Μορφή χιονοστιβάδας φαίνεται πως θα πάρουν στο εγγύς μέλλον οι προσφυγές εργαζόμενων του δημοσίου προς την ελληνική δικαιοσύνη για τη διεκδίκηση της επιστροφής του 13ου και 14ου μισθού, οι οποίες και περικόπηκαν από τη μισθοδοσία τους από το 2010.
Το θέμα επανήλθε στην επικαιρότητα με τη δικαίωση έξι εργαζόμενων του δήμου Θεσσαλονίκης από το Ειρηνοδικείο της πόλης, στους οποίους επιδικάστηκαν, βάσει της πρωτόδικης απόφασης 2.000 ευρώ και επιπλέον 6% για τόκους, που αντιστοιχούν στα δώρα Χριστουγέννων του 2016 και 2017 (500 ευρώ δηλαδή για κάθε χρόνο), για δώρο Πάσχα των ίδιων χρόνων 500 ευρώ στον καθένα και το ίδιο για επίδομα άδειας.
Η συγκεκριμένη απόφαση βέβαια δεν είναι και η μοναδική, αφού το καλοκαίρι το Ειρηνοδικείο Καλαμάτας προχώρησε σε μια ανάλογη απόφαση, που όπως και στην περίπτωση της Θεσσαλονίκης έκρινε αντισυνταγματική την περικοπή των δώρων και των επιδομάτων των δημοσίων υπαλλήλων, καλώντας το Ελληνικό Δημόσιο να καταβάλει τα εν λόγω ποσά.
Οι έξι εργαζόμενοι του δήμου Θεσσαλονίκης ήταν συμβασιούχοι, αλλά πρέπει να σημειωθεί ότι και μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν κινηθεί δικαστικά για να διεκδικήσουν δώρα και επιδόματα που έχουν περικοπεί.
Νομικοί κύκλοι κάνουν λόγο στη Voria.gr για την έναρξη μιας νέας «εκστρατείας» από πλευράς ομάδων εργαζόμενων του δημοσίου, που θα ξεκινήσουν ή έχουν ξεκινήσει να προσφεύγουν στη δικαιοσύνη, διεκδικώντας την καταβολή των χρηματικών ποσών που έπαιρναν προ μνημονίου, αλλά τα τελευταία χρόνια δεν βλέπουν πια να καταβάλλονται στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς.
Ωστόσο επειδή οι περιπτώσεις των μόνιμων δημοσίων υπαλλήλων δεν δικάζονται από τα πολιτικά δικαστήρια όπως το Ειρηνοδικείο, αλλά από τα διοικητικά όπου παρατηρούναι μεγάλες καθυστερήσεις, οι υποθέσεις αυτές αναμένεται να εκδικαστούν σε έξι ή επτά χρόνια από την προσφυγή των θιγόμενων.
«Νομική Οδύσσεια»
Ερωτηματικό βέβαια αποτελεί εάν οι συγκεκριμένες αποφάσεις είναι εφαρμόσιμες, δηλαδή εάν με μια απλή απόφαση Ειρηνοδικείου, εκατοντάδες χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι που απασχολούνται ανά την ελληνική επικράτεια θα δικαιώνονται καλώντας το Ελληνικό Δημόσιο να τους καταβάλει κομμένα δώρα και επιδόματα.
«Κατά διαστήματα έχον γίνει προσφυγές στη δικαιοσύνη για τη διεκδίκηση επιδομάτων από το δημόσιο, είτε αυτά ήταν αναδρομικά, είτε οικογενειακά επιδόματα. Ωστόσο είναι η πρώτη φορά που γίνεται κάτι τέτοιο για τη διεκδίκηση του 13ου και του 14ου μισθού», επισημαίνει στη Voria.gr ο πρόεδρος της ΕΔΟΘ Ανδρέας Γιακουμής. Όπως λέει ο ίδιος, η εμπειρία από τέτοιες υποθέσεις δείχνει ότι όσοι μεν δικαιώνονται πρωτόδικα στη μεγάλη τους πλειοψηφία εμπλέκονται σε μια νομική οδύσσεια με τις εφέσεις και από πλευράς δημοσίου.
«Κυρίως αποτελεί ζήτημα πολιτικής πρωτοβουλίας για το τι θα γίνει με τη συγκεκριμένη υπόθεση, εφόσον μάλιστα υπάρχουν και διεκδικήσεις και από άλλες ομάδες δημοσίων υπαλλήλων», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Γιακουμής.
Ο δικηγόρος των έξι συμβασιούχων του δήμου Θεσσαλονίκης κρατά «μικρό καλάθι» για την έκβαση της υπόθεσης, αφού είναι πιθανό ο δήμος να εφεσιβάλει της πρωτόδικης απόφασης. «Είναι δύσκολο να λάβουν τα ποσά αυτά οι εντολείς μου. Σε έναν μήνα περίπου θα γνωρίζουμε πως θα κινηθεί η διοίκηση του δήμου Θεσσαλονίκης», εξηγεί στην Voria.gr ο δικηγόρος των έξι συμβασιούχων Γιώργος Δανιήλ.
Αντισυνταγματικό ναι. Εφαρμόσιμο;
Μετά τα χαμόγελα από την πρωτόδικη απόφαση της δικαστικής έδρας, το ζητούμενο πλέον είναι το πότε τα επιδικασθέντα ποσά θα βρεθούν στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δημοσίων υπαλλήλων, ενώ επιπλέον ερωτηματικό αποτελεί για το εάν και άλλοι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν βάσει των αποφάσεων που έχουν ήδη βγει να τις επικαλεστούν για την επιστροφή των δώρων τους.
«Η απόφαση του συγκεκριμένου Ειρηνοδικείου δεν είναι δεσμευτική για άλλες αποφάσεις παρόμοιων υποθέσεων. Αποτελεί μια πρωτόδικη απόφαση, που δεν είναι ούτε τελεσίδικη, ούτε αμετάκλητη, οπότε δεν μπορεί να δημιουργηθεί δεδικασμένο για άλλες υποθέσεις», επισημαίνει χαρακτηριστικά στη Voria.gr ο ευρωβουλευτής και καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του ΑΠΘ Κώστας Χρυσόγονος.
Όπως λέει ο ίδιος, οι εργαζόμενοι στο δημόσιο που θέλουν να διεκδικήσουν δια της νομικής οδού τον 13ο και 14ο μισθό θα πρέπει να ξεκινήσουν από την αρχή μέσω ειρηνοδικείου.
Όσον αφορά τους δήμους, φαίνεται πως υπάρχει φως στο τούνελ, καθώς μια αλλαγή προ διετίας στον Καλλικράτη, δίνει το δικαίωμα στους δήμους να μην μπλέκουν με εφέσεις σε εις βάρους τους αποφάσεις.
«Υφίσταται αλλαγή της νομοθεσίας εδώ και μια διετία περίπου, με την οποία έχει αλλαχθεί η διάταξη του Καλλικράτη σε τέτοιες περιπτώσεις. Πλέον είναι στο χέρι του εκάστοτε δήμου να αποφασίσει εάν θα καταβάλει το επιδικασθέν ποσό μετά την απόφαση του Ειρηνοδικείου, ή εάν θα υποβάλει έφεση, με ενδεχόμενο να δικαιωθεί και να μην δώσει το ποσό, αλλά και να μη δικαιωθεί και να οδηγηθεί στο να καταβάλει υψηλότερα ποσά και αποζημιώσεις», εξηγεί στην Voria.gr ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης Στάθης Κουτσοχήνας.
Για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ, αποτελεί κοινό μυστικό ότι η συγκεκριμένη αλλαγή στον Καλλικράτη υπήρξε εξαιτίας του κύματος διεκδικήσεων από συμβασιούχους, που προσέφευγαν στη δικαιοσύνη για να επαναπροσληφθούν στις θέσεις που είχαν στους δήμους. Οι δήμοι ναι μεν τους είχαν ανάγκη, ωστόσο ήταν αναγκασμένοι να προχωρήσουν τη διαδικασία με έφεση. Ωστόσο, με την αλλαγή του νόμου, εφόσον οι συμβασιούχοι κάλυπταν πάγιες και διαρκείς ανάγκες όπως συνέβαινε με την καθαριότητα, προσλαμβάνονταν από τους κατά τόπους δήμους, που δεν ήταν υποχρεωμένοι να προχωρήσουν σε εφέσεις.
«Εάν είναι εφαρμόσιμη η συγκεκριμένη απόφαση εξαρτάται από το τι θα κάνει ο εργοδότης, δηλαδή εάν θα αποδεχθεί την απόφαση ή εάν θα εφεσιβάλει σε αυτή. Είναι πιθανόν βέβαια ότι μια τέτοια απόφαση μπορεί να φτάσει μέχρι και τον Άρειο Πάγο», εκτιμά από την πλευρά του στη Voria.gr ο καθηγητής Εργατικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ, Άρης Καζάκος.