Skip to main content

Ο σύγχρονος Βυζάντιος θα έκανε θαύματα με τη νεοελληνική Βαβυλωνία

Όσο πιο απομονωμένος είναι ένας τόπος τόσο η δημόσια συζήτηση εγκλωβίζεται στα μικρά και τοπικά χωρίς να λαμβάνει υπόψιν της τη μεγάλη εικόνα.

Η «Βαβυλωνία» είναι ένα απ' τα ελάχιστα παλιά θεατρικά κείμενά μας που κέρδισε τη μάχη του χρόνου στη νεοελληνική σκηνή. Το έργο πλέκεται στο Ναύπλιο το 1827, μετά την αναγγελία της νίκης των συμμαχικών δυνάμεων στο Ναυαρίνο. Μια συντροφιά από Έλληνες διαφόρων γεωγραφικών περιοχών –Κρήτη, Ήπειρος, Επτάνησα κ.λπ.- γιορτάζουν την Απελευθέρωση.

Μιλούν, όμως, ο καθένας την τοπική του διάλεκτο, την οποία οι υπόλοιποι καταλαβαίνουν από ελάχιστα έως καθόλου. Εξαιτίας αυτής της ασυνεννοησίας οι παρεξηγήσεις δεν αργούν, με συνέπεια να παρέμβει η αστυνομία και να βρεθούν στη φυλακή. Στο τέλος φυσικά ελευθερώνονται όλοι κι η κωμωδία, που γράφτηκε το 1836, κλείνει με γιορταστικούς χορούς και τραγούδια, αλλά τα μηνύματα του συγγραφέα αποδεικνύονται δυνατά και διαχρονικά. Η δύναμη των προσωπικών κωδίκων καθορίζει συμπεριφορές, ενώ η Ελλάδα, παρά το ότι δεν υπήρξε ποτέ ομόσπονδο, αλλά αμιγώς εθνικό κράτος τελικά δεν είναι… μία. Ούτε δύο ή τρεις. Η Ελλάδα είναι… πολλές Ελλάδες, κάτι που ακόμη και σήμερα μπορεί να αντιληφθεί κάποιος με διάφορους τρόπους. Για παράδειγμα κάνοντας δουλειές σε όλη την επικράτεια ή –ευκολότερο- παρακολουθώντας την ανά περιοχή τοπική επικαιρότητα. Είτε μέσα από το Διαδίκτυο και τις ιστοσελίδες που υπάρχουν σε κάθε περιοχή και καταγράφουν την καθημερινότητα, είτε μέσα από τις συνδρομητικές τηλεοπτικές πλατφόρμες, οι οποίες μεταδίδουν τα προγράμματα των τοπικών και περιφερειακών τηλεοπτικών σταθμών σε όλη τη χώρα.  

Ειδικά την προεκλογική περίοδο των αυτοδιοικητικών εκλογών η εικόνα είναι πλούσια. Τα πολιτικά δημοσιεύματα είναι συνεχή, ενώ τις βραδινές ώρες –αυτές που οι μεγάλοι σταθμοί ονομάζουν prime time και μεταδίδουν ακριβά σίριαλ ή ακριβότερα reality show- οι πολιτικές συζητήσεις είναι πολύωρες. Ταυτόχρονα πρόκειται για εικόνα αποκαλυπτική. Τόσο για τη φύση και το χαρακτήρα των προβλημάτων και των προτεραιοτήτων σε κάθε περιοχή, όσο και τους κώδικες που ακολουθούνται από τους υποψηφίους που διεκδικούν την εύνοια των πολιτών. Όπως αποδεικνύεται σχεδόν δύο αιώνες από την εποχή που ο Βυζάντιος έγραψε τη Βαβυλωνία και ακριβώς δύο αιώνες από την Ελληνική Επανάσταση στη μικρή μας χώρα οι κάτοικοι «μιλούν» πολλές… διαλέκτους.

Ο ίδιος συγγραφέας στον 21ο αιώνα θα έκανε για το ίδιο θέμα θαύματα! Μόνο που σήμερα η πολυδιάσπαση δεν είναι γλωσσική. Στην Ελλάδα συνεννοούμαστε, πλέον, άνετα στα ελληνικά που βασίζονται στη γραμματική του Τριαναταφυλλίδη. Οι διαφορές βασίζονται, όμως, στις διαφορετικές νοοτροπίες που υπάρχουν και χαρακτηρίζουν σε γενικές γραμμές την κάθε περιοχή. Αν και η εκπαίδευση και ο πολιτισμός συμβάλλουν στο να υπάρχει σύγκλιση στο πεδίο της απλής λογικής η ιστορική διαδρομή και η γεωφυσική κάθε τόπου παίζουν καθοριστικό ρόλο. Η ιστορία και η γεωγραφία ρίχνουν βαριά σκιά στις εξελίξεις και αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους που στην υπερσυγκεντρωτική διοικητικά και οικονομικά Ελλάδα υπάρχουν μεγάλα χάσματα, που υπονομεύουν την πρόοδο και την ανάπτυξη. Όσο πιο μικρό είναι ένα μέρος τόσο οι προσωπικές αντιπαραθέσεις υπερτερούν της επιχειρηματολογίας επί των προβλημάτων. Όσο πιο απομονωμένος είναι ένας τόπος τόσο η δημόσια συζήτηση εγκλωβίζεται στα μικρά και τοπικά χωρίς να λαμβάνει υπόψιν της τη μεγάλη εικόνα, η οποία όμως αποτελεί την πραγματικότητα εντός της οποίους κινούνται διαμορφώνονται οι καταστάσεις. Είναι ψέματα ότι οι υποψήφιοι δήμαρχοι στα μικρότερα μέρη καταρτίζουν ψηφοδέλτια με βάση τον αριθμό μελών που έχει το ένα, το άλλο ή το τρίτο σόι;  

Όλα αυτά δεν προοιωνίζονται κάτι θετικό για τη χώρα. Σε μια εποχή που η τεχνογνωσία αφενός και η συνεννόηση αφετέρου αποτελούν βασικά διαβατήρια για την ανάπτυξη και την ευημερία ενός τόπου στην Ελλάδα πρωταρχικό –σε αρκετές περιπτώσεις αποκλειστικό- ρόλο εξακολουθούν να παίζουν οι πολιτικές αποφάσεις. Του πρωθυπουργού και του προέδρου του κόμματος. Αλλά ακόμη και του δημάρχου των 20.000 – 30.000 κατοίκων στο Βορρά, το Νότο, την Ανατολή και τη Δύση της χώρας, ο οποίος λειτουργεί με ανάλογο τρόπο, ενσωματώνοντας στις αποφάσεις του όσα θέλουν να ακούσουν οι συντοπίτες του, αλλά και όσα συμφέροντα θέλει να εξυπηρετήσει.    

ΥΓ. Το μόνο ίδιο κι απαράλλαχτο από τις μεγάλες πόλεις μέχρι τους μικρότερους δήμους είναι η ξύλινη γλώσσα των πολιτικών. Οι περισσότεροι υποψήφιοι για τα δημόσια αξιώματα χρησιμοποιούν «βαριές» εκφράσεις που συνηθίζονται στην κεντρική πολιτική σκηνή, αν και ούτε εκεί έχουν τελικά κάποιο νόημα. Για παράδειγμα αναπαράγουν μηχανικά τα περί «πολιτικών αντιπάλων» και «πολιτικού κόστους», απειλούν ότι «θα μιλήσει ο λαός», προειδοποιούν για «κακοδιαχείριση» ή για «οικονομικά σκάνδαλα», σαλπίζουν πρωτοτυπίες του στυλ «όλοι μαζί να διεκδικήσουμε έργα υποδομής για να πάει ο τόπος μας μπροστά» και άλλα σχετικά. Λέξεις και εκφράσεις που ακούγονται σχεδόν σαν αστείο από τα χείλη του πρωθυπουργού και του αρχηγού της αντιπολίτευσης και προκαλούν ακόμη φαιδρότερα αισθήματα όταν τις περιφέρουν καθημερινά με στόμφο φανφαρόνου ο δήμαρχος και οι υπόλοιποι διεκδικητές του αξιώματος στην τάδε ορεινή κωμόπολη ή στο δείνα νησί της άγονης γραμμής.