Τη δέσμευση ότι δεν θα υπάρξουν αυξήσεις στα τιμολόγια των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης με το σχέδιο συγχώνευσης που προωθεί η κυβέρνηση, έδωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, στη συνεδρίαση του ΔΣ της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος.
Ο υπουργός παρουσίασε τους βασικούς άξονες του σχεδίου «Καλλικράτης» για τις ΔΕΥΑ που αναμένεται να τεθεί σε διαβούλευση, το οποίο έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις στους δημάρχους της χώρας, καθώς προβλέπει την ένταξη με γεωγραφικούς όρους των επιχειρήσεων σε μεγάλα εταιρικά σχήματα, χωρίς να διευκρινίζονται οι όροι με τους οποίους θα γίνει κάτι τέτοιο.
Ο κ. Σκυλακάκης ανέφερε ότι στόχος της κυβέρνησης είναι να βοηθήσει την τοπική αυτοδιοίκηση να αποκτήσει πιο αποτελεσματικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης, που θα παρέχουν φτηνό και ποιοτικό νερό και καλές υπηρεσίες αποχέτευσης. Επισήμανε πως αυτή τη στιγμή με εξαίρεση την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, όπου λειτουργούν η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ αντίστοιχα, αλλού υπάρχουν ΔΕΥΑ κι αλλού το θέμα το διαχειρίζονται δημοτικές υπηρεσίες. Σε ό,τι αφορά τις ΔΕΥΑ, είπε πως η εικόνα των οικονομικών τους ήταν έτσι κι αλλιώς προβληματική και επιδεινώθηκε με στη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης, αναφέροντας ότι σε περίπου 700 εκατ. ευρώ ανέρχονται οι ανείσπραχτες οφειλές από απλήρωτα τιμολόγια, ενώ περίπου στο ίδιο ποσό κυμαίνονται οι οφειλές των επιχειρήσεων και σε 144 εκατ. τα δάνειά τους. Τόνισε, μάλιστα, ότι οι περισσότερες οφειλές αφορούν σε ηλεκτρική ενέργεια και είναι ληξιπρόθεσμες και εξέφρασε την εκτίμηση ότι μόλις το 50%-60% αυτών υπάρχει πιθανότητα να εισπραχθεί τα επόμενα πέντε χρόνια. «Είμαστε με ένα κενό της τάξης 350 εκατ. ευρώ», ανέφερε και πρόσθεσε πως ήδη έχει εξασφαλιστεί κονδύλιο ύψους περίπου 250 εκατ. ευρώ για την αποπληρωμή των χρεών από έκτακτα έσοδα του κράτους μόνο για το 2024. Το υπόλοιπο ποσό, σημείωσε, θα καλυφθεί σε βάθος ακόμα και 30ετίας από τους δήμους και μάλιστα άτοκα. «Οι νέες ΔΕΥΑ θα πρέπει να ξεκινούν χωρίς οφειλές», είπε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας πάντως πως θα γίνουν ρυθμίσεις, ώστε να μην επιβαρυνθεί μία περιοχή που δεν έχει οφειλές από τη συνένωση με μία περιοχή που έχει.
Η τιμολόγηση και οι εργαζόμενοι
Ο κ. Σκυλακάκης διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση δεν σκοπεύει να παρέμβει στο κομμάτι της της τιμολόγησης. «Υπάρχουν ευρωπαϊκοί κανονισμοί που υποχρεούμαστε όλοι να εφαρμόσουμε. Δεν σκοπεύουμε να παρέμβουμε στο κομμάτι αυτού που ισχύει σήμερα», είπε. Μάλιστα ανέφερε χαρακτηριστικά τις περιπτώσεις ΔΕΥΑ που δεν πληρώνουν πολύ ρεύμα, γιατί έχουν νερό από πηγές και πρόσθεσε ότι στόχος είναι να διασφαλιστούν τα λογικά σημερινά δεδομένα. Ο ίδιος δήλωσε κατηγορηματικά ότι δεν πρόκειται για ιδιωτικοποίηση του νερού. «Το θέμα αυτό έχει κλείσει για την Ελλάδα. Οι νέες επιχειρήσεις θα είναι 100% κρατικές – δημοτικές και έτσι θα παραμείνουν», τόνισε.
Σχετικά με το εταιρικό σχήμα που θα προκύψει από τη συγχώνευση σημείωσε ότι σε αυτό θα συμμετέχουν οι δήμοι που θα έχουν και την πλειοψηφία στη διοίκηση, το κράτος και ένα μέλος από την επιστημονική κοινότητα με ειδίκευση στον τομέα. Τόνισε ότι θα υπάρξει πλήρης διασφάλιση των εργαζομένων σε επίπεδο αποδοχών με δυνατότητα μπόνους έως και 15%, ενώ θα διασφαλιστεί το δικαίωμά τους να συνεχίζουν να εργάζονται στον τόπο τους.
Το αγκάθι της γεωγραφικής κατανομής
Για το «καυτό» θέμα της γεωγραφικής κατανομής των νέων σχημάτων, πάντως, ο υπουργός δεν θέλησε να κάνει σαφή αναφορά, αφήνοντας να εννοηθεί εμμέσως πλην σαφώς ότι η κυβέρνηση δεν θα επιμείνει στον αρχικό σχεδιασμό που προέβλεπε μόλις 13 επιχειρήσεις, δηλαδή μία σε κάθε περιφέρεια της χώρας. «Δεν έχουμε εμμονή, αναζητούμε την καλύτερη λύση. Και δεν μπορούμε να τη βρούμε πριν ακούσουμε τη γνώμη των άμεσα ενδιαφερόμενων», είπε χαρακτηριστικά. «Αυτό που θα πρέπει να πετύχουμε είναι οι επιχειρήσεις να λειτουργούν με την εποπτεία της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά με μία ελάχιστη ανεξαρτησία που να επιτρέπει να είναι αποτελεσματικές στη δουλειά που κάνουν», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι δεν είναι δυνατόν να συνεχιστούν φαινόμενα όπως να μην γίνεται είσπραξη κάποιων τιμολογίων, ειδικά από επιχειρήσεις. Επιπλέον, όπως είπε, πρέπει να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας και το νέο σχήμα που θα προκύψει να έχει ένα ελάχιστο μέγεθος με οργανωμένες υπηρεσίες που να μπορούν να ανταποκρίνονται στις ανάγκες όλης της γεωγραφικής περιοχής.
Ο κ. Σκυλακάκης σημείωσε επίσης ότι η κυβερνητική πρόταση είναι μέρος του σχεδίου «Απόλλων» για συνολική επίλυση ενεργειακού προβλήματος. Γι’ αυτό προτείνεται να διατεθεί κατά προτεραιότητα στους δήμους ηλεκτρικός χώρος σε μεγάλες ενεργειακές κοινότητες που θα περιλαμβάνουν τις νέες επιχειρήσεις ύδρευσης - αποχέτευσης, τους ΟΤΑ, τις περιφέρειες και τα ευάλωτα νοικοκυριά, ώστε να έχουν φτηνότερο ρεύμα.
Οι ενστάσεις
Σοβαρές ενστάσεις κατέθεσε κατά τη συνεδρίαση ο πρόεδρος της Ένωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης – Αποχέτευσης, δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργος Μαρινάκης, σημειώνοντας ότι τα θέματα που καλείται να λύσει η κυβερνητική πρόταση, όπως οι συγχωνεύσεις, οι διαδημοτικές συνεργασίες θα μπορούσαν να είχαν διευθετηθεί ήδη με τον νόμο 5037 σχετικά με τη νέα Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων. Αντιθέτως, όπως είπε, οι επιχειρήσεις έμειναν χωρίς οικονομική ενίσχυση στην ενεργειακή κρίση, χωρίς προτεραιότητα στον ενεργειακό χώρο, χωρίς τη δυνατότητα να εισπράττουν τις οφειλές μέσω ΑΑΔΕ και χωρίς ρυθμιστική αρχή για την τιμολόγηση.
Ο κ. Μαρινάκης τόνισε επίσης ότι η μελέτη που έγινε, στην οποία στηρίζεται και το σχέδιο, δείχνει πως το μεγαλύτερο πρόβλημα των ΔΕΥΑ είναι η βίαιη επέκτασή τους με τον Καλλικράτη, όταν κλήθηκαν να καλύψουν μία αχαρτογράφητη ενδοχώρα χωρίς υποδομές. Και πρόσθεσε πως ποτέ δεν διατέθηκαν τα 50 εκ. ευρώ από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για τη χαρτογράφηση των δικτύων. Επίσης, εξέφρασε την απορία πώς θα απορροφήσει μία ανώνυμη εταιρεία, όπως η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ, δίκτυα του Δημοσίου και τι θα γίνει με την υποστελέχωση των επιχειρήσεων που ξεπερνά το 50%. «Είμαστε διατεθειμένοι να συζητήσουμε τα πάντα. Ας φτιάξουμε, όμως, πρώτα την ακτινογράφηση του θέματος», τόνισε.
Μεταξύ των προβληματισμών που κατατέθηκαν στη συνεδρίαση ήταν πώς και σε ποιον βαθμό η πρόταση εξοικονομεί πόρους και με ποιον τρόπο θα διασφαλιστεί ότι δεν θα δημιουργηθούν πάλι χρέη.
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, δήμαρχος Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Λάζαρος Κυρίζογλου ζήτησε από τον υπουργό να δοθεί στους δήμους επαρκής χρόνος, προκειμένου μετά την εγκατάσταση των νέων δημοτικών αρχών να καταθέσουν ολοκληρωμένη πρόταση για ολιστική διαχείριση του ζητήματος.