Με πολλά ανοιχτά μέτωπα στο πεδίο των σημαντικών έργων που έχουν σχεδιαστεί για τη Θεσσαλονίκη της επόμενης μέρας είναι προφανές ότι οι υποψήφιοι των αυτοδιοικητικών εκλογών ψαρεύουν σε θολά νερά. Και ακούμε κι εμείς οι πολίτες το μακρύ και το κοντό τους, αλλά εκλογές είναι θα περάσουν.
Δεν φταίνε οι ίδιοι βεβαίως. Φταίει η Πολιτεία, της οποίας ευθύνη είναι τα μεγάλα έργα υποδομής. Και φταίει όχι μόνο επειδή οι μείζονες παρεμβάσεις στη Θεσσαλονίκη καθυστερούν, αλλά επειδή φαίνεται να μη μπορεί να υποστηρίξει με αποφασιστικότητα τις επιλογές της.
Δεν είναι ένα και δύο τα παραδείγματα.
Να αρχίσω με το κλασικό του μετρό, όπου η κόντρα για τις αρχαιότητες του σταθμού Βενιζέλου καθυστέρησε την ολοκλήρωση του έργου σημαντικά, αλλά ενώ η κυβέρνηση έκανε την επιλογή της και την εφάρμοσε και υποτίθεται ότι το συγκεκριμένο θέμα που πράγματι καθυστέρησε την υλοποίηση του έργου λύθηκε και το μετρό θα λειτουργούσε πολύ σύντομα, τελικά το έργο θα συνεχίσει να καθυστερεί. Δικαιολογημένα; Ναι θα έλεγα, δείχνοντας κατανόηση στις αντικειμενικές δυσκολίες. Δεν παύει όμως αυτή η νέα καθυστέρηση να λειτουργεί ως πλυντήριο για το βασικό επιχείρημα της κυβέρνησης ότι η λειτουργία του μετρό καθυστέρησε επειδή κάποιοι εναντιώνονταν στη λύση της στο σταθμό Βενιζέλου. Πλέον βάσιμα όλοι όσοι ήταν απέναντι στην κυβερνητική επιλογή δικαιούνται να λένε ότι προσχηματικά η δική τους εναντίωση καθυστέρησε το μετρό...
Να συνεχίσω με το έργο του Fly Over. Επειδή το έργο δεν το έχει «χωνέψει» η τοπική κοινωνία, η επιλογή να εξαγγελθεί και να «επιβληθεί» δεν ήταν η ενδεδειγμένη. Από εκεί και πέρα έγινε όμως. Και εφόσον έγινε η κυβέρνηση όφειλε να προετοιμάσει την έναρξή του σωστά. Κι αυτό δεν έγινε. Γι' αυτό και όλη η πόλη πια συζητά τις μέρες μαρτυρίου που προοιωνίζεται το Flyover κι όχι την αναγκαιότητα και τα οφέλη από το συγκεκριμένο έργο για το σύνολο της λειτουργίας της Θεσσαλονίκης. Μέσα σε δυο και τρεις μήνες δεν προετοιμάζεις μια κοινωνία να αποδεχτεί την όποια ταλαιπωρία συνεπάγεται ένα μείζον έργο υποδομής στη διάρκεια της κατασκευαστικής περιόδου του, πόσω μάλλον όταν εσύ ο ίδιος δεν είσαι προετοιμασμένος κατάλληλα. Και αρχίζεις να προετοιμάζεσαι έναν και δυο μήνες προτού στηθούν εργοτάξια... Έτσι, αφήνεις στον δημόσιο διάλογο περιθώρια αμφισβήτησης και του συγκεκριμένου έργου, αφήνεις χώρο στον λαϊκισμό, αφήνεις περιθώριο στις νομικές προσφυγές και άρα ανοίγεις διάπλατα την πόρτα στις καθυστερήσεις.
Να πάω και στο έργο της ανάπλασης της ΔΕΘ. Εννέα μήνες τώρα περιμένουμε νεότερα για ένα πρότζεκτ που αμφισβητείται από όσους έχουν την άποψη ότι το σχέδιο ανάπλασης δεν είναι το ευκταίο και πως κάτι άλλο πρέπει να γίνει με τη ΔΕΘ (μητροπολιτικό πάρκο, μετεγκατάσταση της ΔΕΘ, ιδιωτικοποίηση και χίλια δυο άλλα). Η καθυστέρηση της κυβέρνησης κι εδώ βγάζει μάτια. Και συνεπώς αρχίζει η αμφισβήτηση: Συνεχίζει να την υποστηρίζει την ανάπλαση η κυβέρνηση ή όχι; Έχει πρόβλημα με τον προϋπολογισμό του πρότζεκτ; Μήπως θέλει να ιδιωτικοποιήσει τη ΔΕΘ; Μπας και έκανε πίσω; Πιέζεται για άλλη λύση από το Υπερταμείο; Θα έβαζα και θεωρίες συνωμοσίας μέσα, αλλά είναι πολύ σοβαρό το ζήτημα για να το κάνω. Στο συγκεκριμένο πρότζεκτ η αξιοπιστία της Πολιτείας (όχι μόνο της σημερινής κυβέρνησης) διαχρονικά είναι ένα παροιμιώδες ανέκδοτο. Όπως και στα άλλα μείζονα έργα της Θεσσαλονίκης. Τι δεν έχει η κυβέρνηση για να προχωρήσει την ανάπλαση; Δήθεν κοινωνική συμφωνία; Εμ άμα σε παίρνει καμιά τετραετία να κλείσεις τις διαδικασίες λογικό δεν είναι να επικρατήσει στην κοινωνία η αντίθετη άποψη; Και στο φινάλε αν δεν μπορούν να κάνουν την ανάπλαση ας πάμε στην άλλη λύση, λέει ο πολίτης. Δεν θα καθίσει να σκεφτεί ότι η υιοθέτηση μια όποιας άλλης λύσης θα πάρει ακόμα περισσότερα χρόνια, αλλά δεν είναι και το ζητούμενο άλλωστε. Το ζητούμενο είναι πώς ενώ τέσσερις διαφορετικές κυβερνήσεις υπερθεμάτισαν ενός σχεδίου ανάπλασης, αυτό το σχέδιο πάει πίσω και πίσω και πίσω...
Αυτά τα τρία χτυπητά παραδείγματα οδηγούν σε ένα συμπέρασμα αβίαστο: Ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να αποκτήσουν επαφή με την καθημερινότητα της Θεσσαλονίκης. Δεν την έχουν. Δεν ζυγίζουν σωστά τα πράγματα από την Αθήνα και με όρους πρωτεύουσας. Δεν μπορεί να επιβληθεί οποιαδήποτε λύση σε μια πόλη, στην οποία γνωρίζονται όλοι μεταξύ τους, όπως επιβάλλεται σε μια πόλη απρόσωπη και χαοτική, όπου οι προτεραιότητες είναι άλλες, όπως και οι συνήθειες. Πες τώρα εσύ στον Αθηναίο να καταλάβει πόσο μεγάλο πρόβλημα έχεις που θα χρειαστεί να οδηγείς για μία ώρα για να πας από το σπίτι στη δουλειά κι άλλη μία για να επιστρέψεις. Μα αυτή είναι η καθημερινότητα του Αθηναίου... Πώς να καταλάβει;
Αναφέρθηκα σε μείζονες παρεμβάσεις γιατί αυτές επηρεάζουν συνολικά τη ζωή μας, τη λειτουργία της πόλης και καθορίζουν το μέλλον της. Και όλες είναι αρμοδιότητα της κυβέρνησης. Της εκάστοτε κυβέρνησης. Ε, επιτέλους ας οργανωθεί η κυβέρνηση κι ας σοβαρευτεί, γιατί έτσι που το πάει αντί να κλείνει μέτωπα στην πόλη ανοίγει νέα και ξύνει και παλιές πληγές. Και δυστυχώς αυτή η κατάσταση σέρνεται από χρόνο σε χρόνο, από δεκαετία σε δεκαετία κι από κυβέρνηση σε κυβέρνηση.
Μετά δεν μας αρέσει το καφενειακό: «Όλοι τους ίδιοι είναι»...
Τελικά μήπως η κυβέρνηση να έκανε ένα παράρτημα Θεσσαλονίκης μπας και το πάρει κάπως αλλιώς ή «πάμε κι όπου βγει»;