Του Δημήτρη Μήτρου*
Κάθε δημοτική αρχή, κάθε διοίκηση που σέβεται τον εαυτό της αλλά κυρίως τους δημότες της περιοχής, προτάσσει μια – δυο κεντρικές ιδέες γύρω από τις οποίες δομείται το σύνολο της προγραμματικής πρότασης.
Αυτός που μπορεί να διαβάσει και να κατανοήσει τις ανάγκες και ακολούθως να μετασχηματίσει την ανάγκη σε πρόταση, είναι αυτός που συνήθως καλείται την επομένη των εκλογών να την υλοποιήσει.
Στη Θεσσαλονίκη το κεντρικό μήνυμα του δημάρχου Κωνσταντίνου Ζέρβα και όλων όσων στοιχηθήκαμε μαζί του, συμπυκνώνεται σε δύο λέξεις, καθημερινότητα και υποδομές. Εκεί βρίσκεται αφενός το κλειδί της ανάπτυξης και της μετεξέλιξης και αφετέρου οι σωρευμένες προσδοκίες των Θεσσαλονικέων για καλύτερη ποιότητα ζωής στην πράξη.
Είναι αυτό το δίπολο των κεντρικών μας μηνυμάτων αντιφατικό και αλληλοαναιρούμενο; Η απάντηση είναι πως όχι – το αντίθετο. Είναι δεδομένο ότι μέσα από την ολοκλήρωση μεγάλων και μεσαίων έργων υποδομής θα βελτιωθεί αισθητά η καθημερινότητα των ανθρώπων της πόλης αλλά και οι προοπτικές της. Όπως επίσης είναι δεδομένο ότι μία σειρά μικρότερης κλίμακας παρεμβάσεων μπορεί να επιδράσει άμεσα προς θετική κατεύθυνση.
Για παράδειγμα η ολοκλήρωση του Μετρό, οι αναπλάσεις της ΔΕΘ και της Αριστοτέλους, το γήπεδο της Τούμπας, η νέα περιφερειακή fly over, οι νέοι «Στάβλοι Παπάφη», το Μουσείο Ολοκαυτώματος, το deck στην παλιά παραλία και η ανάπλαση κεντρικών πλατειών στο κέντρο (Διοικητηρίου και Ελευθερίας) είναι έργα που από την κλίμακά τους γίνεται αντιληπτό ότι θα μεταβάλουν την εικόνα της πόλης.
Μικρότερες πρωτοβουλίες, αναπλάσεις σε πολλές γειτονιές στην πόλη με παρεμβάσεις στο οδόστρωμα, στον φωτισμό, στον αστικό εξοπλισμό, στα πεζοδρόμια, με τοποθέτηση υπόγειων κάδων και δημιουργία πράσινων σημείων μαζί με την αξιοποίηση smart εφαρμογών μπορούν να επιδράσουν εξίσου καθοριστικά στην καθημερινή λειτουργία της πόλης.
Αυτή η στρατηγική επιλογή της Διοίκησης του Δήμου Θεσσαλονίκης δεν έχει μόνον πολιτικό υπόβαθρο αλλά πατά πάνω σε επεξεργασίες και δεδομένα που τα τελευταία χρόνια έχουν ομαδοποιηθεί σε «Παγκόσμια Megatrends», κύριες δηλαδή προκλήσεις που θα επηρεάσουν τόσο τα παραγωγικά μοντέλα, όσο και τον τρόπο ζωής στο μέλλον όπως:
1. Η πληθυσμιακή γήρανση
2. Η αστικοποίηση
3. Η μετάδοση των ασθενειών
4. Η τεχνολογική μεταβολή
5. Η βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη
6. Η ανάδυση νέων οικονομικών δυνάμεων
7. Η κλιματική αλλαγή
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό πολλά από τα ανωτέρω είναι πεδία αφορούν και στην πόλη, ως κύτταρο αναπτυξιακής πολιτικής και αποφάσεων. Ειδικά ραγδαία η αστικοποίηση είναι ένα ζήτημα με παγκόσμια διάσταση καθώς μέχρι το 2030 το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού θα κατοικεί σε πόλεις και η αυτή τάση δημιουργεί δημογραφικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις.
Για να είμαστε σε λίγα χρόνια έτοιμοι, ανταγωνιστικοί, ελκυστικοί προς επενδυτές, βιώσιμοι περιβαλλοντικά και ταυτόχρονα να προσφέρουμε ένα αξιοζήλευτο βιοτικό επίπεδο πρέπει κατά προτεραιότητα να στραφούμε σε Υποδομές Αστικών Συγκοινωνιών (γραμμές μετρό, αστικούς οδικούς άξονες, εναλλακτική μετακίνηση), Υποδομές Διαχείρισης Απορριμμάτων, Υποδομές Μεταφορών σε εθνικό επίπεδο (οδικό & σιδηροδρομικό δίκτυο, λιμάνια, αεροδρόμια) καθώς και σε Υποδομές Ενέργειας.
Θα ρωτήσει κανείς καλόπιστα «γιατί τέτοια επιμονή και πρεμούρα με τις υποδομές»;
Απαντώ περιληπτικά. Διότι, σήμερα ζητούμενο είναι η επανεκκίνηση της οικονομίας της πόλης αλλά και η αντιστροφή της πολλαπλής υστέρησης της Θεσσαλονίκης έναντι άλλων ευρωπαϊκών πόλεων.
Γνωρίζουμε πως στην Ελλάδα, οι επενδύσεις σε έργα υποδομών έχουν σημαντικό οικονομικό πολλαπλασιαστή της τάξης του 1,8x. Για κάθε ευρώ που δαπανάται δηλαδή σε υποδομές, το ΑΕΠ αυξάνεται επιπλέον κατά 0,8 ευρώ. Γνωρίζουμε ότι στην Ελλάδα, το επενδυτικό κενό σε έργα υποδομών ανέρχεται σε 0,8%. του ΑΕΠ (περίπου € 1,5δισ. ετησίως) ή περίπου σε € 13 δισ. συνολικά, τα τελευταία 10 έτη. Γνωρίζουμε ότι τα έργα υποδομών πλήττονται από συστηματικές καθυστερήσεις μηνών στην προετοιμασία και στην εκτέλεση.
Συμπερασματικά : Δεν έχουμε και στην πραγματικότητα ποτέ δεν είχαμε την πολυτέλεια καθυστερήσεων, αναβολών, εκκεντρικών και εξωτικών αναζητήσεων καθώς βρισκόμαστε σε ένα πολιτικό και οικονομικό σημείο που πρέπει να διεκδικήσουμε τα μέγιστα για τη Θεσσαλονίκη. Έχουμε μπροστά μας χρηματοδοτικά εργαλεία εθνικής εμβέλειας από ευρωπαϊκούς πόρους. Εάν δεν εμφανιστούμε με κοινωνική, πολιτική, διοικητική και επιχειρησιακή ετοιμότητα θα χάσουμε άλλη μία ευκαιρία για τη Θεσσαλονίκη. Και εδώ πρωτοπορούμε εκμεταλλευόμενοι πιο ευέλικτές διαδικασίες ωρίμανσης και εκτέλεσης έργων για να το πετύχουμε, πέραν της πολιτικής στήριξης που παρέχουμε σε όλα τα projects.
Ο δήμαρχος Κωνσταντίνος Ζέρβας έχει δηλώσει σε όλους τους τόνους ότι αυτή η δεκαετία πρέπει να είναι και θα είναι της Θεσσαλονίκης. Ο δρόμος για να το πετύχουμε είναι συγκεκριμένος.
*Ο Δημήτρης Μήτρου είναι Τεχνικός Σύμβουλος του Δημάρχου Θεσσαλονίκης και μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας-Τμήματος Κεντρικής Μακεδονίας