Πρωινό Οκτωβρίου στην οδό Λαγκαδά της Θεσσαλονίκης. Η κίνηση αυξημένη με την πόλη να ζει στους συνήθεις ρυθμούς της.
Οι οδηγοί βλέπουν ανακουφισμένοι μάλλον το νούμερο 2 να έχει φύγει μπροστά από την τιμή της αμόλυβδης βενζίνης και να έχει αντικατασταθεί στης περισσότερες περιπτώσεις με 1,8€ και τάσεις να φτάσει στο 1,7€.
Τα καύσιμα σημείωσαν επιτέλους την πολυπόθητη αποκλιμάκωση στην τιμή, κάτι που αποτυπώνεται και στην τιμή του πετρελαίου θέρμανσης, το οποίο πωλείται σε καλή τιμή. Την ίδια ώρα, η σταθερή τιμή του φυσικού αερίου, δείχνει ότι μία ακόμα κρίση της τρελής δεκαετίας του 2020, η ενεργειακή αυτή τη φορά, αποχαιρετά σιγά σιγά την παγκόσμια οικονομία.
Οι εξελίξεις όμως τρέχουν. Στην πολύπαθη Μέση Ανατολή, τα πράγματα ξέφυγαν και μάλιστα χωρίς κανένα προειδοποιητικό σημάδι, όπως συνέβη και στην Ουκρανία και πλέον δεν μιλάμε για κλιμάκωση, αλλά για πόλεμο.
Ισραήλ και Χαμάς αναμετρώνται σε μια νέα απρόβλεπτη και απίστευτα βίαιη σύγκρουση. Οι προεκτάσεις, όπως είναι λογικό, πολλές και μια εξ αυτών το ενεργειακό. Θα έχουμε πάλι εκτόξευση της τιμής του πετρελαίου; Πόλεμος σημαίνει νέα ενεργειακή κρίση; Ποιος θα είναι ο ρόλος του Ιράν;
Οι πρατηριούχοι μετά από μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο για τον κλάδο τους, όπου πολλοί οδηγήθηκαν στο λουκέτο, είναι ιδιαίτερα σκεπτικοί.
«Από την πανδημία και μετά ζούμε μια κατάσταση όπου οι τιμές διαμορφώνονται από συνεχή απρόβλεπτα γεγονότα παγκόσμιας εμβέλειας. Μπορεί διεθνώς να υπάρχει μια αίσθηση ότι τώρα δεν θα έχουμε επιρροή στην τιμή του πετρελαίου από τον πόλεμο στη Γάζα, αλλά κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει αύριο. Είναι ευμετάβλητο στο σκηνικό», αναφέρει στην Voria.gr ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων Θέμης Κιουρτζής.
Το δόγμα του ενεργειακού σοκ
Ο παγκόσμιος ενεργειακός χάρτης τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια.
Η άλλοτε κυρίαρχος του παιχνιδιού Σαουδική Αραβία, βρίσκεται πια στη δεύτερη θέση της ημερήσιας παγκόσμιας παραγωγής, με τις ΗΠΑ να έχουν πλέον την πρωτοκαθεδρία. Από τα 97 με 98 εκατ. βαρέλια την ημέρα που παράγονται παγκοσμίως, οι Αμερικανοί βγάζουν τα 20 εκατ., ενώ οι Σαουδάραβες τα 12 εκατ.
Το ξέσπασμα του πολέμου έφερε ένα προσωρινό σοκ στο χρηματιστήριο του πετρελαίου. Την περασμένη Κυριακή, μια μέρα μετά την φονική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, η τιμή του πετρελαίου μπρεντ ανέβηκε κατά 4 δολάρια το βαρέλι, ωστόσο την επόμενη μέρα έπεσε κατά 6 δολάρια.
Όπως εξηγεί στη Voria.gr ο καθηγητής Κοιτασματολογίας Πετρελαίου του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ Ανδρέας Γεωργακόπουλος, «έγινε δηλαδή μια διόρθωση από μια κρίση, που όπως αποδείχθηκε δεν την επηρέασε. Σε περίπτωση μια ενεργειακής κρίσης η τιμή θα εμφάνιζε σταθερά ανοδική πορεία, αυτός είναι ο βασικός δείκτης για το πού βαδίζει το πράγμα».
Όπως λέει μάλιστα, «δεν θα δημιουργηθεί κρίση στις τιμές του πετρελαίου. Μια μικρή άνοδος είναι αμελητέο γεγονός. Εάν θέλαμε να μιλήσουμε για σοβαρή κρίση τότε θα είχαμε φτάσει στα 120 δολάρια σε χρόνο ρεκόρ».
Άλλωστε η Παλαιστίνη και το Ισραήλ δεν θεωρούνται επικίνδυνες περιοχές για το ενεργειακό κομμάτι, αφού ούτε αποθέματα διαθέτουν, ούτε αποθηκεύουν. Οι συνειρμοί για ενεργειακή κρίση γίνονται διότι η περιοχή βρίσκεται κοντά σε δύο δυνατούς παίχτες της πετρελαιοπαραγωγής, το Ιράν και φυσικά τη Σαουδική Αραβία.
Ο ρόλος του Ιράν και το φυσικό αέριο
Με 1,8 εκατ. βαρέλια την ημέρα, η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν βρίσκεται στην 8η θέση πετρελαιοπαραγωγής παγκοσμίως.
Οι κυρώσεις που έχει δεχθεί η χώρα από τις ΗΠΑ έχουν φέρει αναταράξεις στην παγκόσμια αγορά, ωστόσο παραμένει μια σταθερά στην αγορά του αργού.
«Οι ΗΠΑ και η ΕΕ σε μεγάλο βαθμό θεωρούν ότι το Ιράν βρίσκεται πίσω από τις επιθέσεις της Χαμάς. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα υπάρξει κάποια κίνηση εναντίον της Τεχεράνης, ωστόσο είναι ο παράγοντας που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα όσον αφορά την τιμή του πετρελαίου. Εάν μπει το Ιράν στην εξίσωση, τότε θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για ένα τρομακτικό ενεργειακό σοκ», σημειώνει ο κ. Γεωργακόπουλος.
Σημαντική σταθερά παραμένουν σύμφωνα με τον ίδιο και τα στενά του Ορμούζ, από όπου περνά το 20% με 30% της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου.
«Αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει την κατάσταση σε περίπτωση μιας γενικευμένης σύγκρουσης», λέει ο καθηγητής του ΑΠΘ.
Παράλληλα επισημαίνει ότι οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή έχουν αφήσει ανεπηρέαστη την τιμή του φυσικού αερίου. «Δεν βλέπω καμία επίδραση στην τιμή του φυσικού αερίου. Η τιμή του παραμένει σταθερή μετά την εκρηκτική άνοδο των τιμών που κορυφώθηκε με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Οι τιμές από πέρυσι παρουσιάζουν αποκλιμάκωση και έρχονται σε φυσιολογικά επίπεδα και η πρόγνωση για τον φετινό χειμώνα είναι ότι θα έχουμε χαμηλότερες τιμές στο φυσικό αέριο», λέει ο κ. Γεωργακόπουλος.