Ξεκίνησαν το ταξίδι τους το βράδυ της 12ης Σεπτεμβρίου από τη βόρεια Νορβηγία και μέσα σε μόλις 78 ώρες έφτασαν στη λίμνη Κερκίνη, στις Σέρρες. Ο λόγος για τις νανόχηνες, το πιο απειλούμενο υδρόβιο πουλί της Ευρώπης, που κάθε χρόνο κάνουν το μακρύ ταξίδι από τη Σκανδιναβία μέχρι τη Μακεδονία για να ξεχειμωνιάσουν και την άνοιξη επιστρέφουν στα πάτρια εδάφη.
Οι νανόχηνες είχαν φέτος, μετά από πολλές χρονιές χωρίς επιτυχία, «baby boom», δηλαδή μία ικανοποιητική αναπαραγωγική περίοδο. Σύμφωνα με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Ενώ τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των νεοσσών μετρούνταν στα δάχτυλα του ενός χεριού και ο κρισίμως απειλούμενος Φιννοσκανδικός πληθυσμός του είδους αριθμούσε μόλις 63 πουλιά, φέτος γεννήθηκαν 83 νεαρές νανόχηνες, που προστίθενται στον πληθυσμό τού πιο απειλούμενου υδρόβιου πτηνού της Ευρώπης.
Οι νανόχηνες επιλέγουν κάθε χρόνο να ξεχειμωνιάσουν στα υγρολίβαδα της λίμνης Κερκίνη και στο Δέλτα του Έβρου. Στο φετινό τους ταξίδι έκαναν μάλιστα μία στάση 2,5 ωρών στην Ουκρανία, ενώ συνολικά διέσχισαν περισσότερες από δέκα χώρες, πιάνοντας ταχύτητες μέχρι και 109.8 χλμ/ώρα.
Μιλώντας στη Voria.gr, η Ρούλα Τρίγκου, υπεύθυνη Ενημέρωσης κι Επικοινωνίας της Ελληνικής Ορθολογικής Εταιρείας, αναφέρει ότι οι νανόχηνες θα συνεχίσουν να έρχονται στους υγρότοπους της λίμνης Κερκίνης μέχρι τέλος του μήνα. Μάλιστα, λόγω της επιτυχημένης απαραγωγικής περιόδου στη βόρεια Νορβηγία και της γέννησης νεοσσών, θα φτάσουν στη χώρα περισσότερες νεαρές νανόχηνες με τους γονείς τους και στόχος είναι να αυξηθούν φέτος τα αναπαραγωγικά ζευγάρια. Μέχρι τις αρχές της εβδομάδας, έφτασαν στη χώρα συνολικά 44 νανόχηνες, εκ των οποίων δύο φέρουν δορυφορικό πομπό.
Το... ρεβεγιόν στον Έβρο
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, οι νανόχηνες κινούνται μεταξύ των υγροτόπων της λίμνης Κερκίνης και του Δέλτα του Έβρου. Αν και οι πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν τον Έβρο αφάνισαν πάνω από 935.000 στρέμματα γης, οι νανόχηνες στάθηκαν τυχερές, καθώς τα φυσικά υδρολίβαδα που χρειάζονται τα υδρόβια πουλιά δεν επηρεάστηκαν από τις φλόγες. «Η φωτιά στον Έβρο έφτασε μέχρι το Δέλτα του Έβρου αλλά δεν επεκτάθηκε, έπληξε μεν κάποιες καλλιέργειες αλλά όχι τα φυσικά υδρολίβαδα. Αν τα έπιανε, τότε θα υπήρχε πρόβλημα», τονίζει η κ. Τρίγκου.
Σημειώνεται ότι η απόσταση από τη λίμνη Κερκίνη μέχρι και το Δέλτα του Έβρου είναι κοντινή και οι νανόχηνες τη διανύουν αυθημερόν. Μάλιστα, πέρσι αποφάσισαν να κάνουν... ρεβεγιόν στο Δέλτα του Έβρου και επέστρεψαν με την αλλαγή του χρόνου στην Κερκίνη, από όπου είχαν αναχωρήσει.
Η απειλή των κυνηγών και του φυσικού τους περιβάλλοντος
Η ομοιότητά της με ένα άλλο είδος πτηνών και η καταστροφή του φυσικού τους περιβάλλοντος είναι οι δύο βασικές απειλές για τις νανόχηνες στη Βόρεια Ελλάδα. Όπως εξηγεί στη Voria.gr η κ. Τρίγκου, «η βασική απειλή για τη νανόχηνα είναι η απώλεια των ενδιαιτημάτων της, γιατί είναι ένα είδος που εξαρτάται αποκλειστικά από τα φυσικά υδρολίβαδα, τα οποία είναι ένας βιότοπος που χάνεται με γοργούς ρυθμούς». Ο συγκεκριμένος τύπος βιοτόπου παρουσιάζει μεγάλη μείωση, καθώς συχνά μετατρέπονται σε καλλιέργειες, με αποτέλεσμα να μη μπορούν μετά οι νανόχηνες να βρουν τροφή.
Επιπλέον, μείζον πρόβλημα είναι και η λαθροθηρία. Αν και το κυνήγι της νανόχηνας απαγορεύεται στη χώρα μας, καθώς είναι προστατευόμενο είδος, τα πουλιά κινδυνεύουν λόγω της ομοιότητάς τους με την ασπρομέτωπη χήνα. Για αυτό στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα σε όλες τις ζώνες ειδικής προστασίας-περιοχές Natura 2000 όπου βρίσκεται η νανόχηνα, απαγορεύεται και το κυνήγι της ασπρομέτωπης. Σημειώνεται ότι αν και τα τελευταία χρόνια δεν έχει παρατηρηθεί να έχει σκοτωθεί ακούσια κάποια νανόχηνα, πολύ σημαντική πίεση ασκεί και η όχληση που προκαλούν οι κυνηγοί.
«Στο Δέλτα του Έβρου το κυνήγι είναι αρκετά έντονο, οπότε ναι μεν εκεί που πηγαίνουν τα πουλιά το κυνήγι απαγορεύεται αλλά υπάρχει μεγάλος θόρυβος τριγύρω. Κι αυτό είναι μία πίεση. Η Κερκίνη είναι γενικά πιο ασφαλής, για αυτό πιθανώς τα πουλιά παραμένουν εκεί πέρα. Μάλιστα έχει παρατηρηθεί ότι τα πτηνά, όταν είναι περίοδος κυνηγιού, συγκεντρώνονται μόνον στην προστατευόμενη περιοχή, ενώ όταν το κυνήγι σταματάει τότε βγαίνουν και πιο έξω», συμπληρώνει η υπεύθυνη Επικοινωνίας της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας.
Τον Μάρτιο οι νανόχηνες θα ξαναφύγουν και θα επιστρέψουν στα πάτρια εδάφη της βόρειας Νορβηγίας. Είναι ένα ταξίδι που κάνουν κάθε χρόνο και η ευχή είναι φέτος ο πληθυσμός τους στη Βόρεια Ελλάδα να αυξηθεί σημαντικά κι έτσι πολλά περισσότερα άτομα να πάρουν τον δρόμο της επιστροφής.