Του Γιάννη Καραγιάννη*
Ο Ποινικός Κώδικας και ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας σίγουρα δεν είναι μυθιστορήματα. Καθορίζουν τη ζωή των πολιτών και ρυθμίζουν όλες τις τυπικές και ουσιαστικές παραμέτρους σχετικά με την απονομή δικαιοσύνης για όλα τα εγκλήματα. Γι' αυτό το λόγο οφείλουν όλοι να εξαντλήσουν όλα τα περιθώρια διαλόγου, προτού προχωρήσουν σε κάποια αλλαγή.
Κινδυνεύω λέγοντας το αυτονόητο να χαρακτηριστώ γραφικός. Δυστυχώς όμως σε μια χώρα που οι νόμοι αλλάζουν κάθε μέρα, σε μια χώρα που το αυτονόητο έγινε ζητούμενο, που αναγνωρισμένες αρχές, αξίες και θεσμοί γίνονται αντικείμενα πειραματισμών, οφείλουμε να ομολογούμε ότι τη μέρα υπάρχει φως και τη νύχτα σκοτάδι.
Η κυβέρνηση έθεσε σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 27 Μαρτίου τον νέο Ποινικό Κώδικα και τον νέο Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, προκαλώντας γι' ακόμη μια φορά αντιδράσεις, μεταξύ των οποίων - ευτυχώς - και της νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ. Διευκρινίζω «ευτυχώς», επειδή ίσως αυτή η αντίδραση να γίνει σεβαστή από την κυβέρνηση και να διορθώσει τα πολλά θολά σημεία στα δυο σημαντικά αυτά νομοθετήματα.
Είναι κοινός τόπος ότι στα δύο κείμενα, μια σειρά από κακουργήματα για τα οποία προβλέπεται ποινή κάθειρξης, μετατρέπονται σε πλημμελήματα, με την πρόβλεψη πολύ μικρότερων ποινών. Εξομοιώνονται σοβαρότατες απειλές κατά της δημόσιας ασφάλειας, με κλοπές και αδικήματα ήσσονος σημασίας, σε σχέση πάντα με τις επιπτώσεις της κάθε παράβασης.
Είναι θεωρώ σημαντικό να επισημάνουμε πως δεν υπάρχει αριστερή και δεξιά παραβατικότητα. Απέναντι στο νόμο είναι όλοι ίσοι. Δεν μπορεί να αναγνωρίζουν τέτοια θεμελιώδη κείμενα διακρίσεις αξιόποινων πράξεων με βάση τους δράστες ή τις κοινωνικές ομάδες που είναι πιο επιρρεπείς σε συγκεκριμένες –επαναλαμβάνω αξιόποινες - πράξεις.
Επίσης, βρίσκω νομικά ακατανόητη την κατάργηση ποινών για την περιύβριση νεκρών ή για την απάτη προκειμένου κάποιος να αποφύγει τη στράτευση ή για τη βλασφημία Θεού, Εκκλησίας και θρησκείας ή ακόμη και για την κατάρτιση ένοπλης ομάδας. Πώς μπορεί κάποιος να σκέφτεται ότι δεν συνιστά απειλή για την προετοιμασία επίθεσης ή για την οργάνωση τρομοκρατικής ενέργειας η κατοχή εμπρηστικών μηχανισμών ή βομβών μολότοφ; Πως μπορεί σε μια χώρα που έχει θρηνήσει θύματα από την τρομοκρατία κι από «μπαχαλάκηδες» να μειώνεται η ποινή για τη σύσταση εγκληματικής ομάδας;
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης μετά το κύμα επικρίσεων ετοιμάζει αλλαγές και έμμεσα ρίχνει την ευθύνη στις νομοπαρασκευαστικές επιτροπές. Στην ουσία μέσα από αυτό το κακό κλίμα που δημιουργήθηκε φαίνεται να χάνεται μια σημαντική ευκαιρία για την ουσιαστική τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα, που έχει συμπληρώσει 70 χρόνια ζωής και όλοι οι νομικοί παραδέχονται ότι πολλές διατάξεις του απηχούν το πνεύμα άλλων εποχών.
Ως νομικός ζήτω και εγώ από τους επιστήμονες στις νομοπαρασκευαστικές επιτροπές να λάβουν υπόψιν τους τεκμηριωμένους νομικούς προβληματισμούς που διατυπώθηκαν τις τελευταίες ημέρες για μια σειρά από τις προτεινόμενες τροποποιήσεις και να επαναθεωρήσουν τις αρχικές τους θέσεις. Άλλωστε, αυτό είναι και το ουσιαστικό νόημα της δημόσιας διαβούλευσης. Ιδιαίτερα δε όταν αυτή έχει κορυφαία σημασία και σημειολογία για το Κράτος και την ελληνική κοινωνία, καθώς το όλο νομικό εγχείρημα συνδέεται με το πεδίο απονομής της ποινικής δικαιοσύνης.
Γνωρίζουν δε, ότι δεν τροποποιούν απλώς δύο νόμους, αλλά τους μπούσουλες για μια ευνομούμενη Πολιτεία, με δεδομένη αφετηρία και βάση την εδραίωση μιας ασφαλούς και ελεύθερης κοινωνίας.
*Ο Γιάννης Καραγιάννης είναι δικηγόρος, δήμαρχος Λαγκαδά και αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ