Τα πρώτα κρούσματα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου στην Κεντρική Μακεδονία ήταν θέμα ημερών να εμφανιστούν, σύμφωνα με όσα αναφέρει στη Voria.gr ο Σπύρος Μουρελάτος, Δρ. Βιολογίας, εκπρόσωπος της εταιρείας «Οικοανάπτυξη» η οποία υλοποίησε το επίγειο πρόγραμμα καταπολέμησης των κουνουπιών, μέσω των οποίων μεταδίδεται ο ιός. Ο λόγος είναι ότι ο ιός είχε ήδη εντοπιστεί εδώ και μερικές ημέρες στα δείγματα βιολογικού υλικού τα οποία λαμβάνονται από κουνούπια και πουλερικά, σε περίπου εξήντα σημεία, σε όλη την ΠΚΜ.
Χθες ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας ανακοίνωσε τα τρία πρώτα περιστατικά λοίμωξης από τον συγκεκριμένο ιό για φέτος. Και τα τρία κρούσματα εντοπίστηκαν στον δήμο Πέλλας. Κάτι απολύτως αναμενόμενο καθώς ο συγκεκριμένος δήμος είναι ο πρώτος στην ΠΚΜ με τα περισσότερα κρούσματα. Συγκεκριμένα, τη δεκαετία 2010-2020 στην ΠΚΜ είχαν εντοπιστεί συνολικά 571 κρούσματα ιού του δυτικού Νείλου εκ των οποίων τα 79 (ποσοστό 13,8%) ήταν στον δήμο Πέλλας. Δεύτερος πιο επιβαρυμένος δήμος είναι αυτός της Αλεξάνδρειας στην Ημαθία με 55 κρούσματα (9,6%) και ακολουθούν οι δήμοι Θεσσαλονίκης με 38 (6,6%) και Βέροιας με 33 (5,8%).
Όπως αναφέρει ο κ. Μουρελάτος η κυκλοφορία του ιού σε κουνούπια και πουλερικά εντοπίστηκε τις προηγούμενες μέρες σε περιοχές της Πέλλας και της Ημαθίας. Εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους αυτές οι περιοχές παρουσιάζουν τα περισσότερα κρούσματα αναφέρει ότι «είναι περιοχές με πολύ μεγάλη συγκέντρωση κουνουπιών και ταυτόχρονα με αρκετή πυκνότητα οικισμών, παράγοντες που ευνοούν τη μετάδοση του ιού«. Ο κ. Μουρελάτος σημειώνει πως «οι υψηλές θερμοκρασίες που είχαν προηγηθεί του τωρινού καύσωνα, ευνόησαν την εκκόλαψη και διάδοση του ιού. Τα κουνούπια είναι πλέον περισσότερα, αλλά και πιο μολυσματικά«.
Αξιοσημείωτο είναι πάντως το γεγονός ότι μέχρι στιγμής δεν έχει εντοπιστεί ο ιός στην περιοχή των Σερρών στην οποία πέρυσι είχαν διαγνωστεί 56 κρούσματα σε σύνολο 91 στην Κ. Μακεδονία (ποσοστό 61,5%).
Σύμφωνα με τον κ. Μουρελάτο οι δειγματοληψίες για την ανίχνευση του ιού του δυτικού Νείλου ξεκίνησαν από τις αρχές Ιουλίου. «Το ότι διαγνώστηκαν τώρα τα πρώτα κρούσματα αυτό μας δείχνει ότι υπάρχει μια καθυστέρηση σε σχέση με προηγούμενα χρόνια κι επίσης φαίνεται να είναι μικρότερης έντασης, τουλάχιστον προς το παρόν. «Πράγματι, πέρυσι έως τις 30 Ιουλίου είχαν διαγνωστεί ήδη δέκα κρούσματα και είχε υπάρξει και ένας θάνατος από επιπλοκές της λοίμωξης. Βεβαίως, η κρίσιμη περίοδος είναι συνήθως το δίμηνο Αυγούστου – Σεπτεμβρίου. «Η εξέλιξη θα εξαρτηθεί κυρίως από τις κλιματολογικές συνθήκες, εάν έχουμε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, κυρίως μετά το τέλος Αυγούστου, αυτό θα ευνοήσει τη μετάδοση του ιού«, αναφέρει ο κ. Μουρελάτος.
Από τα συνολικά 91 κρούσματα που διαγνώστηκαν πέρυσι στην Κεντρική Μακεδονία τα περισσότερα ήταν σε τέσσερις δήμους της περιφερειακής ενότητας Σερρών και συγκεκριμένα στους δήμους Σιντικής (15), Ηράκλειας (13), Σερρών (12) και Βισαλτίας (8). Στους υπόλοιπους 34 δήμους της ΠΚΜ καταγράφηκαν από μηδέν έως δύο-τρία κρούσματα, με εξαίρεση τους δήμους Κιλκίς και Πέλλας όπου διαγνώστηκαν από πέντε και τον δήμο Κατερίνης με τέσσερα (βλέπε παρακάτω τον σχετικό πίνακα).
Αναλυτικά στοιχεία για τον ιό του δυτικού Νείλου υπάρχουν από το 2010 και εντεύθεν. Στην Κ. Μακεδονία την περίοδο 2010-2013 είχαν διαγνωστεί 323 κρούσματα. Άλλα 157 τη διετία 2018-2019 και 91 πέρυσι. Σε πανελλαδικό επίπεδο, τα πρώτα τρία χρόνια καταγραφής των στοιχείων υπήρξαν αρκετά κρούσματα (262 το 2010, 100 το 2011 και 162 το 2012), αλλά στη συνέχεια υπήρξε μια σταδιακή κάμψη με 86 κρούσματα το 2013 και 15 το 2014. Μάλιστα ακολούθησαν δύο χρόνια, το 2015 και το 2016, χωρίς κανένα κρούσμα πανελλαδικά για να ακολουθήσει στη συνέχεια σταδιακή άνοδος με 48 περιστατικά το 2017, 317 το 2019 που ήταν και η χειρότερη χρονιά έως τώρα, και άλλα 227 το 2019. Τέλος, το 2020 είχαν εντοπιστεί 138 κρούσματα. Στο διάστημα αυτό, από το 2010 έως το 2020 σημειώθηκαν και 190 θάνατοι, σε σύνολο 1.354 κρουσμάτων (ποσοστό 14%) οι οποίοι αποδίδονται στη λοίμωξη από τον ιό του δυτικού Νείλου.
Το φαινόμενο παρουσιάζει πάρα πολλές διακυμάνσεις, ανά έτος και ανά περιοχή. Για παράδειγμα, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, την τετραετία 2014-2017 δεν είχε καταγραφεί κανένα κρούσμα στην Κεντρική Μακεδονία όταν την προηγούμενη τετραετία 2010-2013 είχαν επιβεβαιωθεί 323 κρούσματα. Πάντως, το 2020 ήταν η πλέον επιβαρυμένη χρονιά ως προς τον ιό του δυτικού Νείλου για την Κεντρική Μακεδονία καθώς με τα συνολικά 91 κρούσματα σχεδόν διπλασίασε το μέσο όρο της περασμένης δεκαετίας που ήταν 48.
Πώς μεταδίδεται
Ο ιός του δυτικού Νείλου μεταδίδεται κυρίως μέσω του τσιμπήματος μολυσμένων «κοινών» κουνουπιών. Η βασική δεξαμενή του ιού στη φύση είναι κυρίως τα άγρια πτηνά, από όπου μολύνονται τα κουνούπια, ενώ οι άνθρωποι δεν μεταδίδουν περαιτέρω τον ιό σε άλλα κουνούπια.
Η πλειονότητα των ανθρώπων που μολύνονται με τον ιό είναι ασυμπτωματικοί, περίπου 20% εμφανίζουν ήπια συμπτώματα ιογενούς συνδρομής και λιγότεροι από 1% παρουσιάζουν σοβαρότερες εκδηλώσεις από το κεντρικό νευρικό σύστημα, κυρίως εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα, οξεία χαλαρή παράλυση. Οι πιο σοβαρές εκδηλώσεις εμφανίζονται συνήθως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς και γενικά άτομα με χρόνια υποκείμενα νοσήματα.
Στον πίνακα τον οποίο δημοσιεύει η Voria.gr με βάση τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, αποτυπώνονται ανά δήμο της Κεντρικής Μακεδονίας ο αριθμός των κρουσμάτων κατά τις περιόδους 2010-2013, 2018-2019, το 2020, το σύνολο της περιόδου 2010-2020 και, τέλος, ο μέσος όρος των κρουσμάτων της εντεκαετίας βάσει πληθυσμού, με αναγωγή ανά 100.000 κατοίκους ώστε να υπάρχει δυνατότητα σύγκρισης (δείκτης IR). 
