Τι συμβαίνει με τον ιό του Δυτικού Νείλου-Η δύσκολη περίοδος για φέτος

Ο ιός του Δυτικού Νείλου ήρθε για να μείνει ωστόσο, οι αρμόδιοι συνιστούν ψυχραιμία και εμφανίζονται καθησυχαστικοί σε σχέση με τα κρούσματα τα οποία αναμένονται φέτος. Παράλληλα επισημαίνουν ότι το φαινόμενο δεν είναι μόνον ελληνικό, αφορά όλες τις χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης ενώ κρούσματα παρατηρούνται πλέον και σε χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης.

Τα πρώτα δύο κρούσματα για φέτος έκαναν την εμφάνισή τους την περασμένη εβδομάδα. Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) το πρώτο ήταν στο δήμο Κατερίνης και το δεύτερο στο δήμο Τοπείρου Ξάνθης. Ωστόσο, όπως σημειώνουν οι αρμόδιοι, φέτος η εμφάνιση των πρώτων κρουσμάτων ήρθε αργότερα σε σχέση με πέρυσι κι αυτό επιτρέπει εκτιμήσεις ότι φέτος ενδέχεται τα κρούσματα να είναι λιγότερα. Πέρυσι το πρώτο περιστατικό είχε καταγραφεί τον Μάιο, δηλαδή περίπου δύο μήνες νωρίτερα. Υπενθυμίζεται ότι κατά την περσινή χρονιά κατεγράφησαν 316 κρούσματα, εκ των οποίων οι 50 κατέληξαν. Τα περισσότερα απ’ αυτά, περίπου 190 σημειώθηκαν στην Αττική ενώ στην Κεντρική Μακεδονία ήταν περίπου 120. Σύμφωνα με τα στοιχεία προηγούμενων ετών η περσινή χρονιά ήταν η χειρότερη πανελλαδικά, τόσο από πλευράς κρουσμάτων όσο και από πλευράς θανάτων και η δεύτερη χειρότερη για την περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας όπου τα περισσότερα κρούσματα σημειώθηκαν το 2010, περίπου 180.

Τα στοιχεία για τα τελευταία εννέα χρόνια

Συνοπτικά, τα κρούσματα λοίμωξης από ιό του Δυτικού Νείλου που διαγνώσθηκαν και δηλώθηκαν στη χώρα μας, τα τελευταία έτη (2010- 2018), παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί.

Έτος        

*εγκεφαλίτιδα ή/και μηνιγγίτιδα ή/και οξεία χαλαρή παράλυση

Η δύσκολη περίοδος

Η περίοδος στην οποία αναμένονται να εκδηλωθούν κρούσματα ιού του Δυτικού Νείλου είναι από τις αρχές Ιουλίου έως και το τελευταίο δεκαήμερο Αυγούστου. Δεν χρειάζεται πανικός, επισημαίνεται από τον ΕΟΔΥ καθώς η πιθανότητα να νοσήσει κάποιος είναι περίπου δύο στους εκατό χιλιάδες.

Σύμφωνα με την υπεύθυνη του Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Αρμποϊών και Αιμορραγικών Πυρετών Άννα Παπά Κονιδάρη «πλέον, λόγω της πείρας των προηγούμενων χρόνων οι υγειονομικές υπηρεσίες είναι υποψιασμένες και μόλις κάποιος παρουσιάσει συμπτωματολογία, γίνεται αιμοληψία και αποστέλλεται σε μας το δείγμα προς εξέταση».

Δίκτυο παρακολούθησης

Πέρα από τα κρούσματα σε ανθρώπους υπάρχουν άλλα δύο δίκτυα παρακολούθησης της εξάπλωσης του ιού. Σύμφωνα με τον Σπύρο Μουρελάτο, υπεύθυνο της εταιρείας «Οικοανάπτυξη», η οποία εκτελεί το πρόγραμμα της επίγειας καταπολέμησης κουνουπιών στην Κεντρική Μακεδονία, «η πορεία του ιού ελέγχεται και με δύο ακόμη τρόπους. Ο πρώτος είναι μέσα από ένα δίκτυο από κοτόπουλα – δείκτες από τα οποία κάνουμε αιμοληψίες σε περίπου πενήντα περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας. Στη συνέχεια τα δείγματά τους αποστέλλονται για έλεγχο στην Κτηνιατρική. Το δεύτερο δίκτυο είναι μέσω κουνουπιών τύπου culex τα οποία ενοχοποιούνται για τη μετάδοση του ιού. Έχουμε στήσει παγίδες σε εξήντα σημεία στην Κεντρική Μακεδονία, από τα οποία συλλέγουμε κουνούπια και τα στέλνουμε προς εξέταση στο Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Αρμποϊών και Αιμορραγικών Πυρετών. Με τον τρόπο αυτόν έχουμε μια καλύτερη εικόνα για την πιθανή πορεία της νόσου ώστε να αυξήσουμε σε αυτές τις περιοχές τα μέτρα καταπολέμησης», αναφέρει ο κ. Μουρελάτος.

Πιο ευάλωτοι οι ηλικιωμένοι

Ο ιός του Δυτικού Νείλου μεταδίδεται κυρίως μέσω του τσιμπήματος μολυσμένων «κοινών» κουνουπιών. Η βασική δεξαμενή του ιού στη φύση είναι κυρίως τα άγρια πτηνά, από όπου μολύνονται τα κουνούπια, ενώ οι άνθρωποι δεν μεταδίδουν περαιτέρω τον ιό σε άλλα κουνούπια. Η πλειονότητα των ανθρώπων που μολύνονται με τον ιό είναι ασυμπτωματικοί, περίπου 20% εμφανίζουν ήπια συμπτώματα ιογενούς συνδρομής και λιγότεροι από 1% παρουσιάζουν σοβαρότερες εκδηλώσεις από το κεντρικό νευρικό σύστημα, κυρίως εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα, οξεία χαλαρή παράλυση. Οι πιο σοβαρές εκδηλώσεις εμφανίζονται συνήθως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς και γενικά άτομα με χρόνια υποκείμενα νοσήματα.

Καμία ανησυχία για τον τουρισμό

Όπως επισημαίνουν οι αρμόδιοι ο ιός του Δυτικού Νείλου ήρθε στη χώρα μας για να μείνει. Ωστόσο, τονίζουν, πως αυτό δεν είναι ελληνικό προνόμιο. Ο ιός έχει εντοπιστεί σε όλες σχεδόν τις χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης Ισπανία, Ιταλία, αλλά και Σερβία, Ρουμανία και Τουρκία. Παράλληλα, υπογραμμίζεται ότι δεν προκαλεί προβλήματα στον τουρισμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα 300 κρούσματα τα οποία καταγράφηκαν πέρυσι, μόλις ένα ανιχνεύθηκε σε τουρίστρια. Επίσης, όπως σημειώνει ο κ. Μουρελάτος, κρούσματα του ιού παρατηρούνται πλέον και σε χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης όπως για παράδειγμα στην Αυστρία και στη Γερμανία.

Ελληνογερμανική συνεργασία

Αυτό το γεγονός, σύμφωνα με τον κ. Μουρελάτο, αποτέλεσε την αφορμή να τρέξει ένα ελληνογερμανικό πρόγραμμα διάρκειας 30 μηνών, στο οποίο συμμετέχουν δύο γερμανικά ινστιτούτα και από ελληνικής πλευράς το ΑΠΘ και η «Οικοανάπτυξη».

Στόχοι του προγράμματος αυτού είναι μεταξύ άλλων, η σύνδεση μεγάλων ευρωπαϊκών φορέων στην ανίχνευση ιών και στην επιτήρηση και καταπολέμηση κουνουπιών, ο εντοπισμός περιοχών υψηλού κινδύνου και προσδιορισμός κρίσιμων χρονικών διαστημάτων της κυκλοφορίας του ιού του Δυτικού Νείλου, ο ορισμός ορθών πρακτικών και αποτίμηση καινοτόμων εργαλείων και μεθόδων για την καταπολέμηση των κουνουπιών Culex pipiens και Aedes albopictus στο αστικό περιβάλλον, καθώς και η δημιουργία, ενημέρωση και διάθεση σε όλα τα ενδιαφερόμενα θεσμικά όργανα της Δημόσιας Υγείας ή και άλλους οργανισμούς στις δύο χώρες, μιας λειτουργικής εφαρμογής webGIS, στην οποία οι χρήστες θα έχουν τη δυνατότητα να βλέπουν, να εξερευνούν, να θέτουν ερωτήματα και να εμφανίζουν τους περιοδικούς χάρτες κινδύνου του Συστήματος της Έγκαιρης Προειδοποίησης εμφάνισης ασθενειών μεταδιδόμενων με τα κουνούπια.