Σε ποια συμπεράσματα θα πρέπει να μας οδηγήσει η διαρροή δεκάδων διαβαθμισμένων εγγράφων - όπως χάρτες, φωτογραφίες και διαγράμματα - του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ στο Διαδίκτυο;
Τα εν λόγω έγγραφα, τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως «άκρως απόρρητα» και περιλαμβάνουν χρονοδιαγράμματα και δεκάδες αδιαπέραστους στρατιωτικούς κώδικες, παρέχουν μια λεπτομερή εικόνα του πολέμου στην Ουκρανία.
Αναφέρονται στις απώλειες και των δύο πλευρών, τις στρατιωτικές αδυναμίες τους και, το σημαντικότερο, στο ποια αναμένεται να είναι τα δυνατά τους σημεία όταν η Ουκρανία αποφασίσει να προχωρήσει στην πολυαναμενόμενη αντεπίθεσή της πριν το τέλος της άνοιξης.
Είναι όμως γνήσια τα εν λόγω έγγραφα, και αν ναι, μας αποκαλύπτουν τελικά κάτι που δεν γνωρίζαμε ήδη;
Πληροφορίες για την ουκρανική αντεπίθεση
Πρώτα απ’ όλα, αξίζει να σημειωθεί ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη διαρροή μυστικών πληροφοριών των ΗΠΑ για τον πόλεμο στην Ουκρανία από την αρχή της ρωσικής εισβολής πριν από 14 μήνες. Μερικά από τα έγγραφα είναι έως και 6 εβδομάδων και οι επιπτώσεις της διαρροής τους ενδέχεται να είναι σοβαρές.
Αξιωματούχοι του Πενταγώνου δήλωσαν ότι τα έγγραφα είναι γνήσια.
Οι πληροφορίες που εμπεριέχονταν σε τουλάχιστον ένα από αυτά φαίνεται να τροποποιήθηκαν σε μια νεότερη εκδοχή του, αλλά από ένα σύνολο 100 εγγράφων, το γεγονός αυτό αποτελεί μάλλον μια ασήμαντη λεπτομέρεια.
Το BBC είδε περισσότερα από 20 εξ αυτών και διαπίστωσε ότι περιλαμβάνουν λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την εκπαίδευση και τον εξοπλισμό που παρέχονται στην Ουκρανία, καθώς η χώρα ετοιμάζεται για την αντεπίθεσή της, η οποία θα μπορούσε να ξεκινήσει εντός εβδομάδων.
Ειδικότερα, αναφέρει το πότε θα είναι έτοιμες οι ταξιαρχίες και περιέχει μια λίστα με τα άρματα μάχης, τα τεθωρακισμένα οχήματα και τα πυροβόλα που έχουν σταλεί στην Ουκρανία από τους δυτικούς της συμμάχους.
Σημειώνει όμως και ότι «το χρονοδιάγραμμα της αποστολής εξοπλισμού θα επηρεάσει την εκπαίδευση και την ετοιμότητα».
Μετά από έναν χειμώνα που έχει δοκιμάσει σε μεγάλο βαθμό τις αντοχές της ουκρανικής αεράμυνας, υπάρχει επίσης μια ανάλυση της φθίνουσας ικανότητας των εναέριων δυνάμεων του Κιέβου, το οποίο επιδιώκει να εξισορροπήσει τους περιορισμένους πόρους του για την προστασία των αμάχων και των ζωτικής σημασίας υποδομών αλλά και των στρατευμάτων του που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή.
Τι νέο μας λένε τα έγγραφα;
Πολλές από τις λεπτομέρειες που παρατίθενται στα έγγραφα είναι οικείες. Υπάρχουν όμως και πολλά παραπάνω.
Ας πάρουμε για παράδειγμα τα στοιχεία σχετικά με τους θανάτους.
Δεν αποτελεί ιδιαίτερη έκπληξη το γεγονός ότι οι ΗΠΑ εκτιμούν πως ο αριθμός των Ρώσων στρατιωτών που έχουν σκοτωθεί η τραυματιστεί είναι μεταξύ 189.500 και 223.000.
Ο αντίστοιχος αριθμός για τις ουκρανικές απώλειες (μεταξύ 124.500 και 131.000) φαίνεται επίσης να συμφωνούν με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε δημοσιογράφους τις τελευταίες εβδομάδες.
Και στις δύο περιπτώσεις, το Πεντάγωνο λέει ότι «δεν έχει μεγάλη εμπιστοσύνη» στα στοιχεία, λόγω της ύπαρξης κενών και σκόπιμων προσπαθειών – πιθανώς και των δύο πλευρών – να παραπλανήσουν.
Είναι μάλιστα εμφανές ότι έχουν γίνει προσπάθειες να τροποποιηθούν τα έγγραφα ώστε να φαίνεται ότι η Ουκρανία υφίσταται τις χειρότερες απώλειες.
Αυτό μας φέρνει στο ερώτημα του ποιος διέρρευσε τα έγγραφα και για ποιον λόγο;
«Να, μερικά έγγραφα που διέρρευσαν!»
Το πώς τα εν λόγω έγγραφα κατέληξαν στην πλατφόρμα Discord, το 4Chan και το Telegram, είναι κάτι που έχει ήδη εξηγήσει ο Άρικ Τόλερ της ερευνητικής ομάδας Bellingcat.
Ο Τόλερ λέει ότι δεν έχει καταστεί δυνατό να εντοπιστεί η πηγή των διαρροών, αλλά κατέγραψε την παρουσία τους σε μια πλατφόρμα ανταλλαγής μηνυμάτων, που είναι δημοφιλής στους gamers, στις αρχές Μαρτίου.
Στις 4 Μαρτίου, μετά από μια διαφωνία για τον πόλεμο στην Ουκρανία σε server του Discord όπου συχνάζουν άτομα που τους αρέσει το βιντεοπαιχνίδι Minecraft, ένας χρήστης έγραψε «να, μερικά έγγραφα που διέρρευσαν», πριν δημοσιεύσει 10 από τα έγγραφα.
Πρόκειται για μια εξαιρετικά ασυνήθιστη μορφή διαρροής.
Το 2019, πριν από τις γενικές εκλογές του Ηνωμένου Βασιλείου, έγγραφα σχετικά με τις εμπορικές σχέσεις Ουάσιγκτον – Λονδίνου εμφανίστηκαν στο Reddit, το 4Chan και άλλους ιστοτόπους.
Εκείνη την εποχή, το Reddit είπε ότι τα εν λόγω έγγραφα προέρχονταν από τη Ρωσία.
Σε ένα παρόμοιο περιστατικό το 2022, οι παίκτες του διαδικτυακού παιχνιδιού War Thunder δημοσίευσαν επανειλημμένα ευαίσθητα στρατιωτικά έγγραφα, προφανώς σε μια προσπάθεια να υποστηρίξουν τα επιχειρήματά τους σε διαφωνίες που είχαν μεταξύ τους.
Οι κίνδυνοι για το Κίεβο από τη νέα διαρροή
Η πιο πρόσφατη διαρροή είναι πιο ευαίσθητη και ίσως πιο επιζήμια.
Η Ουκρανία περιφρούρησε με ζήλο την «επιχειρησιακή της ασφάλεια» και δεν μπορεί παρά να θεωρεί δυσάρεστο που το απόρρητο αυτό υλικό διέρρευσε σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή.
Η αντεπίθεση της Ουκρανίας θα μπορούσε να αποτελέσει μια ευκαιρία για την κυβέρνηση Ζελένσκι να αλλάξει τα δεδομένα στο πεδίο της μάχης και να θέσει όρους για ειρηνευτικές συνομιλίες αργότερα.
Στο Κίεβο, αξιωματούχοι μίλησαν για πιθανή εκστρατεία παραπληροφόρησης από τη Ρωσία.
Κάποιοι στρατιωτικοί μπλόγκερ υποστηρίζουν το αντίθετο: ότι όλα είναι μέρος μιας δυτικής συνωμοσίας για την παραπλάνηση των Ρώσων διοικητών.
Το κρίσιμο είναι ότι δεν υπάρχει τίποτα στα έγγραφα που διέρρευσαν μέχρι στιγμής που να δείχνει την κατεύθυνση ή τη σφοδρότητα της ουκρανικής αντεπίθεσης.
Το Κρεμλίνο θα πρέπει να έχει ήδη μια αρκετά καλή ιδέα για το εύρος των προετοιμασιών της Ουκρανίας, αλλά το Κίεβο θα πρέπει να φροντίσει ώστε ο εχθρός του να γνωρίζει όσο λιγότερα γίνεται για το πώς θα εξελιχθεί η εκστρατεία, προκειμένου να ενισχύσει τις πιθανότητες επιτυχίας του.
Πηγή: BBC, μετάφραση: Καθημερινή