Skip to main content

Η περιπέτεια ενός μπουγατσατζίδικου φωτίζει τις αλλαγές που φέρνει το μετρό στο εμπόριο της Θεσσαλονίκης

Οι πολλαπλές επιπτώσεις που θα έχει στο κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον η λειτουργία του μετρό της Θεσσαλονίκης

Η μεγάλη δημοσιότητα που έλαβε στη Θεσσαλονίκη, μετά από ανάρτηση του Δημήτρη Γαλαμάτη,  το γεγονός ότι το πολύ γνωστό μπουγατσατζίδικο «Σέρρες» στην οδό Εγνατίας, θα κλείσει επειδή ο ιδιοκτήτης του ακινήτου σκοπεύει να το νοικιάσει για κάποια διαφορετική δραστηριότητα -μάλλον για εμπόριο ενδυμάτων ή υποδημάτων- λόγω της υψηλής εμπορευσιμότητας που θα αποκτήσει η περιοχή εξαιτίας της λειτουργίας του μετρό από τον προσεχή Νοέμβριο, δείχνει ότι η κοινωνία της πόλης τώρα αρχίζει σιγά σιγά να αντιλαμβάνεται τις πολλαπλές επιπτώσεις που θα έχει στο κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον η δρομολόγηση των συρμών.

Πέρα από τη βελτίωση της λειτουργικότητας του κέντρου της Θεσσαλονίκης και της αισθητής βελτίωσης των μαζικών μετακινήσεων στην πόλη, θα αλλάξει τόσο η ποσοτική, όσο και η ποιοτική δομή σημαντικών οικονομικών δραστηριοτήτων, όπως το εμπόριο, η παροχή υπηρεσιών και η αγορά ακινήτων. Όχι μόνο κατά μήκος της γραμμής του μετρό, αλλά και στα σημεία που βρίσκονται κοντά και πέριξ των σταθμών του, όπου οι αξίες θα αυξηθούν. Αυτό τουλάχιστον είναι το συμπέρασμα από τις ευρωπαϊκές πόλεις που κατασκευάζουν ή επεκτείνουν γραμμές μετρό, με πρώτη και καλύτερη την Αθήνα. Επομένως είναι φυσικό κι επόμενο κάτι ανάλογο να συμβεί και στη Θεσσαλονίκη. Επειδή, μάλιστα, πρόκειται για πρωτόγνωρη εξέλιξη για την πόλη ενδέχεται το πρώτο διάστημα -μέχρι να ισορροπήσουν τελικώς τα πράγματα σε οικονομικούς όρους- να γίνουμε μάρτυρες περίεργων επιλογών και υπερβολικών απαιτήσεων. Ακόμη και μεγάλων απογοητεύσεων, κυρίως εκ μέρους όσων δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά στα σημεία που κατασκευάστηκαν οι σταθμοί, ζημιώθηκαν τα προηγούμενα χρόνια και τώρα θεωρούν ότι ήρθε η ώρα να πάρουν τη… ρεβάνς, σβήνοντας σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα τη χασούρα μιας 15ετίας. Όσοι, λοιπόν, πιστεύουν ότι η πόλη ταλαιπωρήθηκε τόσα πολλά χρόνια και το ελληνικό κράτος και η Ευρωπαϊκή Ένωση διέθεσαν πόρους άνω του 1,2 δισ. ευρώ για να… πλουτίσουν κάποιοι έμποροι και λίγοι ιδιοκτήτες ακινήτων απλώς πλανώνται πλάνην οικτρά. Ομοίως και όσοι θεωρούν ότι η ανάπτυξη της περιοχής θα συμβεί επί των υπαρχόντων -και άρα δεδομένων- εμπορικών και άλλων δραστηριοτήτων, επίσης θα εκπλαγούν από τον μεγάλο βαθμό αλλαγής στη φυσιογνωμίας της Εγνατίας, της Κ. Καραμανλή, της Δελφών, της Μακεδονίας και των υπόλοιπων περιοχών από τις οποίες διέρχεται η γραμμή του μετρό της Θεσσαλονίκης.

Με δεδομένο αφενός ότι η αγορά είναι διαχρονικά ζωντανός οργανισμός που διαρκώς κινείται και αλλάζει με βάση αόρατους και εν πολλοίς ανεξέλεγκτους νόμους, και αφετέρου ότι η Θεσσαλονίκη είναι μία μάλλον συντηρητική πόλη, που δεν της αρέσουν οι μεγάλες αλλαγές, η λειτουργία του μετρό μάλλον θα δρομολογήσει καταστάσεις σοκ. Ιδιαίτερα στον κόσμο του εμπορικού κέντρου, που παραμένει περίκλειστος σε στερεότυπα εδώ και δεκαετίες. Διότι σήμερα το μεγάλο βάρος της αγοράς του κέντρου σηκώνουν οι πιο προβεβλημένοι δρόμοι όπως η Τσιμισκή, η Μητροπόλεως και η Αγίας Σοφίας. Με τη λειτουργία του μετρό η περίμετρος θα αυξηθεί. Το πιθανότερο σενάριο είναι να «αναστηθεί» εμπορικά η Εγνατία, που μέχρι τις δεκαετίες του 1990 και του 2000 ήταν η πιο πολυσύχναστη εμπορική οδός της Θεσσαλονίκης και να συμπαρασύρει και άλλους δρόμους που επηρεάζει. Εάν αυτό συμβεί οι εμπορικές ισορροπίες ανάμεσα στο επάνω και το κάτω μέρος του ιστορικού εμπορικού κέντρου της πόλης θα αποκατασταθούν, κάτι που σημαίνει ότι θα καταγραφούν αλλαγές δραστηριοτήτων που ακόμη δεν είναι απολύτως προβλέψιμες. Παράγοντες της αγοράς, αλλά και των ακινήτων δεν αποκλείουν -αντιθέτως προβλέπουν- ειδικά για την Εγνατία να υπάρξει ενδιαφέρον από σημαντικούς Έλληνες και διεθνείς παίκτες του εμπορίου, οι οποίοι μέχρι σήμερα «κοιτούν» αποκλειστικά την Τσιμισκή. Ταυτόχρονα οι ίδιοι χαρακτηρίζουν ως… αμυντικές έναντι των νέων δεδομένων κινήσεις αναβάθμισης της παρουσίας τους που δρομολογούν μεγάλες εμπορικές αλυσίδες, οι οποίες για πολλά χρόνια επενδύουν στην Τσιμισκή και χωρίς να υπάρχει άλλος εμφανής λόγος επισπεύδουν την περαιτέρω βελτίωση της θέσης τους στον ίδιο δρόμο.

Παράλληλα σημαντικές ανακατατάξεις θα προκύψουν από την αναβάθμιση περιοχών που μέχρι τώρα αναπτύσσονται με βάση τη γειτονιά. Με τη σταδιακή ωρίμανση και ενσωμάτωση του μετρό στην καθημερινότητα της Θεσσαλονίκης τα σημεία των οδών Δελφών, Μακεδονίας, Κ. Καραμανλή, Παπαναστασίου στα οποία βρίσκονται οι σταθμοί του θα αναβαθμιστούν αλλάζοντας τον εμπορικό τους χαρακτήρα. Διότι θα γίνουν το πέρασμα που δεν ήταν ποτέ, ενώ πανεύκολη θα γίνει και η πρόσβαση σε αυτές. Επομένως αυτό το -σύμφωνα με την ορολογία της Θεσσαλονίκης- κέντρο απόκεντρο θα γείρει περισσότερο προς το κέντρο, παρά προς το… απόκεντρο. Σήμερα η επίσκεψη κάποιου από τη Χαριλάου ή το κέντρο στην Μαρτίου ή στην Μπότσαρη απαιτεί ΙΧ, για τη χρήση του οποίου απουσιάζουν οι θέσεις στάθμευσης, ή ποδαρόδρομο, που μπορεί να κάνει καλό στην υγεία, αλλά θεωρείται κουραστικός. Με το μετρό τα πράγματα είναι -για την ακρίβεια θα γίνουν- διαφορετικά, απλούστερα, ευκολότερα.    

Σε αυτή την εξελικτική διαδικασία που επιταχύνει η έλευση του μετρό μπουγατσατζίδικα όπως το εμβληματικό «Σέρρες» της Εγνατίας μάλλον δεν έχουν και μεγάλη τύχη. Προφανώς η συγκεκριμένη αναφορά δεν (μπορεί να) είναι μεμονωμένη. Στις περιπτώσεις απότομης αύξησης των οικονομικών και εμπορικών αξιών μιας περιοχής τη νύφη συνήθως πληρώνουν οι επιχειρήσεις που παράγουν μια σχετικά περιορισμένη προστιθέμενη αξία και επομένως δεν μπορούν να ανταποκριθούν στην άνοδο των παγίων λειτουργικών αναγκών που προκύπτει.  Κάτι που σημαίνει ότι οι μεγαλύτερες -τοπικές, εγχώριες, ξένες- εμπορικές επιχειρήσεις θα αποκτήσουν το πάνω χέρι, περιορίζοντας τις λιγότερο φανταχτερές δραστηριότητες στα γύρω στενά. Όπως ακριβώς συμβαίνει παντού στην Ευρώπη…