* Της Άννας Μυκωνίου
Από τη πρώτη στιγμή, που ο Περιφερειάρχης μου ανέθεσε τη διοίκηση του Κέντρου Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, έγινε σαφές ότι θα πρέπει να έχει έναν διευρυμένο κοινωνικό ρόλο. Ήταν τότε μια περίοδος βαθιάς οικονομικής κρίσης για τη χώρα που συνήθως φέρνει μαζί της αποσάθρωση των κοινωνικών σχέσεων, ανισότητα, κατακερματισμό των κοινωνικών ομάδων, αποκλίνουσες συμπεριφορές. Το αίτημα της κοινωνικής συνοχής και της καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού ήταν τότε κυρίαρχο και το ίδιο παραμένει μέχρι και σήμερα που η χώρα δείχνει να ξεπερνά σιγά-σιγά τα πέτρινα χρόνια.
Από τότε η χρήση αυτών των όρων στο δημόσιο διάλογο είχε μια ξεχωριστή θέση. Όπως όμως συμβαίνει συχνά σε παρόμοιες περιπτώσεις, ο πληθωρισμός χρήσης τους, με ποικίλες παραδηλώσεις και σε διαφορετικά πλαίσια αναφοράς κάνει τις λέξεις να χάνουν τη δύναμη και το νόημα τους. Καθώς, λοιπόν, επέλεξα, μετά από πρόταση του Απόστολου Τζιτζικώστα, να είμαι υποψήφια στις περιφερειακές εκλογές με ένα συνδυασμό που φέρει, καθόλου τυχαία αλλά από σαφή πολιτική επιλογή, τον τίτλο «Αλληλεγγύη», νοιώθω την ανάγκη να ξεκαθαρίσω ποια είναι η φιλοσοφία και ποιοι είναι οι στόχοι μας σε αυτό το αντικείμενο, τι ακριβώς επιδιώκουμε και ποιες οι φιλοδοξίες μας ώστε να αξιολογηθούμε για αυτά που κάναμε αλλά και πώς, είναι η πρόθεση μας, να συνεχίσουμε στο μέλλον.
Η κοινωνική συνοχή είναι μια σύνθετη κατάσταση που εκφράζει τον βαθμό και την ποιότητα των σχέσεων που υπάρχουν μεταξύ των μελών της κοινωνίας. Δομικά της στοιχεία είναι η δυνητική συμμετοχή όλων στην πρόοδο και την ευημερία καθώς και δυνατότητα κοινωνικής ανέλιξης για τον καθένα. Ο κοινωνικός αποκλεισμός εκφράζει ακριβώς την διάρρηξη της κοινωνικής συνοχής, την αδυναμία της κοινωνίας και των θεσμών της να ενσωματώσει λειτουργικά τα μέλη της. Πέρα από τα άλλα είναι και μια ουσιαστική σπατάλη του πιο σημαντικού πόρου που διαθέτουν σήμερα οι κοινωνίες μας: του ανθρώπινου κεφαλαίου.
Ζούμε σε ταραγμένους καιρούς και αυτές οι έννοιες αποκτούν νέες διαστάσεις και περιεχόμενο αλλά πρέπει να αποτελούν στοιχείο της πολιτικής κάθε φορέα που επιδιώκει την συνεκτικότητα της κοινωνίας και την απρόσκοπτη πρόοδο της. Δεν έχουν σχέση με την φιλανθρωπία που αποτελεί μια ηθική στάση που πρέπει να έχουμε όλοι μας, αλλά στηρίζονται σε μια συγκεκριμένη κοινωνική πεποίθηση και αποτελούν πολιτική επιλογή.
Ο Πολιτισμός είναι ένα υποχρεωτικό αλλά και προνομιακό πεδίο χάραξης πολιτικής ενάντια στον αποκλεισμό και υποστήριξης της κοινωνικής συνοχής. Στα δικά μου μάτια, οι δαπάνες για αυτόν όπως άλλωστε και για το συγγενές του πεδίο, την παιδεία, δεν αποτελούν κόστος, αλλά κοινωνική επένδυση και μάλιστα υψηλής απόδοσης. Δεν είναι ο χώρος εδώ για να αναφέρω επιστημονικές μελέτες που σχεδόν ομόφωνα υποστηρίζουν αλλά και ποσοτικοποιούν αυτή την άποψη. Αν όμως είναι αλήθεια, δικαίωμα σε αυτή την επένδυση έχουν όλοι.
Στο Κέντρο Πολιτισμού Κεντρικής Μακεδονίας, πιστεύουμε ότι το κόστος πρόσβασης σε ένα πολιτιστικό προϊόν που παράγει ένας δημόσιος φορέας δεν θα πρέπει ποτέ να αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα για κανέναν πολίτη. Αυτός είναι ο λόγος που εμείς επιμένουμε να παράγουμε εκδηλώσεις με τις υψηλότερες προδιαγραφές ποιότητας, αλλά και με το χαμηλότερο δυνατό κόστος συμμετοχής ή και συχνά δωρεάν. Δεν το θεωρούμε παροχή, αλλά ανταπόκριση σε ένα κοινωνικό δικαίωμα απέναντι στο δημόσιο χαρακτήρα μας. Μια διαφορετική πολιτική θα αποτελούσε μια άλλη μορφή κοινωνικού αποκλεισμού σε ένα χώρο, τον Πολιτισμό, που εξ ορισμού πρέπει να αποτελεί κοινό και αδιαίρετο κτήμα όλων μας και στοιχείο της ταυτότητάς μας.
Τελικά, ξεκινήσαμε με ένα σύνθημα που εξακολουθεί να μας εκφράζει όλους και με αυτό θα προχωρήσουμε στο μέλλον: «Ο Πολιτισμός μας αγκαλιάζει όλους»
* Η Άννα Μυκωνίου είναι πρόεδρος του Κέντρου Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και υποψήφια Περιφερειακή Σύμβουλος στην Π.Ε. Θεσσαλονίκης με τον συνδυασμό του Απ. Τζιτζικώστα «Αλληλεγγύη»