΔΕΘ για να προβάλουν ζητήματα και να προωθήσουν αιτήματα, ώστε σε επόμενο χρόνο να επιτύχουν κάποια ουσιαστική διευθέτηση.
Η κορυφαία από αυτές τις συναντήσεις, για την οποία οι προσκλήσεις έχουν ήδη αποσταλεί, θα πραγματοποιηθεί φέτος την προσεχή Τετάρτη 30 Αυγούστου, ημέρα κατά την οποία ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης θα βρεθεί επί τούτου στη Θεσσαλονίκη. Μόνο που εδώ και δεκαετίες οι περισσότεροι από τους φορείς της περιοχής επιμένουν στους παραδοσιακούς και εν πολλοίς γραφικούς τρόπους της προφορικής παράστασης και της επίδοσης υπομνημάτων στον πρωθυπουργό και τους υπουργούς. Κινήσεις τις οποίες προβάλλουν με δηλώσεις, φωτογραφίες και συνεντεύξεις, που συντηρούν τη δημοσιότητα, αλλά δεν έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα. Πρόκειται για το αποτέλεσμα μιας νοοτροπίας ερασιτεχνικού συνδικαλισμού και εκπροσώπησης, που διακατέχει τους περισσότερους από όσους στην πόλη και την ευρύτερη περιοχή ασχολούνται με τα κοινά -όχι μόνο των επιχειρήσεων- και εξαντλείται στην κοινωνική καταξίωση και συχνά στοχεύει σε προσωπικές μικροεκδουλεύσεις.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα περίφημα υπομνήματα που υποβάλλονται κάθε χρόνο στην θεσμοθετημένη συνάντηση που πραγματοποιεί ο εκάστοτε πρωθυπουργός με τους παραγωγικούς φορείς της Θεσσαλονίκης, παραμένουν επί χρόνια πανομοιότυπα -κανονικές φωτοτυπίες- και χωρίς αποτέλεσμα. Για την απουσία αποτελέσματος οι συντάκτες και κομιστές τους ρίχνουν πάντα την ευθύνη στον αποδέκτη, δηλαδή στην κυβέρνηση, χωρίς να αναζητούν διαφορετικούς δρόμους. Και μετά συνεχίζουν το ίδιο… τροπάρι! Το ίδιο θα συμβεί και φέτος, καθώς στις πρώτες δηλώσεις προέδρων φορέων που βλέπουν το φως της δημοσιότητας κυριαρχούν οι γενικόλογες τοποθετήσεις, που διατυπώνονται για να… διατυπωθούν.
Ο «τρόπος Κατσέλη» παραμένει δυστυχώς πολύ μακριά από τη νοοτροπία των διεκδικήσεων στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για μια επαγγελματική προσέγγιση, που απαιτεί χρόνο, τεχνογνωσία και έχει κόστος, αφού η γνώση του νομικού πλαισίου και η διατύπωση προτάσεων νομοθετικών κειμένων -τροπολογιών, υπουργικών αποφάσεων κλπ.- είναι δουλειά εξειδικευμένων ανθρώπων, όπως -για παράδειγμα- σύμβουλοι επιχειρήσεων, δικηγορικά γραφεία κλπ.. Είναι μέθοδος που θα μπορούσε να φέρει αποτελέσματα σε περίπτωση που τα αιτήματα είναι ρεαλιστικά και συμβατά με τη συγκυρία, καθώς θα δυσκόλευε την άνευ ουσίας άρνηση, ενώ σε κάθε περίπτωση θα επιτάχυνε τις διαδικασίες. Αφετέρου θα αναβάθμιζε το κύρος των φορέων της Θεσσαλονίκης, οι οποίοι για τα κέντρα εξουσίας στην πρωτεύουσα -και για την εκάστοτε κυβέρνηση- παραμένουν το «αναγκαίο κακό του Σεπτεμβρίου».