«Μας δίνουν τώρα μισό ρεζερβουάρ και μισό ρεζερβουάρ τον Νοέμβριο». Η φράση ανήκει σε εκπρόσωπο των αγροτών από τον Πλατύκαμπο της Λάρισας, όταν ρωτήθηκε χτες για το τι απαντούν στα μέτρα της κυβέρνησης για τη στήριξη του κλάδου. «Μας δίνουν αυτά, δεν φτάνουν κι εμείς θα πάμε στην Αθήνα!», είπε αποφασισμένος.
Οι αγρότες, οι κτηνοτρόφοι και οι μελισσοκόμοι αυτές τις ώρες μαρσάρουν, για να κατέβουν ή και να ανέβουν στην Αθήνα. Το ραντεβού είναι για αύριο. Τα μηνύματα καθαρά από όλες τις μεριές της χώρας. Θα κατέβουν στο κέντρο της Αθήνας, ειρηνικά όπως λένε, θα διαμαρτυρηθούν και σύμφωνα με τον σχεδιασμό τους θα πάρουν μετά τον δρόμο της επιστροφής στον τόπο τους. Η λεπτομέρεια πάντως έχει να κάνει με το εξής: αυτά που τους δίνονται με τις νέες εξαγγελίες δεν φτάνουν ούτε για το πετρέλαιο που θα κάψουν τα τρακτέρ τους για να πάνε στο Σύνταγμα…
Δεν ξέρω τι πάχος είχε πραγματικά ο πάτος του βαρελιού, που όπως διατείνεται η κυβέρνηση τον έξυσε για να δώσει ενισχύσεις στους αγρότες. Το σίγουρο είναι πως με τίποτα δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι πραγματικά έτσι αντιμετωπίζεται το δυσβάσταχτο κόστος παραγωγής. Οπότε οι αγρότες κι οι υπόλοιποι επέμειναν στις κινητοποιήσεις τους, με κλεισίματα -έστω συμβολικά για λίγες ώρες- σε κόμβους, τελωνεία και σύνορα. Τώρα όμως είμαστε σε διαφορετικό επεισόδιο. Οι ιδέες ήρθαν από τους υπόλοιπους συναδέλφους τους αγρότες σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Λίγο πολύ τα αιτήματα είναι τα ίδια: κόστος παραγωγής, χαμηλές τιμές στο χωράφι και στον Θεό στο ράφι, έλεγχοι, ελληνοποιήσεις, εισαγωγές, επιδοτήσεις και εν κατακλείδι η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ). Είδαμε πρωτοφανείς εικόνες με αμέτρητα τρακτέρ στην καρδιά του Βερολίνου και την Πύλη του Βραδεμβούργου, στο Παρίσι κοντά στον Άιφελ, στις Βρυξέλλες μια ανάσα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέχρι και τη Ρώμη, όπου οι αγρότες με τα τρακτέρ τους διέσχισαν την Ιταλία και από τη Νάπολη έφτασαν μέχρι το Κολοσσαίο! Αλλά και στη Θεσσαλονίκη, στις αρχές του μήνα, στην Agrotica, συγκεντρώθηκαν περισσότερα από 400 τρακτέρ στη νότια Πύλη της ΔΕΘ. Ούτε γάτα ούτε ζημιά. Τέσσερις μέρες διαμαρτυρήθηκαν κι όπως ειρηνικά ήρθαν, με τον ίδιο τρόπο έφυγαν.
Κι αν τα επιτελεία των αγροτών έχουν πάρει φωτιά για το πώς θα φτάσουν στην Αθήνα για το συλλαλητήριο την Τρίτη και ποιοι θα εκπροσωπήσουν τις χιλιάδες των αγροτικών οικογενειών, παράλληλα και τα επιτελεία της ΕΛΑΣ κάθονται σε αναμμένα καρφιά, σβήνουν και γράφουν επιχειρησιακά σχέδια για το πώς θα αντιμετωπίσουν μια τέτοια, αν μη τι άλλο πρωτόγνωρη, συνθήκη.
Γιατί, είπαμε, άλλο μοντέλο κυριαρχεί στις φετινές αγροτικές κινητοποιήσεις. Καμιά σχέση με τα περασμένα μπλόκα και τις άλλες φόρμουλες. Ίσως και γι’ αυτό να έχουν και τόσο μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας με το μέρος τους. Χτες μάλιστα από κάποιο παράθυρο του αρχηγείου της ΕΛΑΣ άρχισε να φαίνεται πως «μαλακώνουν» τα πράγματα και δεν θα εμποδίζουν τη μετάβαση των τρακτέρ στο Σύνταγμα. Κι αυτόματα αναρωτιόμασταν πού πήγε το γεμάτο… τσαμπουκά «όχι» ωσάν «μπλόκο» του Χρυσοχοΐδη για την κάθοδο στις εθνικές οδούς. Μάλλον κατάλαβε πως δεν θα έπιαναν τόπο οι υπουργικές… νουθεσίες. Δεν μιλάμε τώρα για «όλα τα λεφτά όλα τα κιλά». Τα αιτήματα δεν έχουν να κάνουν απλώς με ευρώ. Πηγαίνουν παρακάτω. Δεν μιλάμε για καλύτερες μέρες, αλλά για πραγματική επιβίωση. Κι έλα που το θέμα της επιβίωσής τους συνδέεται άμεσα κι έμμεσα και με τη ζωή των υπολοίπων ημών. Κι αυτό γιατί εάν δεν μπορούν να ορθοποδήσουν οι αγρότες, δεν θα συμπαρασύρουν θετικά, δηλ. οικονομικά, την υπόλοιπη κοινωνία. Δεν ζουν σε άλλον πλανήτη, είναι οι άνθρωποί μας, οι διπλανοί μας, οι συγγενείς μας, οι φίλοι μας. Εάν αυτοί δεν παράγουν, πώς θα εξασφαλιστεί η διατροφή των υπολοίπων; Κι επιπρόσθετα, τι είδους διατροφή θα διασφαλίζεται, με ποιο κόστος και ποιες συνθήκες ασφαλούς καλλιέργειας και παραγωγής;
Ας μην γελιόμαστε, το αγροτικό πρέπει να μας απασχολεί γενικότερα. Για το σήμερα του κλάδου, για το αύριο της περιφέρειας. Ας μην δώσουμε ακόμη ένα χτύπημα στον αγροτικό κόσμο. Και ιδιαίτερα στους νέους αγρότες. Σε αυτούς που αποφάσισαν να μείνουν στον τόπο τους και να καλλιεργούν. Να μην τους σπρώξουμε να εγκαταλείψουν τη γη τους. Τη γη μας δηλαδή. Και το να σπέρνουν φωτοβολταϊκά δεν δίνει τροφή σε κανέναν.
Θα κλείσω με ένα προσωπικό βίωμα: εκεί στα τέλη της δεκαετίας του ’50 συγγενείς μου, που καλλιεργούσαν καπνά, μετά από τρεις χρονιές συνεχόμενες που πάλευαν να δώσουν την παραγωγή τους, τους «κρέμασαν» οι… μεσάζοντες και η ζωή τους βρέθηκε στο μηδέν! Έκαψαν την παραγωγή τους κυριολεκτικά, ετοίμασαν τις βαλίτσες - χαρτοκιβώτια κι έφυγαν μετανάστες στο εξωτερικό. Οι δικοί μου, ώρα τους καλή εκεί που είναι, έγιναν γκασταρμπάιτερ στη Γερμανία. Να μην το ξαναδούμε το έργο.