Skip to main content

Έφυγε από τη ζωή ο ποιητής Αργύρης Χιόνης

Πέθανε σε ηλικία 68 ετών από καρδιακή προσβολή ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της γενιάς του '70 ο Αργύρης Χιόνης.

Πέθανε σε ηλικία 68 ετών από καρδιακή προσβολή ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της γενιάς του '70 ο Αργύρης Χιόνης. Τα τελευταία 20 χρόνια ζούσε στο Θροφαρί Κορινθίας .

Γεννήθηκε στην Αθήνα, στα Σεπόλια, από γονείς νησιώτες, εσωτερικούς μετανάστες. Στα δεκατέσσερά του, άρχισε να γράφει ποιήματα σε έμμετρο και ομοιοκατάληκτο στίχο, μιμούμενος τις μαντινάδες και τα αποσπάσματα από τον Ερωτόκριτο, που η Κρητικιά μητέρα του τραγουδούσε. Μπήκε πολύ νωρίς στη βιοπάλη γι’ αυτό τελείωσε Νυχτερινό Γυμνάσιο (2ο Νυχτερινό Γυμνάσιο Αθηνών).

Εμφανίστηκε στα γράμματα με ποιήματα που δημοσίευσε το 1963 στο περιοδικό Δωδέκατη Ώρα και το 1964 στη Νέα Εστία. Το 1966, σε ηλικία 23 ετών, εκδίδεται η πρώτη του ποιητική συλλογή (Απόπειρες φωτός). Το 1967, λίγο μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορίας, έφυγε στο εξωτερικό. Πρώτος σταθμός ήταν το Παρίσι όπου, εργαζόμενος σκληρά για το βιοπορισμό (ως λαντζιέρης, φορτοεκφορτωτής κλπ.), ξεκίνησε να παρακολουθεί βραδινά μαθήματα γαλλικών. Στις αρχές του 1968, ποιήματά του μεταφράστηκαν και δημοσιεύτηκαν σε έγκυρα ολλανδικά λογοτεχνικά περιοδικά. Λίγο μετά τα γεγονότα του Μάη του ’68 η μεταφράστριά του, Maria Blijstra και ο σύζυγός της, ο συγγραφέας Rein Blijstra, παλιοί φίλοι του Καζαντζάκη και λάτρεις της Ελλάδας, επισκέφθηκαν το Παρίσι για ένα λογοτεχνικό συνέδριο, οπότε και συναντήθηκαν για πρώτη φορά μαζί του και τον προσκάλεσαν στο Άμστερνταμ. Μετά από δεκαπέντε περίπου μέρες, και εν μέσω απεργίας των σιδηροδρομικών, ο Αργύρης Χιόνης επιχείρησε το ταξίδι με τα πόδια και με ωτοστόπ.

Στο σπίτι των Blijstra, γνωρίστηκε με τον ελληνιστή καθηγητή του Πανεπιστημίου Arnold van Gemert και την ελληνίδα γυναίκα του, που του πρότειναν να εγκατασταθεί στην Ολλανδία υποσχόμενοι να του βρουν εκεί δουλειά. Επέστρεψε στο Παρίσι και λίγους μήνες αργότερα πήρε μήνυμα από Ολλανδία ότι βρέθηκε δουλειά σ' έναν εκδότη κλασικών κειμένων, οπότε έφυγε πάλι για το Άμστερνταμ. Στο Άμστερνταμ έζησε τα επόμενα οκτώμισι χρόνια. Στην αρχή δούλεψε σκληρά, τόσο για τον βιοπορισμό όσο και για την εκμάθηση της γλώσσας. Του χορηγήθηκε υποτροφία για γράψιμο από την Εταιρεία Συγγραφέων, έγινε δεκτός στους λογοτεχνικούς κύκλους και απέκτησε πρόσβαση στα λογοτεχνικά περιοδικά. Στο εξωτερικό εκδόθηκαν δύο βιβλία του (Σχήματα Απουσίας και Μεταμορφώσεις) και βραβεύτηκαν δύο θεατρικά έργα του (Ο Ρήτορας και Αυτός εκτός και εντός του κοστουμιού του), σε διαγωνισμό που είχαν προκηρύξει για τις Κάτω Χώρες ο θεατρικός οργανισμός Sater και το λογοτεχνικό περιοδικό Soma, το 1971. Διορίστηκε δάσκαλος ελληνικών στο Λαϊκό Πανεπιστήμιο και παράλληλα εγγράφηκε, με κρατική υποτροφία, στη Σχολή Ιταλικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ.

Το 1977 επέστρεψε στην Ελλάδα όπου δούλεψε ως μεταφραστής, συνέγραψε μια σειρά παιδικών εκπομπών για το ραδιόφωνο και έκανε ένα ταξίδι στις ΗΠΑ, εκπροσωπώντας την Ελλάδα στο ετήσιο Διεθνές Συγγραφικό Πρόγραμμα του Πανεπιστημίου της Iowa. Το 1982 προσλήφθηκε, κατόπιν διαγωνισμού, ως μεταφραστής στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εγκαταστάθηκε στις Βρυξέλλες για τα επόμενα δέκα χρόνια. Το 1992 παραιτήθηκε από τη θέση αυτή και αποσύρθηκε στο Θροφαρί, ένα μικρό χωριό της ορεινής Κορινθίας, όπου ασχολήθηκε ως το τέλος της ζωής του μόνο με την καλλιέργεια της γης και της ποίησης. Ποιήματα και πεζογραφήματά του έχουν μεταφραστεί και δημοσιευτεί στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά, ολλανδικά, σερβοκροατικά και ρουμάνικα. Ήταν μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

Έργα του:
Ποίηση:
Απόπειρες φωτός. Αθήνα, Δωδεκάτη ώρα, 1966.
Σχήματα Απουσίας. Αθήνα, Αρίων, 1973.
Μεταμορφώσεις. έκδοση του ιδίου, Αθήνα 1974.
Τύποι ήλων. Θεσσαλονίκη, Εγνατία / Τραμ, 1978.
Λεκτικά τοπία. Αθήνα, Καστανιώτης 1983.
Σαν τον τυφλό μπροστά στον καθρέφτη. Αθήνα, Υάκινθος, 1986.
Εσωτικά τοπία. Αθήνα, Νεφέλη, 1991,1999.
Ο ακίνητος δρομέας. Αθήνα, Νεφέλη, 1996, 2000.
Ιδεογράμματα. Θεσσαλονίκη, Τα τραμάκια, 1997.
Τότε που η σιωπή τραγούδησε και άλλα ασήμαντα περιστατικά. Αθήνα, Νεφέλη, 2000.
Στο υπόγειο. Αθήνα, Νεφέλη, 2004.
Η φωνή της σιωπής: Ποιήματα 1966-2000. Αθήνα, Νεφέλη, 2006.
Μέρες ποίησης [συλλογικό έργο]. Αθήνα, Γαβριηλίδης, 2007.
Ό,τι περιγράφω με περιγράφει, Ποίηση δωματίου Αθήνα, Γαβριηλίδης, 2010.
Παίγνια [συλλογικό έργο]. Αθήνα, Futura, 2011.

Αφηγήματα:
Ιστορίες μιας παλιάς εποχής που δεν ήρθε ακόμα. Αθήνα, Αιγόκερως, 1981.
Ο αφανής θρίαμβος της ομορφιάς. Αθήνα, Πατάκης, 1995.
Τρία μαγικά παραμύθια. Αθήνα, Πατάκης, 1998.
Όντα και μη όντα. Αθήνα, Γαβριηλίδης, 2006.
Περί αγγέλων και δαιμόνων. Αθήνα, Γαβριηλίδης, 2007.
Το οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες. Αθήνα, Κίχλη, 2008.
Το μήνυμα και άλλες δύο φάρσες - Ο ρήτορας ή ο κανιβαλισμός: Αυτός εκτός και εντός του κοστουμιού του (τρία μονόπρακτα). Αθήνα, Κίχλη, 2009.

Μεταφράσεις:
Octavio Paz, Ποιήματα. Αθήνα, Σπηλιώτης, 1981.
Howard Fast, Οι μετανάστες, Αθήνα, Bell, 1981.
Jeffrey Archer, Κάιν και Άβελ, Αθήνα, Bell, 1982.
Russel Edson, Όταν το ταβάνι κλαίει (ποίηση). Αθήνα, Αιγόκερως, 1986.
Roberto Juarroz, Κατακόρυφη ποίηση. Θεσσαλονίκη, Τα τραμάκια, 1997.
Jane Austen, Περηφάνια και Προκατάληψη. Αθήνα, Πατάκης, 1997, 2000.
Henri Michaux, Με το αγκίστρι στην καρδιά, Αθήνα, Γαβριηλίδης, 2003.
Ξένη ποίηση του 20ού αιώνα [συλλογικό έργο, ανθολόγηση Μαρία Λαϊνά, συλλογική μετάφραση]. Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 2007.
Nikanor Parra, Ποιήματα επείγουσας ανάγκης. Αθήνα, Γαβριηλίδης, 2008.
Έχει επίσης μεταφράσει και δημοσιεύσει σε λογοτεχνικά περιοδικά πολλά ποιήματα γραμμένα στα γαλλικά, αγγλικά, ισπανικά, ιταλικά και ολλανδικά, καθώς και όλο τον "Αστερίξ" και ένα μεγάλο μέρος του "Ιζνογκούντ".

Μεταφράσεις έργων του σε ξένες γλώσσες:
Σχήματα απουσίας Μτφρ. στα ολλανδικά και στα αγγλικά, M. Blijstra και M. Muntz (Δίγλωσση έκδοση). Άμστερνταμ, TOR, 1971.
Μεταμορφώσεις και άλλα ποιήματα, Μτφρ στα ολλανδικά, M. Blijstra. Άμστερνταμ, DE BEUK, 1976.

Βραβεία:
Βραβείο του περιοδικού Διαβάζω 2007, για το Όντα και μη όντα, Γαβριηλίδης, 2006.
Κρατικό Βραβείο Διηγήματος 2009, εξ ημισείας με τον Τόλη Νικηφόρου για Το οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες, Κίχλη 2008.